Википедија

Хаплогрупа L0

Хаплогрупа L0 — човечка митохондријална ДНК (mtДНК) хаплогрупа.

Хаплогрупа L0
Можно време на потекло130 до 200 ка[1][2]
Можно место на потеклоЈужна Африка
ПредокL
ПотомциL0a'b'f'k, L0d
Својствени мутации263!, 1048, 3516A, 5442, 6185, 9042, 9347, 10589, 12007, 12720[3]

Потекло

уреди
 
Регионот во Африка каде Тишкоф најде најголемо ниво на митохондријална разновидност (зелена) и регионот Бехар и сор. Се претпоставува дека почнала да се јавува најстарата поделба во човечката популација (светло кафеава)

L0 е една од двете гранки од најновиот заеднички предок (MRCA) за заедничката човечка мајчина лоза. Хаплогрупата се состои од пет главни гранки (L0a, L0b, L0d, L0f, L0k). Четири од нив првично беа класифицирани во L1 подклади, L1a, L1d, L1f и L1k.

Во 2014 година, древната ДНК анализа на 2.330-годишниот скелет на машки хранител во Јужна Африка откри дека примерокот припаѓа на L0d2c1c mtДНК подкладата. Оваа мајчинска хаплогрупа денес е најтесно поврзана со Џу, подгрупа на домородниот народ Сан, што укажува на континуитетот на населението во регионот.[4] Во 2016 година, исушената мумија од доцното железно време од регионот Тули во северна Боцвана, исто така, беше откриено дека припаѓа на хаплогрупата L0.[5]


   L0   
 
 
 
 

 L0a



 L0b




 L0f




 L0k




 L0d



 L1-6 
 

L1



 L2-6




Распространетост

уреди
 
Проектирана просторна дистрибуција на хаплогрупата L0 во Африка.
 
Карти на честота за L0 (вкупно), L0a, L0b, L0d, L0f и L0k

L0 најчесто се наоѓа во Суб-Сахарска Африка. Достигнува највисока честота кај народот Khoisan со 73% во просек.[6] Некои од највисоките честоти се:[7] Намибија 79%, Јужна Африка 83%, и Боцвана 100%.

Хаплогрупата L0d се наоѓа меѓу коиските групи од Јужна Африка поблиску до страната Хоид со (по L0k) повеќе санид, но во голема мера е ограничена на Коисан како целина.[8][9][10] L0d, исто така, најчесто се наоѓа во делови од обоената популација на Јужна Африка и честотите се движат од 60%[11] до 71%.[10] Ова го илустрира огромниот мајчински придонес на народот Коиса за делови од обоената популација во Јужна Африка.

Хаплогрупите L0k е втората најчеста хаплогрупа во групите Коисан поблиску до страната Санид со (по L0d) повеќе Коид, но во голема мера е ограничена на Khoisan како целина. Иако хаплогрупата L0d поврзана со Khoisan беше пронајдена на високи честоти во делови од обоената популација во Јужна Африка, L0k не беа забележани во две студии кои вклучуваат големи групи обоени индивидуи.[10]

Хаплогрупата L0f е присутна на релативно мали честоти во Танзанија, Источна Африка меѓу луѓето Сандаве од Танзанија.

Хаплогрупата L0a е најзастапена во популациите на Југоисточна Африка (25% во Мозамбик). Кај Гвинејаните, има честота помеѓу 1% и 5%, при што групата Баланта покажува зголемена честота од околу 11%. Хаплогрупата L0a има палеолитска длабочина од околу 33.000 години и најверојатно стигнала до Гвинеја пред 10.000 и 4.000 години. Исто така, често се гледа кај пигмеите Мбути и Биака. L0a се наоѓа на честота од речиси 25% во Хадрамавт (Јемен).[12]

Хаплогрупата L0b се наоѓа во Етиопија.

Интеракции со лекови и болести

уреди

Кај пациенти на кои им е даден лек ставудин за лекување на ХИВ, Хаплогрупата L0a2 е поврзана со поголема веројатност за периферна невропатија како несакан ефект.[13]

Подклади

уреди

Дрво

уреди
 
Шематско стебло на хаплогрупата L0. MSA: Средно камено доба, LSA: Подоцна камено доба, ка: пред илјада години.

Ова филогенетско дрво на хаплогрупата L0 подклади се заснова на трудот на Манис ван Овен и Манфред Кајзер Ажурирано сеопфатно филогенетско стебло на глобалната варијација на човечката митохондријална ДНК[3] и последователните објавени истражувања.

  • Најновиот заеднички предок (MRCA)
    • L0
      • L0d
        • L0d3
        • L0d1'2
          • L0d1
            • L0d1a
            • L0d1b
            • L0d1c
              • L0d1c1
          • L0d2
            • L0d2a'b
              • L0d2a
                • L0d2a1
              • L0d2b
            • L0d2c
      • L0a'b'f'k
        • L0k
          • L0k1
          • L0k2
        • L0a'b'f
          • L0f
            • L0f1
            • L0f2
              • L0f2a
              • L0f2b
          • L0a'b
            • L0a
              • L0a1
                • L0a1a
                  • L0a1a2
                • L0a1b
                  • L0a1b1
                    • L0a1b1a
                  • L0a1b2
                • L0a1c
                • L0a1d
              • L0a2
                • L0a2a
                  • L0a2a1
                    • L0a2a1a
                      • L0a2a1a1
                      • L0a2a1a2
                  • L0a2a2
                    • L0a2a2a
                • L0a2b
                  • L0a2ba
                • L0a2c
                • L0a2d
              • L0a3
              • L0a4
            • L0b

Наводи

уреди
  1. ↑ point estimate 168.5 ka (136.3–201.1 ka 95% CI) according to Heinz, Tanja; и др. (2017). „Updating the African human mitochondrial DNA tree: Relevance to forensic and population genetics“. Forensic Science International: Genetics. 27: 156–159. doi:10.1016/j.fsigen.2016.12.016. PMID 28086175. (table 2). 150 ka suggested in:Soares, Pedro; Ermini, Luca; Thomson, Noel; Mormina, Maru; Rito, Teresa; Röhl, Arne; Salas, Antonio; Oppenheimer, Stephen; MacAulay, Vincent (2009). „Correcting for Purifying Selection: An Improved Human Mitochondrial Molecular Clock“. The American Journal of Human Genetics. 84 (6): 740–59. doi:10.1016/j.ajhg.2009.05.001. PMC 2694979. PMID 19500773..
  2. ↑ Age estimates (ka, 95% CI in angular brackets): ML whole-mtDNA age estimate: 128.2 [95% CI: 107.9-148.9], ρ whole-mtDNA age estimate: 121.3 [99.2;143.7], ρ synonymous age estimate (ka): 131.0 [97.8;164.2]: Rito T, Richards MB, Fernandes V, Alshamali F, Cerny V, Pereira L, Soares P., "The first modern human dispersals across Africa", PLoS One 2013 Nov 13; 8(11):e80031. doi: 10.1371/journal.pone.0080031.
  3. ↑ 3,0 3,1 Van Oven, Mannis; Kayser, Manfred (2009). „Updated comprehensive phylogenetic tree of global human mitochondrial DNA variation“. Human Mutation. 30 (2): E386–94. doi:10.1002/humu.20921. PMID 18853457.
  4. ↑ Alan G. Morris; Anja Heinze; Eva K.F. Chan; Andrew B. Smith; Vanessa M. Hayes (2014). „First Ancient Mitochondrial Human Genome from a Pre-Pastoralist Southern African“. Genome Biology and Evolution. 6 (10): 2647–53. doi:10.1093/gbe/evu202. PMC 4224329. PMID 25212860.
  5. ↑ Frank J. Rühli; Maryna Steyn; Morongwa N. Mosothwane; Lena Öhrström; Molebogeng K. Bodiba; Abigail Bouwman (January–February 2016). „Radiological and genetic analysis of a Late Iron Age mummy from the Tuli Block, Botswana“ (PDF). South African Journal of Science. 112 (1/2). Архивирано од изворникот (PDF) на 21 June 2016. Посетено на 26 April 2016.
  6. ↑ Rosa, Alexandra; Brehm, Antonio; Kivisild, Toomas; Metspalu, Ene; Villems, Richard (2004). „MtDNA Profile of West Africa Guineans: Towards a Better Understanding of the Senegambia Region“. Annals of Human Genetics. 68 (4): 340–52. doi:10.1046/j.1529-8817.2004.00100.x. PMID 15225159. |hdl-access= бара |hdl= (help)
  7. ↑ Tishkoff, S. A.; Gonder, M. K.; Henn, B. M.; Mortensen, H.; Knight, A.; Gignoux, C.; Fernandopulle, N.; Lema, G.; Nyambo, T. B. (2007). „History of Click-Speaking Populations of Africa Inferred from mtDNA and Y Chromosome Genetic Variation“. Molecular Biology and Evolution. 24 (10): 2180–95. doi:10.1093/molbev/msm155. PMID 17656633.
  8. ↑ Chen, Yu-Sheng; Olckers, Antonel; Schurr, Theodore G.; Kogelnik, Andreas M.; Huoponen, Kirsi; Wallace, Douglas C. (2000). „MtDNA Variation in the South African Kung and Khwe—and Their Genetic Relationships to Other African Populations“. The American Journal of Human Genetics. 66 (4): 1362–83. doi:10.1086/302848. PMC 1288201. PMID 10739760.
  9. ↑ Knight, Alec; Underhill, Peter A.; Mortensen, Holly M.; Zhivotovsky, Lev A.; Lin, Alice A.; Henn, Brenna M.; Louis, Dorothy; Ruhlen, Merritt; Mountain, Joanna L. (2003). „African Y Chromosome and mtDNA Divergence Provides Insight into the History of Click Languages“. Current Biology. 13 (6): 464–73. doi:10.1016/S0960-9822(03)00130-1. PMID 12646128.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Schlebusch, Carina M.; Naidoo, Thijessen; Soodyall, Himla (2009). „SNaPshot minisequencing to resolve mitochondrial macro-haplogroups found in Africa“. Electrophoresis. 30 (21): 3657–64. doi:10.1002/elps.200900197. PMID 19810027.
  11. ↑ Quintana-Murci, Lluis; Harmant, Christine; Quach, Hélène; Balanovsky, Oleg; Zaporozhchenko, Valery; Bormans, Connie; Van Helden, Paul D.; Hoal, Eileen G.; Behar, Doron M. (2010). „Strong Maternal Khoisan Contribution to the South African Coloured Population: A Case of Gender-Biased Admixture“. The American Journal of Human Genetics. 86 (4): 611–20. doi:10.1016/j.ajhg.2010.02.014. PMC 2850426. PMID 20346436.
  12. ↑ Rídl, Jakub; Edens, Christopher M.; Černý, Viktor (2009). „Mitochondrial DNA Structure of Yemeni Population: Regional Differences and the Implications for Different Migratory Contributions“. The Evolution of Human Populations in Arabia. Vertebrate Paleobiology and Paleoanthropology. стр. 69–78. doi:10.1007/978-90-481-2719-1_5. ISBN 978-90-481-2718-4.
  13. ↑ Kampira E, Kumwenda J, van Oosterhout JJ, Dandara C. Mitochondrial DNA subhaplogroups L0a2 and L2a modify susceptibility to peripheral neuropathy in malawian adults on stavudine containing highly active antiretroviral therapy.
  14. ↑ First Ancient Mitochondrial Human Genome from a Pre-Pastoralist Southern African
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Хаплогрупа_L0&oldid=5252254“