Паралелност: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
поправка на правопис
с Замена со македонски назив на предлошка, replaced: cite web → Наведена мрежна страница (9)
Ред 1:
[[Податотека:paralelni_pravi.svg|thumb|right|Две паралелни прави во рамнина]]
 
Во [[геометрија]]та, две (различни) [[права (геометрија)|прави]] се '''паралелни''' или '''напоредни''' ако лежат во иста [[рамнина]] и [[растојание|растојанието]]то помеѓу нив останува исто по целата нивна должина. <ref>{{citeНаведена webмрежна страница | url=http://www.mathopenref.com/parallel.html| title =Parallel lines | publisher =Math Open Reference|year=2009|language=англиски|accessdate=Септември 2013}} интерактивен </ref>
 
Еквивалентно, две прави во рамнина се паралелни ако никогаш не се пресекуваат, т.е. немаат ниту една заедничка точка.<ref>{{citeНаведена webмрежна страница | url=http://web.cortland.edu/matresearch/OxfordDictionaryMathematics.pdf |title=Oxford Concise Dictionary of Mathematics, Parallel | author=C.Clapham, J.Nicholson | publisher =Addison-Wesley | year =2009|page=581|language=англиски||accessdate=мај 2014}}</ref>
 
При цртање, за означување на паралелност, односно дека две прави се паралелни, наједноставно е да се црта [[нормални прави|нормална]] отсечка меѓу правите и да се означува со два [[прав агол|прави агли]].
 
Обопштување: Во тридимензионален простор, права и рамнина или две рамнини се паралелни ако немаат ниту една заедничка точка.
 
== Означување ==
Ред 14:
*Паралелност е ''транзитивна'' особина. Aко &nbsp;<math>AB \parallel CD</math> &nbsp;и&nbsp; <math>CD \parallel EF</math>&nbsp; тогаш &nbsp; <math>AB \parallel EF</math>&nbsp;
 
Симбол за паралелност {{Уникод|&#x2225;}} е [[уникод]] бројот 8741, а симбол за непаралелност {{Уникод|&#x2226;}} е [[уникод]] бројот 8742. Соодветните [[хексадецимален броен систем|хексадецимални]] броеви се 2225 и 2226. На веб-страна, т.е. во [[ХТМЛ]] се внесува <tt>&amp;#8741;</tt> или <tt>&amp;#x2225;</tt> за паралелност и <tt>&amp;#8741;</tt> или <tt>&amp;#x2226;</tt> за непаралелност.<ref>{{citeНаведена webмрежна страница|url=http://symbolcodes.tlt.psu.edu/bylanguage/mathchart.html|title=Unicode Entity Codes for Math|year=2013|language=англиски|accessdate=септември 2013}}</ref> За внесување на овие симболи во текст уредувачите на [[Microsoft]] се внесува хексадецималниот код, па веднаш потоа се притиска на Alt+x.<ref>{{citeНаведена мрежна webстраница|url=http://en.wikipedia.org/wiki/Unicode_input |title=Unicode Input|publisher=Wikipedia|language=англиски|accessdate=септември 2013}}</ref>
 
Во [[латех|LaTeX]], ознаките се добиваат со командата \parallel &nbsp;<math>\parallel</math> &nbsp;или \not\parallel &nbsp;<math>\not\parallel</math>&nbsp; која е дел од пакетот wasysym.
Ред 23:
| width="410"|[[Податотека:paralela-400.gif]]
|-
| width="410"|Конструкција на паралела на права низ точка која не лежи на правата со Геогебра.<ref>{{citeНаведена webмрежна страница | url=http://geogebramkd.wikispaces.com/Конструкција+на+паралела |title=Конструкција на паралелна права низ точка која не лежи на права |author=Институт за Геогебра на МКД|language=македонски|accessdate=септември 2013}} </ref>
|}
Една од основните конструкции со шестар и линијар е конструкција на права паралелна со дадена права ''m'' која минува низ дадена точка C која не лежи на ''m''.<ref>{{citeНаведена webмрежна страница |url=http://mathopenref.com/constparallel.html |title=Construct Parallel Line | publisher=Math Open Reference|year=2009|language=англиски|accessdate=септември 2013}} интерактивен</ref>
 
#Со линијар нацртај права и точка која не лежи на правата.
Ред 40:
 
==Паралелни прави и наклон==
Во алгебра, права во рамнина има [[наклон (математика)|наклон]], односно број кој го опишува правецот и стрмноста на правата. Ако е дадена правата во [[експлицитен облик]] како ''y''=''ax''+''b'', тогаш [[коефициент]]от ''a'' на ''x'' е наклонот на правата.
 
'''Основна поставка:''' Две прави се паралелни ако го имаат истиот наклон и обратно. Види [[наклон (математика)|наклон]].
Ред 46:
'''Пример:''' Правите ''y''=3''x''+2 и ''y''=3''x''-3 се паралелни бидејќи наклонот на двете прави е ''a''=3.
 
'''Пример:''' Правите ''y''=''x''+3 и ''y''=-2''x''+3 '''не''' се паралелни, бидејќи наклонот на првата права е ''a''=1, а на втората права е ''a''=-2 (двете прави врват низ точка (0,3), т.е. го имаат истиот пресек со ''y''-оската).
 
==Паралелни прави и систем на линеарни равенки==
Ред 69:
За поедноставно, ја земеме нормалата која врви низ пресекот на втората права со ''у''-оската, т.е. точката (0,''b''<sub>2</sub>) така што оваа точка е и пресекот на нормалата со втората права.
За другата точка C, ни треба пресекот на оваа нормала со првата права.
Равенката на нормалата n e: ''y''=(<sup>-1−1</sup>/<sub>m</sub>)''x''+''b''<sub>2</sub> (види [[права (геометрија)|права]]).
 
:<math>\begin{cases}
Ред 84:
 
==Формули со паралелни прави==
*Равенка на права која е паралелна на дадена права, а минува низ дадена точка. (Види и [[Права_Права (геометрија)#.D0.A4.D0.BE.D1.80.D0.BC.D1.83.D0.BB.D0.B8_B8 .D0.B7.D0.B0_B0 .D1.80.D0.B0.D0.B2.D0.B5.D0.BD.D0.BA.D0.B0_B0 .D0.BD.D0.B0_B0 .D0.BF.D1.80.D0.B0.D0.B2.D0.B0_B0 .D0.B2.D0.BE_BE .D0.BF.D1.80.D0.B0.D0.B2.D0.BE.D0.B0.D0.B3.D0.BE.D0.BB.D0.BD.D0.B8_B8 .D0.BA.D0.BE.D0.BE.D1.80.D0.B4.D0.B8.D0.BD.D0.B0.D1.82.D0.B8|Формули за равенка на права]].)
Нека е дадена точка С со координати С=(p,q) и права во експлицитен облик
:<math>y=ax+b</math>
Ред 108:
 
==Надворешни врски==
*{{citeНаведена webмрежна страница|url=http://wiki.geogebra.org/mk/Паралела_Алатка| title=Геогебра алатка: Паралела |author=Geogebra Institute и Институт за Геогебра на МКД (превод)|year=2013|language=македонски|accessdate=септември 2013}}
*{{citeНаведена webмрежна страница|url=http://www.mathopenref.com/parallel.html | title=Parallel lines интерактивен |year=2009|language=англиски|accessdate=септември 2013}} интерактивен
*{{citeНаведена webмрежна страница|url=http://www.mathopenref.com/constparallel.html | title=Constructing a parallel line through a given point with compass and straightedge|year=2009|language=англиски|accessdate=септември 2013}} интерактивен
 
 
{{Портал|Математика}}
Ред 118 ⟶ 117:
 
{{Нормативна контрола}}
 
[[Категорија: Елементарна геометрија]]
[[Категорија:Елементарна Геометријагеометрија]]
[[Категорија: МатематикаГеометрија]]
[[Категорија: Математика]]
[[Категорија:Математичко образование]]