Умбрапигмент кој содржи од 45 до 70% Fe2O3 (железен оксид) и со значителен дел од манган диоксид (од 5 до 20%). Сировата умбра од познатите места во Кипар и Италија има зеленикаво-кафеава боја и добива темнокафеава боја кога ќе се загрее. Тој е многу стабилен и има добра покривна моќ.

Пигментот познат како сирова умбра или природна умбра потекнува од Умбрија, Италија .
Друг примерок од природен умбра пигмент.

Неоргански обоени пигменти уреди

До денес се познати стотици различни неоргански обоени пигменти, кои се разликуваат едни од други по боја и други својства. Според хемискиот состав, како што обично се опишуваат пигментите, постојат четири главни групи пигменти: оксидни пигменти, сулфидни и селенидни пигменти, хроматни пигменти и цијанидни пигменти. Што се однесува до бојата, неорганските пигменти, со исклучок на белиот и црниот, може да се бројат како црвени, кафеави, портокалови, жолти, зелени и сини пигменти. Бојата и хемискиот состав не се директно поврзани. На пример, црвената боја ја добиваат, меѓу другото, железен оксид и кадмиум сулфоселенид, додека различни оксиди, дури и од ист метал, железо, можат да бидат црвена, кафеава, портокалова, жолта или црна, вклучувајќи ги и преодните тонови помеѓу овие бои.

Оксидни пигменти уреди

Оксидните пигменти вклучуваат едноставни оксиди и хидрирани оксиди на железо и хром, како и мешани пигменти со шпинелна или рутилна структура. Групата оксидни пигменти е високо ценета поради нејзината издржливост на светлина, добра покривна моќ, инертност и отпорност на растворувачи и хемикалии и отпорност на температури до 500 °C (освен некои железни оксиди). Покрај овие својства, оксидните пигменти се исто така погодни поради нивната ниска цена.

Природни железни оксиди уреди

Природните железни оксиди се широко распространети во железните руди ширум светот, но релативно малку руди се доволно чисти за да биде исплатлива нивната употреба во производството на пигменти. Природните пигменти од железен оксид обично се именувани по наоѓалиштата на рудата. Познати се шпански црвени, персиски црвени, сиена жолти пигменти и така натаму. Што се однесува до хемискиот состав, природните пигменти од железен оксид содржат, со многу нечистотии, одредени хемиски соединенија на железо: железо(III) оксид (α Fe2O3) во црвените пигменти, т.е. хидриран железен (III) оксид, гетит (α FeOOH) во жолти пигменти. Првото соединение се наоѓа во железната руда хематит, а второто во рудата лимонит. За да се произведе пигмент од руди, тие се подложуваат на процедури кои зависат од составот на рудата и нечистотиите што треба да се отстранат. Рудата се дроби, нечистотиите се отстрануваат што е можно подобро, потоа производот се суши, понекогаш се калцинира и се меле. Сушењето и калцинирањето се чувствителни постапки бидејќи загубата на вода, која се јавува во оваа прилика, може да ја промени нијансата на пигментот. Затоа, времетраењето и температурата на сушењето и жарењето се многу важни и треба внимателно да се контролираат. Добро познати природни пигменти од железо оксид се железно црвенило, окер и умбра.[1]

Слики уреди

       
Лимонит, или хидриран железен оксид, е основната состојка на пигментите окер, сиена и умбра. Присуството на големо количество манган ја прави умбрата потемна од окерот или сиената. Млекарка, Јоханес Вермер (1650) користел умбра за сенките на поцрнетите ѕидови, бидејќи тие биле потопли од оние направени со црна боја. Автопортрет, Рембрант (1659) ја користел умбрата за да ги создаде своите богати и сложени кафени бои, како основа и да го забрза сушењето на своите слики.

Наводи уреди

  1. "Tehnička enciklopedija" (Boje i lakovi), glavni urednik Hrvoje Požar, Grafički zavod Hrvatske, 1987.