Терариум (латински: terrarium) е помал заграден простор или контејнер, исполнет со елементи на природата (земја, камења итн.)[1] во кој се чуваат и одгледуваат тропски растенија и помали копнени животни,[2] влекачи, водоземци, членконоги и мали цицачи.[3] Терариумот најчесто е направен од стакло, но може да се користи и дрво или метал. Чувањето животни во терариуми, во домашни услови, се нарекува тераристика[4] и хобито е многу слично на акваристика.

Стаклен терариум
Терариум од дрво, со предна стаклена страна

Етимологија

уреди

Зборот „терариум“ е создаден како неологизам на латинскиот збор terra (земја) и наставката -arium, моделирана по зборот „аквариум“.[3]

Изградба на терариум

уреди

Терариумите се многу слични на аквариумите, со неколку важни разлики:

 
Терариумот, за разлика од аквариумот, има отвори за воздух и задолжително покривање
 
Едната страна на терариумот е секогаш подвижна, за да може редовно да се одржува
 
Копнеен терариум (лево) и арбореален (десно)

Сијалиците, греалките и термометрите се основна опрема за терариум, а потребната моќност зависи од видот што се одгледува. За рептилите и водоземците, топлината е еден од најважните фактори за опстанок. Змиите и гуштерите кои се движат ноќе бараат помалку загревање и вообичаено им е доволна сијалица што се гаси навечер, додека за пустинските видови пожелно е да се постави керамички грејач или греење во подот на терариумот. Терариумите често користат специјална подлога и декорација што симулира природно живеалиште. Терариумот мора секогаш на избалансиран начин да го имитира природното живеалиште на видот што живее во него. Како што расте животното, ќе бара се повеќе и повеќе простор.

Терариумите можат да се направат од различни материјали како стакло, метал, дрво и материјали од плоча. Пластичните терариуми не се препорачуваат, бидејќи лошо влијаат на регулацијата на температурата.

Терариумот најчесто е направен од метална рамка во која се вметнати стаклени страни. Едната страна е секогаш подвижна и се користи за чистење на терариумот, хранење на животните и други задачи неопходни за нивно одржување. Во зависност од животинскиот вид кој се чува во терариумот, се воведува потребната опрема, а уредувањето на внатрешниот простор ја имитира природната средина од која потекнува животното.[3]

  • Терариумите имаат отвори за воздух.
  • Покривката е задолжителна за терариум, но не и за аквариум, бидејќи влекачите лесно можат да излезат од терариумот и да се сокријат некаде во куќата или да побегнат.
  • Потенките ѕидови на терариум овозможуваат попрецизна контрола на температурата, што е клучно за одржување на услови кои одговараат на специфичните потреби на овие животни.[5][6] Со оглед на тоа што немаат константна телесна температура, потребно е температурата во терариумот да варира околу 30 °C за да се избегне прегревање.[7]

Видови терариуми

уреди
 
Боа во терариумот во аквариумот Крагуевац на Природно-математичкиот факултет
 
Отворен терариум со сукуленти и кактуси.
 
Акватерариум или палудариум

Изборот на терариум зависи од животинскиот вид и растителниот вид што ќе живее во него и неговите барања во однос на условите за живот, живеалиштето и безбедноста. Основната поделба на терариумите е според формата, имено арбореални и копнени.

  • Во арбореалните терариуми, висината е најдолгата страна. Тие се најпогодни за арбореални видови, т.е. видови кои живеат на дрвја ( латински: arbor— дрво)[8].
  • Во копнените терариуми ( латински: terrestris— копнено) [2] е должината или ширината на најдолгата страна. Само висината во случајот на овие терариуми не е најважната димензија за животното што се чува во него.Тие се најпогодни за копнените видови.[7]

Терариумот може да се комбинира со други техники на чување и одгледување организми, па во оваа смисла треба да се разликуваат акватерариумот или палудариумот. Акватерариум е комбинација од аквариум и терариум и во него се сместени организми кои ги бараат двете живеалишта. Тоа се претежно желки, жаби, мрморци и слични животни.[9] Кога се додаваат во класичните аквариуми, водоземците и копнените растенија обично се додаваат во делот од аквариумот кој не е потопен во вода.[10]

Наводи

уреди
  1. „terarijum – značenje“. Opšte obrazovanje. Посетено на 2024-01-29.
  2. 2,0 2,1 Вујаклија, Милан (1986). Лексикон страних речи и израза. Београд: Просвета. стр. 906. 30905103
  3. 3,0 3,1 3,2 „terarij“. Hrvatska enciklopedija, mrežno izdanje. Leksikografski zavod Miroslav Krleža. Посетено на 29 јануари 2024.
  4. „teraristika“. Premium Pet (англиски). Посетено на 2024-01-29.
  5. „terarijumi“. Premium Pet. Посетено на 2024-01-29.
  6. „Oprema za terarijume“. Teraristika. Посетено на 2024-01-29.
  7. 7,0 7,1 „Šta je Terarijum?“. Šta je. Посетено на 2024-01-29.
  8. Мишић, Милан, уред. (2005). Енциклопедија Британика. А-Б. Београд: Народна књига : Политика. стр. 65. ISBN 86-331-2075-5.
  9. „akvaterarij“. Hrvatska enciklopedija (www.enciklopedija.hr). Посетено на 2024-01-29.
  10. „Akvaristika - Kako urediti akvarijum?“. PRAKTIČNA EKOLOGIJA (www.prakticnaekologija.rs). 2023-07-26. Посетено на 2024-01-28.

Надворешни врски

уреди
  • „Terarijum“. infinityplants.rs/terarijum/. Посетено на 29.1.2024.. Проверете ги датумските вредности во: |accessdate= (help)