Милостина[1][2] или садака[3][4]пари, храна или други материјални добра подарени на луѓе кои живеат во сиромаштија.[5] Давањето милостина често се смета за чин на доблест или милосрдие. Чинот на давање милостина е широко распространета практика во голем број различни религии и култури.[6]

Жена дава милостина од Јанош Торма

Христијанство уреди

 
Сент Клер дели милостина; Тененбах Кодекс 4, илустриран пред околу 1492

Во христијанството, давањето милостина се смета за чин на милосрдие.[7] Во апостолското време, христијаните биле учени дека давањето милостина е израз на љубов. Таквата грижа за сиромашните требало да се сфати како љубов кон Бога, кој во личноста на Исус Христос се жртвувал за спас на верниците.

Во речиси сите христијански деноминации, парите се донираат за поддршка на финансиските потреби на црквата и нејзината служба на помалку среќните. Во некои цркви, милостината се остава во близина на олтарот за да симболизира дека приносот му припаѓа на Бога и да го претставува единството на братството.

Во западното христијанство уреди

 
Собирање на понудата во шкотски Кирк од Џон Филип

Оферториј е традиционален момент во римокатоличката миса, лутеранската божествена служба и англиканската евхаристија, кога се собира милостина. Баптистите и методистите, меѓу другите деноминации, собираат десеток и дарови (милостина) за време на принесувањето во црковните служби. Десетокот, првата десетина од нечиј приход, се смета за она што му се должи на Бога, додека даровите (милостината) вклучува сè што е придонесено надвор од тоа.[8] [9] Некои друштва практикуваат редовно давање за специјални цели наречени „дарови од љубов“ за сиромашните или жртвите на катастрофални загуби, како што се пожари во домот или медицински трошоци. Традиционално, ѓаконите и ѓакониците се одговорни за распределба на овие дарови на вдовиците, сираците и другите кои имаат потреба. Многу христијани поддржуваат бројни добротворни организации, од кои не сите тврдат дека имаат христијанска религиозна припадност. Многу американски образовни и медицински институции биле основани од христијански здруженија кои даваат милостина.

Во источното христијанство уреди

Во Источната православна црква и источните католички цркви, собирањето милостина и десеток не е формално обединето во ниту една литургиска акција. Меѓутоа, не е невообичаено или да се има собирна плоча во нартексот или да се помине ненаметливо за време на службата. Во источното православно богословие, милостината е важен дел од духовниот живот, а постот секогаш треба да биде придружен со зголемена молитва и милостина.[10] Милостината во името на покојникот, исто така, често ја придружува молитвата за мртвите. Оние чии финансиски околности не дозволуваат давање парична милостина можат да даваат милостина на други начини, како што се посредничка молитва и дела на милост.

Во Новиот завет уреди

Дополнително, приватните добротворни дела се должност и се сметаат за доблесни само ако не се прават за другите да им се восхитуваат:

1. Гледајте да не ја покажувате својата праведност пред луѓето, за да ве видат; инаку нема да имате награда од вашиот Отец небесен.

Евангелие по Матеј, 6:1[11]

Исус става примарен фокус на мотивите зад надворешното и внатрешното давање милостина, а тоа треба да биде љубов:

41. Но, давајте милостина според своите сили, тогаш сè во вас ќе биде чисто.

Евангелие по Лука, 11:41 [12]

 
Исус ја пофалува оваа сиромашна, но дарежлива жена во Лука 21:1–4.

Исус го спротивставува давањето на богатите и сиромашните:

1. Кога ги подигна очите, виде како богатите ги пуштаа своите прилози во црковната каса;

2. виде исто така и една бедна вдовица, која пушти таму две лепти,
3. па рече: „Вистина ви велам, оваа бедна вдовица од сите повеќе пушти;
4. сите овие дадоа прилози на Бога од својот вишок; таа, пак, пушти – сè што имаше за својот живот.”

Евангелие по Лука, 21:1-4 [13]

Давањето треба да биде од љубов, а не од должност:

Тогаш ќе им одговори и рече: „Доколку не сте го направиле тоа на еден од овие најмали браќа и Мене не сте Ми го направиле.“

Евангелие по Матеј, 25:45[14]

Ислам уреди

Во исламот, концептот на добротворно давање генерално е поделен на доброволно давање, садака (صدقة), и задолжителна практика, зекат (الزكاة). Зекатот е регулиран со специфичен збир на правила во рамките на исламската јуриспруденција и е наменет да исполни добро дефиниран збир на теолошки и општествени барања. Садака е веројатно подобар превод на формулациите под христијанско влијание на поимот „милостина“ поради таа причина, иако зекатот игра многу поголема улога во исламското добротворно добро.

Поврзано уреди

Наводи уреди

  1. „милостина“Дигитален речник на македонскиот јазик
  2. „милостина“Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
  3. „садака“Дигитален речник на македонскиот јазик
  4. „садака“Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
  5. „Alms“. Merriam-Webster Dictionary.
  6. Nation, The (2021-09-15). „Ridding Lagos of street beggars and hawkers“. The Nation Newspaper (англиски). Посетено на 2021-09-18.
  7. „Alms and Almsgiving (in the Bible) | Encyclopedia.com“. www.encyclopedia.com. Посетено на 2021-09-18.
  8. Prince, Derek (1 October 2011). The Promise of Provision: Living and Giving from God's Abundant Supply (English). Baker Books. ISBN 978-1-4412-6328-5.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
  9. Claydon, Tony; Clarke, Peter Bernard (2010). God's Bounty?: Papers Read at the 2008 Summer Meeting and the 2009 Winter Meeting of the Ecclesiastical History Society (English). Boydell & Brewer. ISBN 978-0-9546809-6-1.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
  10. Kallistos (Ware), Bishop; Mary, Mother (1978). The Lenten Triodion. South Canaan PA: St. Tikhon's Seminary Press (објав. 2002). стр. 35ff. ISBN 1-878997-51-3.
  11. „Свето евангелие според Матеј“. Свето писмо. Посетено на 24 септември 2022.
  12. „Свето евангелие според Лука“. Свето писмо. Посетено на 24 септември 2022.
  13. „Свето евангелие според Лука“. Свето писмо. Посетено на 24 септември 2022.
  14. „Свето евангелие според Матеј“. Свето писмо. Посетено на 24 септември 2022.