Хорово име — најстариот познат и користен грб на старите египетски владетели. Припаѓа на „Големите пет имиња“ од еден египетски фараон. Меѓутоа, современите египтолози и јазичари почнуваат да го претпочитаат неутралниот термин: „серех име“. Тоа е затоа што не секој фараон го ставил соколот на врвот на неговиот (или во некои случаи, и нејзиниот) серех, кој го симболизира божеството Хор.[1]

Серех на фараонот Перибсен со животното на Сет и сонцето
Хорово име на Шошенк V, над Нехбет и Ваџет. Фрагмент на црн базалт. Од Фајум, Египет. 22-ра династија. Британски музеј, Лондон

Хералдичен изглед уреди

 
Серех на фараонот Џет со соколот на Хор

Сликата на Хоровото име е направена од два основни елементи: седечка или фигура што се движи на одредено божество има правоаголна, украсна вињета, која ја претставува фасадата на палатата и кралскиот двор. Правоаголната вињета се нарекува серех, според египетскиот збор за „фасада“. Постојат безброј варијации на фасадниот декор во серехот. Комплексноста и деталите на фасадниот декор варираат во зависност од објектот на кој бил поставен. Се чини дека не постојат строги уметнички правила за дизајнот на сарехот. Името на фараонот било напишано во слободниот простор што го претставува кралскиот двор.[2][3][4]

Симболи уреди

Симболичното значење на Хоровото име е сè уште спорно. Се чини очигледно, барем дека името на кралот му се упатувало директно на божеството од врвот на серехот. Во повеќето случаи тоа е соколот на богот Хор. Добар пример е името на кралот од Втората династија, Ранеб. Неговото име е напишано со знакот за сонцето () и знакот за кошница (néb). Во целост, името гласи „Господар на сонцето на Хор“, со што го интегрирал Хор како кралски патрон во името на кралот.[5] Научниците укажуваат на симболичната и експресивна сила на сокол Хор: лебди високо на небото, широко ги шири своите крилја и навидум гледа низ целиот Египет, ова хералдично животно претставува сеприсутност и моќ. Дополнително, имињата на раните династички кралеви покажуваат, кога се преведени, зачудувачка агресивност, која јасно ја изразува желбата на египетските кралеви да бидат недопирливи и непобедени, благодарение на богот Хор. За време на Втората династија, имињата на кралевите на серехот откриваат прилично мирна природа, изразувајќи ја желбата на фараоните да владеат над непоколебливиот свет полн со ред и хармонија: Хоровото име на кралот Сехемиб, Per-en-ma'at (што значи „оној кој го постигнува Маат“) е најјасниот израз на ова. Сепак, повеќето египетски кралеви го фаворизирале Хор како свој покровител на династичко име.[4]

Наводи уреди

  1. Laurel Bestock: The Development of Royal Funerary Cult at Abydos: Two Funerary Enclosures from the Reign of Aha (= Menes: Studien zur Kultur und Sprache der ägyptischen Frühzeit und des Alten Reiches, vol.6).
  2. Jürgen von Beckerath: Handbuch der ägyptischen Königsnamen.
  3. Rolf Gundlach: Horus in the Palace: The centre of State and Culture in pharaonic Egypt.
  4. 4,0 4,1 Toby A. H. Wilkinson: Early Dynastic Egypt: Strategy, Society and Security.
  5. Jochem Kahl: Ra is my Lord.