Мадарски коњаник
Мадарскиот коњаник е прабугарски релjеф, кој се наоѓа во североисточна Бугарија во близина на селото Мадара во Шуменската област. Од 1979 година е во Списокот на светското културно и природно наследство на УНЕСКО. Како пример за карпеста уметност од раниот Среден век нема аналогии во Европа. Релjефот е на 23 метри висина над теренот на карпа, висока скоро 100 метри. Составен е од обрнат кон десно коњаник, кој прободува лав со своето копје, а позади коњот оди пес. Бил изграден во почетокот на 8 век од бугарските канови во близина на првата бугарска метропола Плиска. Недалеку од коњаникот е изграден и пагански центар, за кој се претпоставува дека бил верскиот центар на Првото Бугарско Царство во претхристијанскиот период. Околу релjефот бугарските канови Тервел (695-721), Крум (796-814) и Омуртаг (814-831) ставиле натписи со историска содржина.[1]
| светско наследство на УНЕСКО | |
|---|---|
 | |
| Критериум | Културен: i, iii |
| Навод | 43 |
| Запис | 1979 (3то заседание) |
| Координати | 43°16′36.1″N 27°07′10.4″E / 43.276694° СГШ; 27.119556° ИГД |
На 29 јуни 2008 г. 25,44% од 1.058.473 вкупно гласачи го избраале за бугарски симбол, кој би бил ставен на идните бугарски монети на еврото.[2]
Натписи
уредиМадарските натписи (датирани на почетокот од 8 век) се наоѓаат околу Мадарскиот коњаник. Поделени се на три делови. Натписите се изгравирани во карпи, на грчки јазик со грчки букви, и според историчарите најстар е текстот на канот Тервел (695-721). Другите натписи ги спомнуваат хановите Крум (796-814) и Омуртаг (814-831). Тие се многу оштетени и тешко може да се добие целосното нивно значење.
Натпис I c
... на Бугарите... и дошол кон Тервел. На носоотсечениот император не му поверуваа моите чичковци во Солун и се вратија во Кисиниите... негов еден... преку договор вождот Тервел му даде на императорот... 5 илјади... императорот заедно со мене победи добро.
Натписи II а и b
...тој даде жолтица... жолтици вождот... вождот... Грците... што ти давав секоја година, ќе ти давам, затоа што ми помогна... секоја година ќе ти даваме и при вождот императорот испрати... и помоли вождот Крум... вождот... како распределуваше жолтиците... започнаа... даде од... вождот Крум подари...тоа езеро... ти направи... вождот го растурија договорот... војната... тогаш... име...
Натпис III
... беше хранен... растурија и од богот Омуртаг вождот... испрати... помогни ми...[3]
Наводи
уреди- ↑ Веселин Бешевлиев, "Първобългарски надписи", Издателство на Българската академия на науките, София, 1979, стр. 94.
- ↑ Страница на Националната кампания Българските символи Архивирано на 20 јуни 2008 г..
- ↑ Веселин Бешевлиев, "Първобългарски надписи", Издателство на Българската академия на науките, София, 1979, стр. 94.