Небесен меридијан
Небесен меридијан — замислената голема кружница која минува низ небесните полови[1], како и зенитот и надирот од местото на набљудување. Затоа, на него лежат и северната и јужната точка на хоризонтот, и тој е нормален на небесниот екватор и хоризонт. Меридијаните, било небесни или географски, се определуваат со замислени прави кои минуваат низ Земјината вртежна оска. За дадено место што не е во географски пол, постои единствена меридијанска рамнина во ова осно шило низ тоа место. Пресекот на оваа рамнина со Земјината површина е географскиот меридијан, а пресекот на рамнината со небеснаа сфера е небесниот меридијан за тоа место и време.
Постојат неколку начини да се подели перидијанот во полукруг. Во хоризонтскиот координатен систем, меридијанот на набљудувачот е поделен на половини со завршетоци во северната и јужната точка. Горниот меридијан на набљудувачот минува низ зенитот, а пак долниот меридијан минува низ надирот. Поинаку кажано, меридијанот е поделен на месниот меридијан, полукружницата која ги содржи зенитот на набљудувачот и двата небесни пола, и спротивниот полукруг, на кој лежат наридор и двата пола.
На секој еден ѕвезден ден/ноќ, небесното тело делува како да патува преку или го преминува горниот меридијан на набљудувачот како што се врти Земјата, бидејќи меридијанот е неподвижен на месниот хоризонт. При кулминација, телото стапува во допир со горниот меридијан и ја достигнува највисоката точка на небото. Времето на кулминација се определува користејќи ја ректасцензијата телото и месното ѕвездено време (погл. часовен агол).
Поимот „меридијан“ доаѓа од латинскиот збор meridies што значи „пладне“ или „југ“, бидејќи небесниот екватор изгледа наклонет јужно од северната полутопка.
Поврзано уреди
- Меридијан (географски)
- Нулти меридијан
Наводи уреди
Извори уреди
- Millar, William (2006). The Amateur Astronomer's Introduction to the Celestial Sphere. Cambridge University Press.