Википедија

Хоʻопонопоно

Хоʻопонопоно — хавајска практика на помирување и простување. Хавајскиот збор се преведува едноставно како исправка, при што синоними се управување или надгледување, а антонимот безгрижност.[1][2] Слични практики за прошка се изведуваат на островите низ целиот Јужен Тихи Океан, вклучувајќи ги Хаваите, Самоа, Тахити и Нов Зеланд. Традиционалното хоʻопонопоно се практикува од страна на домородните хавајски исцелители, често во рамките на поширокото семејство од страна на член на семејството. Исто така, постои њу ејџ практика која има исто име.

Карта на Хаваи

Полинезиски предок

уреди

Во многу полинезиски култури, се верува дека грешките на една личност (наречени хара или хала ) предизвикуваат болест. Некои веруваат дека грешката ги лути боговите, други дека привлекува злонамерни богови. Меѓутоа, во повеќето случаи, може да се извршат специфични обреди, и со тоа да се намали нечистотијата од грешките.[3]

Жителите на островите Вануату во Јужниот Тихи Океан веруваат дека болеста обично е предизвикана од погрешно сексуално однесување или лутина. „Ако сте лути два или три дена, ќе дојде болест“, изјавил еден местен човек.[4] Терапијата што ја спречува оваа болест е исповед. Пациентот или член на семејство може да се исповеда. Ако никој не признае грешка, пациентот може да умре. Вануату луѓето веруваат дека тајноста е она што ѝ дава моќ на болеста. Кога ќе се признае грешката, таа веќе нема моќ врз човекот.[5]

Како и многу други островјани, вклучувајќи ги и Хавајците, луѓето од Тикопија на Соломонските Острови и на Раротонга од Куковите Острови, веруваат дека гревовите на таткото паѓаат врз децата. Ако детето е болно, родителите се осомничени за расправии или за лошо однесување. Покрај болест, социјалното нарушување може да предизвика стерилитет на земјиштето или други катастрофи.[6] Хармонијата може да се врати само со исповед и извинување.

Во Пукапука, вообичаено е да се одржи еден вид исповед на пациентите за да се утврди соодветен начин на дејствување при лекувањето.[7]

Слични традиции се наоѓаат во Самоа,[8] Тахити,[9] и меѓу Маорите на Нов Зеланд.[10][11][12]

Потекло на поимот

уреди

Понопоно е дефинирано како „да се постави правилно; да се стави во ред или форма, да се корегира, ревидира, прилагоди, дополни, регулира, уреди, поправи“.

Традиционална пракса

уреди

Хавајската изучувачка Нана Вери во својата книга „Промени што мораме да ги направиме: мојот духовен пат“ [13] напишала дека хоʻопонопоно е практика на древните Хавајци[14] и тоа е поткрепено со усни кажувања од современи хавајски старешини.[15] Пукуи за првпат ги снимила своите искуства и забелешки од детството (родена 1895 година) во нејзината книга од 1958 година.[16]

Иако не се користел зборот хоʻопонопоно, раните хавајски историчари документирале верување дека болеста е предизвикана со кршење на духовните закони (капу), и дека болеста не може да се излечи сè додека оној што страда не се искупи за ова, честопати со помош на свештеник што се моли (кахуна пуле) или исцелувач (кахуна лапаʻау). Простувањето се барало од боговите [17][18] или од лицето со кое бил спорот.[19]

Ритуал

уреди

Хоʻопонопоно корегира, обновува и одржува добри односи меѓу членовите на семејството и со нивните богови преку откривање на причините и изворите на проблемот. Обично најстариот член на семејството го спроведува ритуалот. Тој или таа го собира семејството заедно. Ако семејството не е во можност да го реши проблемот, тие се обраќаат кон почитуван аутсајдер.

Процесот започнува со молитва. Се кажува изјава за проблемот и се дискутира за престапот. Од членовите на семејството се очекува да работат врз проблемот и да соработуваат, а не да се обвинуваат. Може да се остави еден или повеќе периоди на тишина за размислување околу заплетканоста на емоциите и повредите. Сите чувства се признаваат. Потоа се одвива исповед, покајание и прошка. Сите се ослободуваат (кала) едни со други. Тие го бришат минатото (ʻоки), и заедно го заокружуваат настанот со свечено празнување, наречено пани, при што често се јадат кала алги (саргасум), симбол на ослободувањето.[20]

Современа пракса

уреди

"Тетка" Малија Кравер, која работела во детскиот центар на кралицата Лилиʻуокалани (QLCC) повеќе од 30 години, држела курсеви во традиционален хоʻопонопоно.[21] На 30 август 2000 година, таа зборувала за тоа пред Обединетите нации.[22]

Некои практичари проповедале хоʻопонопоно на клиенти кои барале семејно советување.[23]

Во 1976 година Морна Симеона, која се смета за исцелувач свештеник или кахуна лапаʻау, прилагодила традиционално хоʻопонопоно за взаемно простување во семејство за современиот човек. Потоа, таа го проширила ова и како општ процес на решавање на проблеми надвор од семејството, како и психо-духовна самопомош, а не само како групна постапка.

По смртта на Симеона во 1992 година, нејзината поранешна ученичка и администратор, Ихалеакала Хју Лен, заедно со Џо Витал ја напишала книгата наречена Нулта ограничувања [24] според учењата на хоʻопонопоно на Симеона. Лен не тврдела дека е кахуна. За разлика од учењата на Симеона, книгата носи нова идеја дека главната цел на хоʻопонопоно е да се дојде до „нулта состојба“ - тоа е таму каде што немаме ограничувања, нема спомени, нема идентитет.[25] За да стигнеме до оваа состојба, која Лен ја нарекува "само-јас-дентитизам преку хо'опонопоно", се користи мантра: „Те сакам. Жал ми е. Те молам прости ми. Благодарам.“[26] Ова се заснова врз идејата на Лен за 100% одговорност,[27] преземајќи одговорност за сечие делување, не само за сопственото. Друг извор за активно работење на хоʻопонопоно е книгата на стихови Хаику хо’опонопоно. Алатките како такви се создадени од страна на практичари на хоʻопонопоно од нивните патувања и искуства во нулта состојба.

Наводи

уреди
  1. ↑ Translation for Hoʻoponopono given as 'Edit' or 'Correction' translate.google.co.uk, accessed 19 August 2018
  2. ↑ Mary Kawena Pukui, Samuel H. Elbert - 1986: Hawaiian Dictionary: Hawaiian-English, English-Hawaiian books.google.com, accessed 19 August 2018
  3. ↑ Oliver, p. 157
  4. ↑ Parsons, p. 55
  5. ↑ Parsons, p. 61
  6. ↑ Parsons, p. 70
  7. ↑ Parsons, p. 151
  8. ↑ Parsons, p. 12
  9. ↑ Parsons, p. 159
  10. ↑ Parsons, p. 217
  11. ↑ Buck, pp. 405–06
  12. ↑ Handy, p. 242
  13. ↑ Nana Veary: Change We Must: My Spiritual Journey books.google.com, accessed 19 August 2018
  14. ↑ Pukui, Haertig, Lee, pp. 61–62, 67
  15. ↑ Chai, pp. 47–50
  16. ↑ Pukui, Handy, pp. 184–85
  17. ↑ Kamakau, p. 95
  18. ↑ Malo, p. 75 (English)
  19. ↑ Titcomb
  20. ↑ Pukui, Haertig, Lee pp. 60–80
  21. ↑ „Keepers of culture named“. Honolulu Star-Bulletin. January 13, 2007. Посетено на 19 August 2018.
  22. ↑ "Aunty" Malia Craver to address United Nations 8 September 2000, archives.starbulletin.com, accessed 19 August 2018
  23. ↑ Shook
  24. ↑ Vitale, Len
  25. ↑ Vitale, Len, p. 31
  26. ↑ Vitale, Len, p. 32
  27. ↑ Vitale, Len, p. 41

Надворешни врски

уреди

Литература

уреди
    • Buck, Peter Te Rangi Hiroa, The Coming of the Maori, Wellington, Whitcombe and Tombs (1950)
    • Chai, Makana Risser, Na Moʻolelo Lomilomi: The Traditions of Hawaiian Massage & Healing, Bishop Museum Press (2005) ISBN 978-1-58178-046-8
    • Handy, E.S.Craighill Polynesian Religion, Kraus Reprint & Periodicals (1971)
    • Kamakau, Samuel, Ka Poʻe Kahiko (The People of Old), Bishop Museum Press (1992)
    • Lee, Pali Jae, Ho'opono, I M Publishing (2008)
    • Lee, Pali Jae, Koko Willis, Tales from the Night Rainbow, Night Rainbow Publishing Co. (1990) ISBN 0-9628030-0-6
    • Malo, Davida, (Chun, trans) Ka Moʻolelo Hawaii: Hawaiian Traditions, First Peoples Productions
    • Oliver, Douglas, Polynesia in Early Historic Times, Bess Press (2002) ISBN 978-1-57306-125-4
    • Parsons, Claire F., Healing Practices in the South Pacific, Institute for Polynesian Studies (1995) ISBN 978-0-939154-56-2
    • Pukui, Mary Kawena and Elbert, Samuel H., University of Hawaii (1986) ISBN 978-0-8248-0703-0
    • Pukui, Mary Kawena, Haertig, E.W. and Lee, Catherine, Nana i ke Kumu: Look to the Source, Vol 1, Hui Hanai (1983) ISBN 978-0-916630-13-3
    • Pukui, Mary Kawena, E.S. Craighill Handy, The Polynesian Family System in Kaʻu, Hawaii, 1958, Mutual Pub Co, (Hawaii 2006) ISBN 978-1-56647-812-0
    • Shook, Victoria E. Hoʻoponopono: Contemporary Uses of a Hawaiian Problem Solving Process, University of Hawaii Press (1986) ISBN 978-0-8248-1047-4
    • Simeona, Morrnah, Self-Identity through Hoʻoponopono, Basic 1, Pacifica Seminars (1990)
    • Steuterman, Kim Rogers, "Sacred Harmony", Hawaii Magazine (Jan/Feb 2004)
    • Titcomb (1948) "Kava in Hawaii", Journal of the Polynesian Society, 57:105–71, 144
    • Vitale, Joe, Hew Len Ph.D., Zero Limits, Wiley (2007)
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Хоʻопонопоно&oldid=5251673“