Меѓународна организација

организација со членство, присуство или делокруг во повеќе земји

Меѓународна организација (меѓувладина организација) е организација основана со договор или друг инструмент регулиран со меѓународно право и поседува своја меѓународна правна личност, како што се Обединетите нации, Светската здравствена организација и НАТО.[2][3] Меѓународните организации се составени од примарно земји членки, но може да вклучуваат и други субјекти, како што се други меѓународни организации. Дополнително, субјектите (вклучително и државите) можат да имаат статус на набљудувач.[4]

Канцелариите на Обединетите нации во Женева (Швајцарија), кој е град што е домаќин на најголем број меѓународни организации во светот.[1]

Забележителни примери вклучуваат Обединетите нации (ООН), Организацијата за безбедност и соработка во Европа (ОБСЕ), Банка за меѓународни порамнувања (БИС), Совет на Европа (СЕ), Меѓународна организација на трудот (МОТ) и Меѓународна полициска организација (ИНТЕРПОЛ)[5]

Историја

уреди

Првата и најстара меѓувладина организација - основана со употреба на договор и создавање постојан секретаријат - е Меѓународната унија за телекомуникации (основана во 1865 година). Првата општа меѓународна организација - решавајќи различни прашања - беше Лигата на нациите . Обединетите нации го следеа овој модел по Втората светска војна.

Улогата на меѓународните организации е помагање во поставувањето на меѓународната агенда, посредување во политичко договарање, обезбедување место за политички иницијативи и дејствување како катализатор за формирање коалиција. Тие ја олеснуваат соработката и координацијата меѓу нациите членки. Покрај тоа, тие промовираат глобални иницијативи насочени кон намалување на нееднаквоста како целта 10 за одржлив развој на Обединетите нации.[6]

Регионални организации

уреди

Меѓународните организации обично имаат земји-членки од целиот свет, меѓутоа во некои случаи организациите имаат географски ограничувања, како што се Европската унија, Африканската унија и НАТО. Обединетите нации исто така имаат регионални организации, како што се УНЕЦЕ и УНЕКА.

Најстарата регионална организација е Централната комисија за навигација на Рајна, создадена во 1815 година од Виенскиот конгрес.

Агенции на Обединетите нации

уреди

Обединетите нации ја организираат својата работа во агенции, како што е Агенцијата за помош на Обединетите нации, кои обично се сметаат за меѓународни организации по свое право.

Покрај тоа, Обединетите нации имаат специјализирани агенции кои се организации во рамките на системот на Обединетите нации, кои имаат свои земји-членки (честопати скоро идентични со земјите-членки на ООН) и се управуваат независно од нив, примери вклучуваат меѓународни организации кои претходиле на ООН, како што Меѓународната унија за телекомуникации и Универзалната поштенска унија, како и организациите што беа создадени по ООН, како што е Светската здравствена организација (која беше составена од регионални организации како ПАХО што претходеа на ООН).

Меѓународни невладини организации

уреди

Меѓународните организации понекогаш се нарекуваат Меѓувладини организации (МО), за да се разјасни разликата од меѓународните невладини организации (МНО), кои се невладини организации (НО) кои работат на меѓународно ниво. Овие вклучуваат меѓународна непрофитни организации, како што се Светската организација на движењето Извидници, Меѓународниот комитет на Црвениот крст, Лекарите без граници, како и лоби-групи кои го претставуваат интересот на мултинационалните корпорации, како што е Светскиот економски форум.

Поврзано

уреди

Дополнителна литература

уреди
  • Барнет, Мајкл и Финмемор, М. 1999 година. „Политиката, моќта и патологиите на меѓународните организации“. Меѓународна организација 53: 699-732.
  • Барнет, Мајкл и Финмемор, М. 2004 година. Правила за светот: меѓународни организации во глобалната политика . Универзитет Корнел Прес.
  • Херд, Јан. 2018 година Меѓународни организации: политика, право, пракса . Универзитетски печат во Кембриџ.

Наводи

уреди
  1. (француски) François Modoux, "La Suisse engagera 300 millions pour rénover le Palais des Nations", Le Temps, Friday 28 June 2013, page 9.
  2. „Articles on the Responsibility of International Organisations“. legal.un.org. Посетено на 2019-08-21.
  3. Грешка во Lua: bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil)
  4. „International Organizations - Research Guide International Law | Peace Palace Library“ (англиски). Архивирано од изворникот на 2020-05-13. Посетено на 2019-08-21.
  5. "Intergovernmental organizations having received a standing invitation to participate as observers in the sessions and the work of the General Assembly and maintaining permanent offices at Headquarters." United Nations Department of Public Information, United Nations Secretariat.
  6. „Goal 10 targets“. UNDP (англиски). Архивирано од изворникот на 2020-11-27. Посетено на 2020-09-23.

Надворешни врски

уреди