Средновековен град Торуњ

Средновековен град Торуњ (полски: zespół staromiejski Torunia) — најстарата историска област на градот Торуњ. Тоа е едно од местата за светско наследство на Полска (додадено во 1997 година). Според УНЕСКО, неговата вредност лежи во тоа што е „мал историски трговски град кој во извонредна мера ја зачувува својата оригинална улична шема и извонредните рани градби и кој дава исклучително целосна слика за средновековниот начин на живот“. Средновековниот град има површина од 60 ха и тампон зона од 300 ха. Составен е од Стариот град Торуњ, Новиот град Торуњ и замокот Торуњ.[1]

Средновековен град Торуњ
светско наследство на УНЕСКО
МестоТоруњ, Полска
Критериумкултурно: (ii), (iv)
Навод835
Запис1997 (XXI заседание)
Површина48 ха
Преоден појас300 ха
Координати53°0′36″N 18°37′10″E / 53.01000° СГШ; 18.61944° ИГД / 53.01000; 18.61944

Историја

уреди

Средновековниот град е основан на местото на поранешен словенски трговски град кој постоел околу 500 години[2] и датира од 13 век, кога градот Торуњ (Трн) добил градска повелба од тевтонските витези Херман фон Салза и Херман Балк во 1233 година.[3] Градот, првично составен првенствено од областа сега позната како Стариот град на Торуњ и замокот Торуњ, се развил како главен трговски центар и бил еден од клучните членови на Ханза. Како што градот брзо растел, Новиот град Торуњ се развил од 1264 година источно од Стариот град и северно од замокот.

Средновековниот град е еден од официјалните национални историски споменици на Полска (Помник Хистории), назначен на 16 септември 1994 година. Нејзината листа се одржува од Одборот за национално наследство на Полска.[4]

Географија и споменици

уреди
 
План на историскиот центар на градот Торуњ. Стариот град е означен со жолта боја; Нов град во сино; Замокот е меѓу нив на југ.

Средновековниот град Торуњ е составен од три дела: стариот град Торуњ на запад, новиот град Торуњ на исток и замокот Торуњ на југоисток.

Стариот град е поставен околу стариот градски пазар. Главните згради и споменици таму ги вклучуваат старото градско собрание, катедралната базилика на Свети Јован Крстител и Свети Јован Евангелист, црквата Успение на Пресвета Богородица и остатоците од стариот градски ѕид.

Новиот град ги содржи црквата Свети Јаков и црквата Свети Никола.

Замокот Торуњ се наоѓа помеѓу стариот и новиот град на нивната јужна граница.

Светско наследство на УНЕСКО

уреди
 
Средновековен град Торуњ, поглед од градското собрание на стариот град

Комитетот за светско наследство го усвои како место за светско наследство врз основа на критериуми (ii – „покажува важна размена на човечки вредности, во одреден временски период или во рамките на културната област на светот, за развојот на архитектурата или технологијата, монументални уметности, градско планирање или дизајн на пејзаж“) и (iv – „е извонреден пример за тип на градба, архитектонски или технолошки ансамбл или пејзаж што илустрира значајна фаза во човечката историја“). Комитетот истакнал дека Торуњ претставува вреден пример за „мал историски трговски град кој во извонредна мера ја зачувува својата оригинална улична шема и извонредните рани градби и кој дава исклучително целосна слика за средновековниот начин на живот“. Просторниот распоред на Торуњ останал главно непроменет од средниот век и на тој начин претставува вреден извор за урбаната историја на средновековна Европа.

Наводи

уреди
  1. „Medieval Town of Toruń“. UNESCO World Heritage Centre. 1997-12-07. Посетено на 2013-07-16.
  2. Toruń, portret miasta – Page 9 Ryszard Sudziński – 1988 W granicach późniejszego Starego Miasta leżała w VIII — XII w. słowiańska osada targowa
  3. „Krzyżacy – założyciele Torunia“. Torun.pl. Посетено на 2013-07-23.
  4. „Internetowy System Aktów Prawnych“. Isap.sejm.gov.pl. Посетено на 2013-07-16.

Надворешни врски

уреди