Остружница
Остружница е приградска населба на Белград, Србија, во општина Чукарица. Има население од 4.218 луѓе (2011).
Географија уреди
Остружница се наоѓа на десниот брег на реката Сава, на устието на Остружничка река, 14км југозападно од Белград, јужно од островот Ада Циганлија.
Историја уреди
Областа на Остружница била локација на Долгиот мост, првиот постојан мост во историјата на Белград. Како спротивна, сирмската страна преку Сава беше огромно мочуриште во тоа време (модерен Нов Белград), мостот не застануваше на брегот, туку продолжи извесно време над мочуриштето. Поради тоа народот го нарекувал и Мост над мочуриштето (Мост преко мочваре). Мостот го изградиле Австријците за да им помогнат да го освојат Белград од Османлиите за време на опсадата на Белград во 1688 година. Според записите, искусниот белградски мајстор Ѓорѓевиќ „за само еден месец, со помош на своите 400 работници, го изградил Долгиот мост, користејќи 2.000 стебла дрвја, 1.100 дрвени купови, 15.500 снопови палинзи и 12.000 палишта“. Веднаш до него, малку поблиску до островот Ада Циганлија, Австријците изградија друг, класичен понтонски мост, кој „се потпираше на Долгиот мост“.[1]
Долјани е поранешна населба која се наоѓала во горниот дел на потокот Долјански поток, помеѓу селата Велика Моштаница, Мељак и Сремчица, јужно од денешна Остружница.[2] [3] Нашироко се смета дека Долјани бил населен за време на Првото српско востание, од Караѓорѓе поради чумата. Аќим Долјанац, блискиот соработник на Караѓорѓе и родоначалник на семејството Долјанчевиќ, во тоа време се преселил во Остружница.[4] [5]
За време на Првото српско востание, Караѓорѓе, водачот на востанието, го свикал првото народно собрание на Србија во Остружница, 24–28 април 1804 година.[6]
Економија и инфраструктура уреди
Остружница има своја железничка станица на внатрешната товарна железница во Белград Батајница – Сурчин – Остружница – Железник – Ресник, бидејќи Сава се минува со железничкиот мост кај Остружница. Поврзан е со главната белградска товарна железничка станица и белградскиот двор во Макиш.
Новиот патен мост Остружница, во завршна фаза на изградба, бил бомбардиран за време на воздушните напади на НАТО врз Југославија во 1999 година и не бил завршен дури во 2005 година. Претставува еден од главните делници на обиколницата на Белград.
Мала населба Таролит, именувана по поранешната фабрика, се наоѓа на излезот од Остружница во правец Умка. Сместено на работ на коритото на реката Сава, помеѓу водата и Стариот пат Обреновац, редовно е поплавен за време на високите водостои на Сава. Во февруари 2022 година било објавено дека жителите ќе бидат преселени во другите делови на Остружница.[7]
Демографија уреди
Остружница е класифицирана како урбана населба, со флуктуирачки број на население:
- 1921: 1.497
- 1961: 3.871
- 1971: 4.011
- 1981: 4.060
- 1991: 3.628
- 2002: 3.929
- 2011: 4.218
Наводи уреди
- ↑ Dejan Spalović (13 August 2011), „Beogradski mostovi – od oblica do pilona“, Politika (српски)
- ↑ Aleksandar Bačko, Maleševci – clan with family feast on st.
- ↑ Rista T. Nikolić, Serbian Academy of Sciences and Arts, Serbian ethnographical series, vol. 5, Settlements and origin of inhabitants, vol. 2, Belgrade (1903), pp. 952, 1026.
- ↑ Bačko, 130, 181
- ↑ Nikolić, pp. 952, 1026.
- ↑ „Ostružnica srce srpskih ustanaka“. Večernje Novosti. 1 February 2015.
- ↑ Branka Vasiljević (2 February 2022). Назире се спас за житеље кућа које гута клизиште [Salvation ahoy for the owners of the houses destroyed by the mass wasting]. Politika (српски). стр. 17.
Литература уреди
- Мала Просветна Енциклопедија, Трето издание (1985); Просвета;ISBN 86-07-00001-2
- Јован Ѓ. Марковиќ (1990): Енциклопедиски географски лексикон Југославија ; Свјетлост-Сараево;ISBN 86-01-02651-6
- Александар Бачко, Малешевци – клан со семејна гозба на ул. Игнатиј, Здружение на граѓани „Српски деспот“, Серијал на српската етнографија и историја, кн. 1, Белград 2007. (на српски: Малешевци – род кои слави св. Игњатија)
- Николиќ Риста Т, Белградска област, Српска академија на науките и уметностите, Српска етнографска серија, кн. 5, Населби и потекло на жители, кн. 2, Белград 1903. (на српски: Околина Београда)