Торчелска катедрала

Црква Санта Марија Асунта (basilica di Santa Maria Assunta) — базилика на островот Торчело, Венеција, Северна Италија. Таа е значаен пример на доцнопалеохристијанската архитектура, една од најстарите верски градби во Венето и ги содржи најраните мозаици во областа на Венеција.

Црквата Санта Марија Асунта, Торчело

Историја

Според еден древен натпис, тој бил основан од егзархот Исак Равенски во 639 година, кога Торчело сè уште бил ривал на младата блиска населба во Венеција.

Се верува дека првобитната црква имала наос со по еден кораб на секоја страна и една апсида на источниот ѕид на катедралата. Тешко е да се каже каква била изворната црква бидејќи многу мал нејзин дел ги преживеал последователните обновувања. Голем дел од планот на првобитната црква преживеал бидејќи нејзиниот сегашен облик е многу сличен на изворникот, но единствените физички делови што преживеале се средишниот ѕид на апсидата и дел од крстилницата што опстојува како дел од фасадата на сегашната црква.

Првото од двете големи обновувања се случил во 864 година под раководство на бискупот Адеодат II. Во оваа обнова се изградени двокорабните апсиди што се појавуваат денес. Исто така, создаден е синтрононот кој ја исполнува средишната апсида и под него е поставена криптата. По оваа обнова, катедралата наликувала на сегашната катедрала повеќе отколку што ја имала првобитната црква, но дури по втората и последна голема обнова, катедралата изгледа многу слична на нејзиниот сегашен изглед.

Конечното обновување било осветено под бискупот Орсо Орсеоло, чиј татко Пјетро Орсеоло II бил венециски дужд во тоа време, во 1008 година. Со ова реновирање, Орсеоло го подигнал наосот, додал прозорци на западниот ѕид и ја создал аркадата што се протега по должината на наосот од двете страни, одвојувајќи го од патеките.

Архитектура

На фасадата ѝ претходи нартекс на кој некогаш била припоена крстилницата од VII век, од која останале само траги. На негова страна е мартириум посветен на Санта Фоска. Камбанаријата датира од 11 век. Исто така, припоена била и епископската палата. Фасадата има 12 полустолба поврзани со сводови на горните краеви. Нартексот (11 век) е проширен во 13 век. Во средината е мермерниот портал.

Највпечатливи надворешни особености се украсите на фасадата и челниот трем, проширени во 14 век.

Внатрешноста, со наос и два кораба, има мермерено поплочување, престолот на епископите од Алтино и гробот на Свети Хелиодор, прв епископ од Алтино. Контрафасадата има мозаик на Универзалниот суд. Забележителен е и мозаикот на кој е прикажана Богородица со Младенецот (од видот Патоводителка) во средната апсида (11 век).

Мозаици

Најважниот уметнички елемент на катедралата се мозаиците, најраните преостанати мозаици во соседството на Венеција. Главната апсида има мозаик од 11 век со познатата убавина на стоечката Богородица Патоводителка, изолирана на огромна златна позадина, над регистарот на стоечки светци. Изгледа дека тие потекнуваат од крајот на 11 век, изработени од група византиски мозаичари, но главната фигура била преработена еден век подоцна по земјотресот, додека светците останале од првото раздобје на работа.

Западниот ѕид (над вратата) е направен во оваа втора фаза: од врвот содржи Распетие во фронтон, потоа снажното Симнување Христово во пеколот со голема фигура на Христос, над Страшниот суд, зазема четири пониски регистри.

Како реликвија овде се чува и черепот на Света Сесилија.

Галерија

• 
  Надворешноста на катедралата
• 
  Камбанаријата
• 
  Главната апсида
• 
  Санта Марија Асунта (лево) и Санта Фоска
• 
  Фрагмент од мозаик што го украсува внатрешниот ѕид на Санта Марија Асунта.
• 
  Страшниот суд, прва половина на 12 век

Литература

• Santa Maria Assunta на Ризницата ^?

• Santa Fosca на Ризницата ^?

• Dale, Thomas E.A., "Mosaic", in Christopher Kleinhenz (ed), Medieval Italy: an Encyclopedia, Routledge, 2004, ISBN 0-415-93931-3, ISBN 978-0-415-93931-7 Google books
• Otto Demus. The Mosaic Decoration of San Marco Venice (1 volume version, edited by Herbert L. Kessler), University of Chicago Press, 1988, ISBN 0226142922
• Dodwell, C.R.; The Pictorial arts of the West, 800-1200, 1993, Yale UP, ISBN 0300064934
• Niero, Antonio, The Basilica of Torcello and Santa Fosca’s (Venice: ARDO, 1978)
• David Talbot Rice, Byzantine Art, 3rd edn 1968, Penguin Books Ltd