Бохемискоромски јазик

Бохемискоромски јазик
Застапен во	Чешка
Изумрен	околу 1970
Јазично семејство	индоевропско индоевропско индоирански индоариски ромски бохемискоромски јазик; ; ; ; ;
Јазични кодови
ISO 639-3	нема

Бохемискоромски — изумрен дијалект на ромскиот јазик со којшто во минатото се служеле Ромите во Бохемија (западниот дел на денешна Чешка). Говорот изумрел по Втората светска војна поради убивањето на најголемиот дел од неговите говорници во нацистичките концентрациони логори.

Говорници

Пред масовното убивање во 1940-тите, говорниците на бохемискоромскиот, т.н. Бохемиски Роми, биле номадски народ во Бохемија. Тие воделе преселнички или полупреселнички начин на живеење, патувајќи низ земјата, особено во потоплите годишни времиња и нудејќи ги своите услуги на непреселничкото население во околината. Тие главно тргувале со коњи, работеле како трговски патници, поправале производи и биле забавувачи.

Речник

Бохемискоромскиот го дели индоарискиот речник со останатите ромски дијалекти, како и бројни позајмени зборови од западните ирански јазици (пр. персиски и курдски), ерменски, осетски и грчки. Покрај тоа, говорот со другите карпатскоромски дијалекти дели позајмени зборови од јужнословенските јазици, унгарски и словачки. Конечно, најголем дел од позајмените зборови во јазикот потекнуваат од чешкиот јазик.

Некои примери на позајмени зборови со нивното потекло се наведени во продолжение:

Западноирански: angrusťi, „прстен“; baxt, „среќа“; čupňi(k); „камшик“.
Ерменски: burnek, „грст“; grast, „коњ“.
Западноирански или ерменски: čekat, „чело“.
Осетиски: círax, „чевел, чизма“; xólov, „панталони“.
Грчки: 'amoňis, „наковална“; armin, „зелка“; efta, „седум“; foros, „град“; ľiťhi, „овошка“; paxoň-, „мрзне“.
Јужнословенски: caklo, „стакло“; doha, „доста“; dugo, „долго“; duma, „дума“; vičin-. „вика“.
Унгарски: bugaris, „пајак“ (< „бубачка“); dilos, „пладне“; faďin-, „мрзне“.
Словачки: čapláris, „анџија“.
Чешки: mořos, „море“.
Словачки или чешки: hrobos, „гроб“; národos, „пријател“ (< „народ“).

Поврзано

Литература

Boretzky, Norbert. 1999. Die Gliederung der Zentralen Dialekte und die Beziehungen zwischen Südlichen Zentralen Dialekten (Romungro) und Südbalkanischen Romani-Dialekten. In: Halwachs, Dieter W. and Florian Menz (eds.) Die Sprache der Roma. Perspektiven der Romani-Forschung in Österreich im interdisziplinären und internazionalen Kontext. Klagenfurt: Drava. 210–276.
Elšík, Viktor. 2003. Interdialect contact of Czech (and Slovak) Romani varieties. International Journal of the Sociology of Language, 162, 41–62.
Ješina, Josef. 1886. Romáňi čib oder die Zigeuner-Sprache (Grammatik, Wörterbuch, Chrestomathie). Leipzig: List and Francke.
Lesný, Vincenc. 1916. Cikáni v Čechách a na Moravě [Gypsies in Bohemia and Moravia]. Národopisný věstník českoslovanský 11, 193–216.
Lípa, Jiří. 1960. Poznámky k otázce cikánských prvků v českém argotu [Notes on Gypsy elements in the Czech secret cant]. In: Rusko-české studie, Sborník Vysoké školy pedagogické v Praze, Jazyk a literatura 2, 47–56. Praha: Státní pedagogické nakladatelství.
Puchmayer, Anton Jaroslaw. 1821. Románi čib, das ist: Grammatik und Wörterbuch der Zigeuner Sprache, nebst einigen Fabeln in derselben. Dazu als Anhang die Hantýrka oder die čechische Diebessprache. Prag: Fürst-erzbischöflichen Buchdruckerey.
Nečas, Ctibor. 1995. Romové v České republice včera a dnes [Roma in the Czech Republic in the Past and the Present]. Olomouc: Vydavatelství Univerzity Palackého.
Vymazal, František. 1900. Cikánsky snadno a rychle [Easy and Quick: the Gypsy Language]. Praha: Bačkovský. Online Reedition, 2012, Vert-Saint-Denis:Edicions Talvera.