Влада: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с →‎Општествен договор: Јазична исправка, replaced: се базира → се заснова
дополнување
Ред 1:
{{Без извори|датум=ноември 2009}}
{{Извршна власт}}
'''Влада''' е тело кое има [[авторитет]] да чини и има [[моќ]] да спроведува закон над граѓанскиграѓанските, корпорацискикорпорациските, религискирелигиските, академскиакадемските или другидругите организации и групи. Во поширока смисла, „владеење“ значи да се управува или надгледува ситуацијата во државата, над група луѓе или збир на интереси. Вообичаено, кога ќе се каже „влада“ се мисли на извршните функции во една [[држава]].
 
== Видови на влади ==
Вообичаено, кога ќе се каже "влада" се мисли на извршните функции во една држава.
 
== Видови на влади ==
 
Владите најчесто се класифицираат според тоа колкав е бројот на луѓето кои ја имаат политичката моќ:
 
* [[Автократија|Автократската]] влада е влада во која еден човек ја има целокупната моќ. Во овој вид на влада спаѓаат [[Апсолутистичка монархија|апсолутистичките монархии]] и [[диктатура|диктаторските режими]], целата моќ е концентрирана во рацете на [[монарх]]от односно [[диктатор]]от.
* [[Олигархија|Олигархиска]] влада е влада во која моќта ја поседува мала група на поединци со заеднички интереси.
* [[Демократија|Демократска]] влада е влада која е избрана на непосредни демократски [[избори]] и се верува дека моќта е во рацете на пошироките избирачки маси. Оваа влада треба да ги брани интересите на своите гласачи.
На пример, во текот на [[19 век|19. век]], повеќето самопрогласени „демократски“ влади го ограничувале гласачкото право на малцинските групи. Оттука, овие влади повеќе се олигархиски отколку демократски.
 
=== Теории за постанокот на владата ===
Не постои реска граница помеѓу горните видови на влади. Во пракса секогаш имаме соодветен микс. Пример, во текот на 19-иот век, повеќето самопрогласени "демократски" влади го ограничуваа гласачкото право на малцинските групи. Така овие влади повеќе се квалификуваат како олигархиски отколку демократски. Од друга страна, малцинските групи честопати и не биле така мали (20-30% од населението).
 
=== Теории како се јавила потреба за формирање на влада ===
Постојат повеќе теории зошто се јавила потребата за воспоставување на одреден тип на влада. Некои од нив се набројани подолу. Овие теории не си противречат една на друга, така што е можно да има микс помеѓу две или повеќе теории.
 
==== Теорија насилана сила ====
Многу политички филозофии кои се противат на потребата од постоење на владите ([[анархизам]], [[нихилизам]], [[марксизам]] ...) ги нагласуваат историските корени на владите - владите, заедно со [[приватна сопственост|приватната сопственост]], се измислени од воинствените авторитети и деспоти кои приграбиле, со сила, одредени делови од територијата и почнале да практикуваат авторитет над луѓето кои живееле на таа територија. Значи, се претпоставува дека владите настанале за насилно наметнување на вољата на појаките над послабите, штитејќи ги привилегиите на владејачките класи. Се претпоставува дека владата се појавува кога сите луѓе на одредено подрачје биле под контрола на авторитетот на една личност или мала група на луѓе.
 
Ред 29 ⟶ 25:
==== Општествен договор ====
Една од највлијателните теории за влади во последните два века е теоријата за [[општествен договор]], на која се засноваат модерните [[демократија|демократии]] и повеќето форми на [[социјализам]]. Оваа теорија стои на ставот дека владите се создадени од луѓето со цел да обезбедат колективни услови (како искоренување на неписменоста, борба против криминалот, технолошки напредок) кои не можат да бидат задоволени со користење на индивидулани права. Значи владите постојат со цел да им служат на потребите и желбите на луѓето. Владите работат според "општествени договори" ([[устав]] и пропратни закони) кои мора да бидат прифатени од страна на владата и луѓето (народот). Ако мнозинството е незадоволно, тоа може да го измени социјалниот договор. Ако [[малцинство]]то е незадоволно, тоа може да го убеди [[мнозинство]]то да го промени општествениот договор или да ја напушти територијата на која дејствува владата (емигрира) или да се обиде да изврши [[сецесија]]. Оваа теорија е заснована на претпоставката дека сите луѓе живеат во свет кој не е идеален. Значи имаме договор помеѓу членовите на организираното опшество. Имаме договор помеѓу владеачите и владеаните кој ги лимитира правата на едните и дефинира должностите на другите. [[Томас Хобс]], [[Џон Лок]] и [[Жан-Жак Русо]] се најпознати филозофи кои ја пропагираат оваа теорија.
 
==Владата како мотив во популарната култура==
* „Не грижи се за владата“ ([[англиски]]: ''Don't Worry About The Government'') - песна на американската [[Рок-музика|рок]]-група „[[Токинг хедс]]“ (''Talking Heads'') од 1977 година.<ref>[https://www.discogs.com/Talking-Heads-Talking-Heads-77/master/39365 DISCOGS, Talking Heads ‎– Talking Heads: 77 (пристапено на 12.5.2021)]</ref>
 
== Поврзано ==
* [[Извршна власт]]
 
== Наводи ==
{{наводи}}
 
{{Нормативна контрола}}
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Влада