Википедија

Жозеф Фурје: Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
с →‎Живот: Правописна исправка, replaced: Марк → Марко
дополнување, ситна поправка, викификација
Ред 1:
[[Податотека:Fourier.jpg|мини|десно|Жозеф Фурје]]
'''Жан Батист Жозеф Фурје'''<ref>Во посвоен облик се користи „Фуриеров(а/о)“</ref> ({{lang-fr|Jean Baptiste Joseph Fourier}}; {{роден на|21|март|1768}} – {{починал на|16|мај|1830}}) — [[Франција|француски]] [[математичар]] и [[физичар]] кој е најпознат по како поттикнувач и истражувач на подоцна наречените [[Фуриеров ред|Фуриеровите редови]] и нивната примена. [[Фуриерови трансформации|Фуриеровите трансформации]] се, исто така, наречени во негова чест.
 
== ЖивотЖивотопис ==
Фурје е роден во [[Оксер]], [[Франција]] како деветто од дванаесетте деца на еден [[кројач]]. Станал сираче на возраст од десет години. На препорака од [[Бискуп|бискупот]] се здобил со образование во [[Манастир|манастирот]] Свети Марко. Во училиштето покажал голема дарба за [[книжевност]]а, но на 13-годишна возраст покажал интерес за [[математика]]та. Иако започнал да учи за [[Свештенство|свештеник]], по една година се откажал поради љубовта кон математиката. Во 1790 година станал учител во Кралската воена школа во Оксер. Во 1793 година станал политички активен и му се приклучил на месниот [[Француска револуција|револуционерен]] комитет. Подоцна, бил испратен да учи во познатата школа ''Ecole Normale'' во Париз, каде предавале [[Пјер Симон Лаплас|Лаплас]] и [[Жозеф Луј Лагранж|Лагранж]] кого Фурје го опишал како „прв меѓу европските научници“. Фурје заминал со [[Наполеон]] во источните експедиции во [[1798]] година и бил именуван за управник на Долен [[Египет]]. Отсечен од англиската флота, организирал работилници за обезбедување муниција за француската армија, но по британската победа и француската капитулација, се вратил во Франција, каде бил назначен за управител на [[Гренобл]]. Во 1816 година се преселил во [[Париз]], а следната година станал член на [[Академија на науките (Франција)|Академијата на науките]]. Починал во Париз, во 1830 година.<ref>Ристески Славе, Тевдовски Драган и Марија Трпкова (2012). ''Вовед во анализата на временските серии''. „Универзитет Св. Кирил и Методиј“, Скопје, стр. 35.</ref>
Роден во [[Осер]], [[Франција]] како син на [[кројач]]. Станал сираче на возраст од осум години. На препораки од страна на бишопот, се здобива со образование во манастирот Свети Марко. Прифатил да предава математика за војската. Имал улога во промоција на револуцијата и за тоа бил награден.
 
== Творештво ==
Фурје заминал со [[Наполеон]] на источните експедиции во [[1798]] г, и бил именуван за управник на Долен [[Египет]]. Пресечен од Франција од страна на Англиската флота, организирал работилници на кои Француската армија морала да се потпира на муниција за војната. Учествувал во неколку математички трудови на Египетскиот институт, кој го имал формирано Наполеон во [[Каиро]], со цел да се намали англиското влијание на истокот. По британските победи, и француската кабитулација, Фурје се враќа во Франција, каде бил назначен за управител на Исере (Isère), каде и всушност ги извел своите експерименти за ширење на топлината.
СеУште селидодека престојувал во [[Париз]]Египет, Фурје учествувал во изработката на неколку математички трудови на Египетскиот институт, кој го формирал Наполеон во [[1816Каиро]], со цел да се намали англиското влијание на гистокот. Во [[1822]] г.година ја објавуваобјавил својата ''Théorie analytique de la chaleur'', во која ги темелиизложил своите размислувањаразмислувањата за [[Исак Њутн|Њутновиот]] закон за ладење. Во ова дело, тој тврди дека секоја [[функција]] од некоја променлива, прекината или непрекината, може да биде претставена како серија од синусосинус одна производи наод променливата. И покрај тоа што овој резултат не е точен, Фурјевите опсервациизабелешки дека некојнекои прекинати [[Функција (математика)|функции]] се сумазбир од бесконечен ред, биле огромно откритие. Прашањето за одредување кога функцијата е сумазбир од Фуриеров ред било фундаментално ниниз вековите кои следеле. [[Жозеф Луис Лагранж]] има дадено примери кога оваа [[Теорема|теорема]] не важи, и имплицирал дека методот е генрален, но не продолжил со работа на оваа тема.а [[Јохан Дирихле]] бил првиот кој дал доволни демонстрации со некои рестриктивни услови.▼
 
На Фурје, исто така, му било одадено признание за откривањетооткритието од 1824 година дека [[Гас|гасовите]] во атмосферата можат да ја зголемат температурата на [[Земја]]та. Тоа го имал пишано во есеј од [[1824]] г. Ова еОвој ефект кој подоцна ќе бидебил наречен „[[стакленички ефект]]“. ИмалФурје воспоставеного воспоставил и концептконцептот на планетаренпланетарна балансрамнотежа на енергијта.[[Енергија|енергијата]] Планетитеспоред кој [[Планета|планетите]] добиваат енергија од различни извори и тоа предизвикува покачување на [[Температура|температурата.]]; Планетитепланетите, исто така, губат енергија поради инфрацрвеното зрачење (која Фурје ја нарекувал „црна топлина“) со однос на покачувањето на температурата. БалансотПритоа, епостои постигнатрамнотежа помеѓу добивањето и губењето на топлината. И покрај тоа што Фурје го разбирал концептот на односот на [[инфрацрвено зрачење|инфрацрвеното зрачење]] со покачувањето на температурата, Стефан-Болцмановиот закон кој дава точна форма на оваа зависност бил откриен 50 години подоцна. Фурје препознал дека Земјата добива енергија првенствено од [[сончево зрачење|сончевото зрачење]], за која Земјината атмосфера е транспарентна, и дека геотермичката топлина не придонесува многу за рамнотежата на енергијата. И покрај тоа, тој погрешно верувал дека зрачењето од меѓупланетарниот простор има значаен удел.▼
▲Се сели во [[Париз]] во [[1816]] г. Во [[1822]] г. ја објавува својата ''Théorie analytique de la chaleur'', во која ги темели своите размислувања за Њутновиот закон за ладење. Во ова дело тој тврди дека секоја [[функција]] од некоја променлива, прекината или непрекината, може да биде претставена како серија од синусо од производи на променливата. И покрај тоа што овој резултат не е точен, Фурјевите опсервации дека некој прекинати функции се сума од бесконечен ред, биле огромно откритие. Прашањето за одредување кога функцијата е сума од Фуриеров ред било фундаментално ни вековите кои следеле. [[Жозеф Луис Лагранж]] има дадено примери кога оваа теорема не важи, и имплицирал дека методот е генрален, но не продолжил со работа на оваа тема. [[Јохан Дирихле]] бил првиот кој дал доволни демонстрации со некои рестриктивни услови.
 
== Поврзано ==
Починал во [[Париз]] во [[1830]] г.
 
Фурје оставил незавршено дело на одредени равенки, кое било едитирано од Клод Хавиер и издадено во [[1831]] г. Ова дело содржело доста оргинала материја - имало демонстрација на Фуриеровата теорема на позицијата на корените во алгебарските равенки.
 
== Други дела ==
▲Фурје, исто така му било одадено признание за откривањето дека гасовите во атмосферата можат да ја зголемат температурата на [[Земја]]та. Тоа го имал пишано во есеј од [[1824]] г. Ова е ефект кој подоцна ќе биде наречен „[[стакленички ефект]]“. Имал воспоставено и концепт на планетарен баланс на енергијта. Планетите добиваат енергија од различни извори и тоа предизвикува покачување на температурата. Планетите исто така губат енергија поради инфрацрвеното зрачење (која Фурје ја нарекувал „црна топлина“) со однос на покачувањето на температурата. Балансот е постигнат помеѓу добивањето и губењето на топлината. И покрај тоа што Фурје го разбирал концептот на односот на [[инфрацрвено зрачење|инфрацрвеното зрачење]] со покачувањето на температурата, Стефан-Болцмановиот закон кој дава точна форма на оваа зависност бил откриен 50 години подоцна.
 
Фурје препознал дека Земјата добива енергија примарно од [[сончево зрачење|сончевото зрачење]], за која, Земјината атмосфера е транспарентна, и дека геотермичката топлина не придонесува многу за рамнотежата на енергијата. И покрај тоа, тој погрешно верувал дека зрачењето од меѓупланетарниот простор има значаен удел.
 
== Пповрзано ==
* [[Фуриеров ред]]
* [[Фуриеви трансформации]]
* [[Фуриев закон]]
 
== Наводи ==▼
{{наводи}}▼
* ''Првичниот текст е од Раузовата историја на математиката, која е во [[јавна сопствнеост]]''
* Fourier, J.-B.J. ''Mémoires de l'Académie Royale des Sciences de l'Institut de France '''VII'''.'' 570-604 (1827) (есеј за стакленичкиот ефект)
* [[Project Gutenberg]], [http://www.gutenberg.org/etext/16775 ''Biographies of Distinguished Scientific Men''], Francois Arago
 
▲== Наводи ==
▲{{наводи}}
 
{{Нормативна контрола}}
Ред 33 ⟶ 26:
{{DEFAULTSORT:Фурје, Жозеф}}
[[Категорија:Француски математичари]]
[[Категорија:Француски физичари]]
[[Категорија:Членови на Француската академија на науките]]
[[Категорија:Членови на Кралската шведска академија на науките]]
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Жозеф_Фурје“