Храм Тикал I
Храмот Тикал I е името кое е дадено на една од главните структури во Тикал, еден од најголемите градови и археолошки локалитети на предколумбиската цивилизација на Маите во Мезоамерика. Се наоѓа во регионот на базенот Петен во северна Гватемала. Познат е и како Храм на Големиот Јагуар поради еден надвратник кој претставува крал кој седи на престол од јагуар. Алтернативно име е Храм на Ах Какао, по владетелот погребан во храмот. Храмот I е типична варовничка степена пирамидална структура во стилот на Петен, која датира од приближно 732 година од нашата ера.
 Поглед на Храмот I преку главниот плоштад од Храмот II | |
| Грешка во Lua во Модул:Location_map, ред 411: Malformed coordinates value | |
| Друг назив | El Gran Jaguar, Храм на Ah Cacao |
|---|---|
| Место | Гватемала |
| Координати | 17°13′19″N 89°37′22″W / 17.221944° СГШ; 89.622778° ЗГД |
| Висина | 47 m |
| Историја | |
| Градител | Jasaw Chan Kʼawiil I (други имиња) Ah Cacao, King Moon Double Comb |
| Материјал | локален варовник |
| Изграденo | околу 732 н.е. |
| Напуштено | околу 1450 |
| Раздобје | класичен-посткласичен |
| Култури | Маја |
| Белешки за наоѓалиштето | |
| Ископување | 1955–1964 |
| Археолози | Aubrey Trik; George Guillemin |
| Состојба | стабилизирана руина |
| Јавен пристап | Да |
Сместен во срцето на локалитет на Светско наследство, горниот дел од храмот надвиснува со карактеристичен гребен на кровот, што е препознатлива архитектонска карактеристика на Маите. Изградбата на Храмот I на источната страна на Големиот Плоштад била значајно отстапување од воспоставената традиција на градење погребални храмови северно од плоштадот во Северниот Акропол на Тикал.[1]
Структура
уредиГрадбата е погребален храм поврзан со Џасав Чан К'авил I, владетел од Класичниот период на државата со седиште во Тикал, кој владеел од 682 до 734 година од нашата ера.[1] Гробницата на овој владетел е лоцирана од археолозите длабоко во храмот, при што гробницата била изградена прва, а храмот бил подигнат над неа. Изградбата на двете била надгледувана од синот и наследник на Џасав Чан К'авил, Џик'ин Чан К'авил. Џасав Чан К'авил веројатно го планирал градењето на храмот долго пред неговата смрт. Храмот се издига во девет скалести нивоа, што може да биде симболично за деветте нивоа на подземниот свет. Храмот има жлебни обликувања и вдлабнати агли. По стрмно скалило се искачува до светилиштето на врвот.
Храмот се издига 55 метри над Големиот Плоштад.[1] На врвот на пирамидата има погребно светилиште, кое содржи фино врежани дрвени надвратници, чие изработување веројатно го надгледувал Џасав Чан Кавил како дел од неговите планови за сопствениот погребен споменик. Навратите биле издлабени од дрво саподила и едното од нив, под број 3, некогаш било обоено во црвена боја. Саподилата (Manilkara zapota) е многу тврдо црвено-кафеаво дрво достапно локално. Навратите биле направени од ова дрво и поставени во мали ниши обликувани во ѕидовите што ги формираат трите врати; најнадворешната надвратница била мазна, но централната надвратница била издлабена од четири испреплетени штици. Две од овие штици биле отстранети во деветнаесеттиот век и нивната локација сега е непозната. Останатите две биле отстранети од британскиот истражувач Џон Бодам-Ветхам и донирани на Британскиот музеј во Лондон. Сцената издлабена на едната надвратница покажува седечка фигура со огромна змија која се издига над него.
Светилиштето носи висок гребен на покривот украсен со скулптура на седнатиот крал, Џасав Чан К'авил, иако сега е тешко да се распознае. Гребенот на покривот се состои од две паралелни структури со затворен, засводен простор меѓу нив, што ја намалува тежината на конструкцијата. Тежината на оваа тешка надградба се носи преку 'рбетот на храмот. Предната страна на гребенот на покривот била завршена со камени блокови врежани за да ја претстават огромната фигура на кралот, опкружена со свитоци и змии. Првично поддржувaла и обликувана декорација од гипс. Светилиштето содржи три тесни, темни комори кои биле достапни само преку еден влез. Трите соби биле распоредени една зад друга и имале високи засводени тавани, потпрени со дрвени греди. Гредите биле направени од саподила, дрвото што се користело во надвратниците.
Храмот I бил повторно користен во посткласичниот период. Очигледно е дека погребната шахта била повторно отворена, а внатре бил направен нов гроб. Предметите што биле најдени во новиот гроб вклучуваа кадилници од типот пронајдени во Мајапан и два типа керамика кои биле широко распространети во Петен за време на посткласиката. Типот на кадилницата поврзан со новиот гроб не се користел по XV век.[2]
Кралска гробница
уредиГробницата на Џасав Чан К'авил I била откриена од археолозите во 1962 година. Во неа се влегувало преку покривот на гробницата по истражувачко копање тунели на дното на скалите на храмот. Гробницата е означена како Погребно место 116 од археолозите. Тоа е голема засводена комора длабоко во пирамидата, под нивото на Големиот плоштад. Повеќе од половина од комората е зафатена од ѕидарска клупа што го поддржува телото на кралот и неговиот накит. Посмртните останки на кралот биле положени на ткаена подлога, а гробот содржел богати артефакти од кожи од јагуар, предмети од жад, насликана керамика, ретки школки од родот Spondylus, бисери, огледала и други уметнички дела. Телото на кралот било покриено со бројни орнаменти од жад, вклучително и огромен ѓердан со 114 особено големи монистри, како што е прикажано во извајани портрети на кралот, и тежел 3.9 кг.
Едно од извонредните парчиња пронајдени од гробницата бил украсен сад со мозаик од жад со капак со извајан портрет на кралот. Гробот го придружувала и серија од 37 ситно врежани човечки коски со испишани хиероглифски текстови, наредени на куп покрај десната нога на кралот. Еден од нив се однесува на сојузниците на Тикал, вклучувајќи ги Копан и Паленке; други го вклучуваат името и родителството на кралот. Едниот содржи врежан портрет на заробеник, Ош Ха Те Ишил, кој бил вазал на големиот непријател на Тикал, Калакмул. Исто така, има сцени кои го прикажуваат божеството на пченката како плови во подземјето со кану. Една од коските содржи долг список на датуми на смрт на страни благородници.
Поврзано
уредиНаводи
уреди- ↑ 1,0 1,1 1,2 Simon Martin и Nikolai Grube (2008). Chronicle of the Maya Kings and Queens: Deciphering The Dynasties of the Ancient Maya. Thames & Hudson.
- ↑ Coe, William R. (1962-04). „A Summary of Excavation and Research at Tikal, Guatemala: 1956-61“. American Antiquity (англиски). 27 (4): 479–507. doi:10.2307/277674. ISSN 0002-7316. Проверете ги датумските вредности во:
|date=(help)