Црква „Св. Кирил и Методиј“ (Бежиград, Љубљана)
Црква „Св. Кирил и Методиј“ (словенечки: Cerkev svetega Cirila in Metoda) ― римокатоличка парохиска црква на парохијата Љубљана - Бежиград и споменик од национално значење.
| Црква „Св. Кирил и Методиј“ | |
|---|---|
| Cerkev svetega Cirila in Metoda | |
 | |
| 46°3′58.88″N 14°30′30.11″E / 46.0663556° СГШ; 14.5083639° ИГД | |
| Место | Бежиград, Љубљана |
| Земја |  Словенија |
| Вероисповед | Римокатолицизам |
| Историја | |
| Посветена на | Свети Кирил и Методиј |
| Осветена | 16 ноември 1958 |
| Поранешни епископи | Антон Вовк |
| Архитектура | |
| Статус | парохиска црква |
| Службен статус | активна |
| Културнонаследна категорија | Регистар на културното наследство на Словенија |
| Архитект(и) | Јоже Плечник Антон Битенц |
| Завршена | 1958, 1964 |
| Управа | |
| Парохија | Љубљана - Бежиград |
| Деканат | Љубљана - Центар |
| Митрополија | Љубљана |
| Епархија | Љубљана |
Историја уреди
Средновековната црква „Св. Христофор“, кој стоела надвор од градот на патот за Посавје и првпат се споменува во изворите во 1476 година, неколку пати била обновувана или преуредувана. Во 1631 година, во него имало три олтари; покрај Христофор, Богородица и Христос. Според извештајот за посетата од 1668 година, имало отворена барака, камбанарија и сакристија (изградена околу 1662 г.), дрвена капа над вратата, а од олтарите останала само големата. Барокизацијата на црквата започнала кон крајот на 17 век. Нов наос бил изграден во 1688-1689 година; работата ја започнал градител Марчело Чересола, а по неговата смрт продолжил Франческо Ферата. Набргу потоа, во неа била изградена засводена хорска галерија (1694) потпрена на столбови. Сите градежни елементи од камен се изработени од Матеј Поточник. Постепено се менуваше и дополнуваше и црковната опрема. Во 1696 година, Михаел Куша го издлабил камениот олтар „Св. Јован Евангелист“, и Франческо Бонбази во 1707 антепендиј како негов додаток. За олтарот на четворицата евангелисти, средишната слика ја насликал Лудвик де Клерик во 1697 година, а антепендијот од Јанез Крстник Харт во 1707 година. Во годините 1740-1741 година, Грегор Мачек го изградил коработ.[1]
Првата црква „Св. Христофор“ станал капела на гробиштата во 1779 година, бидејќи околу неа биле изградени главните љубљански гробишта, кои се протегале од денешната Дунавска улица (Dunajska cesta) до Жупанчичевата јама.
Во 1906 година гробиштата биле затворени, а во 1937-1938 година во еден дел бил уреден спомен паркот Навје.
Новата црква, која била додадена на старата изградена пред 1500 година, ја довршил отец Казимир Закрајшек и била посветена на словенските евангелисти Св. Кирил и Методиј.
За потребите на новостворената парохија Љубљана-Бежиград (1934), архитектот Јожеф Плечник ја зголемил барокната гробјанска црква во 1933 и 1934 година, дело на архитектот Грегор Мачек. Истата била осветена од владиката, др. Грегориј Рожман, 1 јули 1934 година. Љубљанската епархија ја изградил семинаријата Бараг во просторот на напуштените гробишта. На 15 февруари 1954 година, властите донеле одлука за изградба на Економскиот изложбен центар, поради што двете цркви требало да бидат урнати. и покрај оваа намера, во мај 1956 година парохијаните изградиле нов главен олтар според планот на Плечник.
Зимата 1957/1958 година, по наредба на комунистичката власт, поради наближувањето на конгресот на СКЈ, двете цркви биле урнати и на истото место, како дел од Стопанската изложба, биле изградени павилјонот Јурчек и обелиск во спомен на VII. конгрес. Урнатиот материјал од црквата е пренесен на новата местоположба на црквата на почетокот на Водоводната улица.
Црковните власти успеале да го имаат ученикот на Плечник, архитектот Антон Битенц, според првичните планови на Плечник, црквата “Св. Кирил и Методиј' успеал да ја обнови на нова местоположба. До црквата „Св. Кирил и Методиј“ до новата местоположба, сета подвижна опрема и неколку фрагменти од барокната опрема од урнатата црква „Св. Христофор“.
Обновената Плечникова црква била осветена на 16 ноември 1958 година од тогашниот љубљански епископ Антон Вовк.
Во 1966 година, под раководство на отец Роман Томинац, била додадена камбанарија со верски училници, дело на архитектот Антон Битенц. Камбанаријата била направена во умерено модернистички стил.
Внатрешност уреди
Црквата ја има целата првична опрема на Плечник, пренесена од уништената црква.
Зачувани се слики на зографите Изидорја Молет и Станет Крегар.
Наводи уреди
- ↑ Župnija Bežigrad, Zgodovina