Луксембург: Разлика помеѓу преработките
| [непроверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
с Отстрането уредувањето на 89.205.82.93 (разговор), вратено на последната верзија на Bjankuloski06 |
|||
Ред 1:
{{Инфокутија за држава
|native_name = ''Großherzogtum Luxemburg'' {{de}}<br />''Grand-Duché de Luxembourg'' {{fr}}<br />''Groussherzogtum Lëtzebuerg'' {{lb}}
|conventional_long_name =
|conventional_long_name = Големо Војводство Луксембург
|common_name = Луксембург
|image_flag = Flag_of_Luxembourg.svg
|image_coat = Coat of Arms of Luxembourg.svg
|national_motto = „''[[Mir wëlle bleiwe wat mir sinn]]''“{{spaces|2}}<small>([[луксембуршки јазик|луксембуршки]])<br />„Сакаме да останеме она што сме“</small>
|national_anthem = ''[[Ons Heemecht]]''
|royal_anthem = ''[[De Wilhelmus]]'' {{smallsup|1}}
|image_map = Location Luxembourg EU Europe.png
|capital = [[Луксембург (град)|Луксембург]]
|latd=49 |latm=36 |latNS=N |longd=6 |longm=7 |longEW=E
|largest_city = capital
|official_languages = [[Германски јазик|германски]], [[Француски јазик|француски]], [[Луксеммбуршки јазик|луксембуршки]] (''[[de jure]]'' од 1984)
|demonym =
|government_type =
|leader_title1 =
|leader_title2 =
|leader_name1 =
|leader_name2 =
|sovereignty_type =
|established_event1 =
|established_event2 =
|established_event3 =
|established_event4 =
|established_date1 =
|established_date2 =
|established_date3 =
|established_date4 =
|accessionEUdate = 25 март 1957
|area_km2 = 2,586.4
|area_sq_mi = 998.6 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|area_rank = 175та
|percent_water = занемарливо
|population_estimate = 493,500<ref>{{цитирана веб страница |url=http://www.statistiques.public.lu/fr/communiques/population/population/2009/05/20090504/index.html|title=Au 1er janvier 2009 le Luxembourg compte 493 500 habitants |accessdate=2009-05-05 |year=2009 |publisher=Le Portail des Statistiques du Grande-Duché de Luxembourg}}</ref>
|population_estimate_year = 2009
|population_census = 439,539
|population_census_year = 2001
|population_estimate_rank = -
|population_density_km2 = 186
|population_density_sq_mi = 481 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|population_density_rank = 59та
|GDP_PPP_year = 2008
|GDP_PPP = $40.091 милијарди<ref name=imf2>{{цитирана веб страница|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2009/02/weodata/weorept.aspx?sy=2006&ey=2009&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=137&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=88&pr.y=11 |title=Луксембург|publisher=Меѓународен Монетарен Фонд|accessdate=2009-10-01}}</ref>
|GDP_PPP_rank = 97ма
|GDP_PPP_per_capita = $82,440<ref name=imf2/>
|GDP_PPP_per_capita_rank = 2ра
|GDP_nominal = $54.973 милијарди<ref name=imf2/>
|GDP_nominal_rank = 65та
|GDP_nominal_year = 2008
|GDP_nominal_per_capita = $113,044<ref name=imf2/>
|GDP_nominal_per_capita_rank = 1ва
|HDI = {{пораст}} 0.960<ref>[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2009_EN_Complete.pdf Извештај за човековиот развој 2009]. Обединети Нации. Retrieved 5 октомври 2009</ref>
|HDI_year = 2007
|HDI_rank = 6та
|HDI_category = <span style="color:#090;">многу висок</span>
|currency = [[Евро]] ([[Euro sign|€]]){{smallsup|2}}
|currency_code = EUR
|country_code = LUX
|time_zone = [[Central European Time|CET]]
|utc_offset = +1
|time_zone_DST = [[Central European Summer Time|CEST]]
|utc_offset_DST = +2
|drives_on = десно
|cctld = [[.lu]]{{smallsup|3}}
|calling_code = 352
|footnote1 = Не е иста со химната на Холандија ''[[Het Wilhelmus]]''.
|footnote2 = Пред 1999: [[Луксембуршки франк]].
|footnote3 = Исто така се користи доменот [[.eu]], заедно со другите членки на [[ЕУ]].
}}
'''Големо Војводство Луксембург''' ({{lang-lb|Groussherzogtum Lëtzebuerg}}, {{lang-fr|Grand-Duché de Luxembourg}}, {{lang-de|Großherzogtum Luxemburg}}) — мала држава во [[Западна Европа]]. Се граничи со [[Белгија]], [[Германија]] и [[Франција]]. Членка е на [[Бенелукс]]. Оваа држава е најмалата земја-членка во [[Европската Унија]]. [[Главен град]] е истоимениот град [[Луксембург (град)|Луксембург]].
Луксембург за прв пат се појавува на географските карти во [[963]] година. Една од неговите најзначајни карактеристики е [[повеќејазичност|тријазичноста]]: денес во Големото Војводство Луксембург официјално се зборуваат три јазици: [[луксембуршки јазик|луксембуршкиот]], генерално во секојдневна говорна употреба, [[француски јазик|француски]] и [[германски јазик|германски]], кои главно се употребуваат во писмен облик за општење со луѓето кои не се од Луксембург, како јазици на [[култура]]та, [[администрација]]та и [[бизнис]]от.
Луксембург од крајот на [[19 век]] станува земја на [[имигрант]] и поради големата потреба од работна рака која се бележи во [[рударска индустрија|рударската индустрија]], Луксембург во последните децении бележи длабоки структурални и општествени промени кои направија оваа држава да стане вистински бизнис-центар на меѓународно ниво.
Единствената способност на културна интеграција која ја покажал луксембуршкиот народ била нашироко призната така што во [[1995]] година Градот Луксембург бил прогласен за европски град на културата.
== Етимологија на име ==
== Историја ==
* [[1 век]] [[Рим|римјаните]] го населиле Луксембург, тогаш познат и како “Мала тврдина“.
* [[963]] година, самостојно феудално уредување
* [[1060]] година Луксембург станало [[графство]], а покасно и [[војводство]]. Почеток на владеењето на Луксембургите, продолжило до [[1437]].
* [[1477]] - [[1684]] - владеење на [[Хабсбурговци]]те, [[1684]] - [[1697]] - на [[Франција]], [[1697]] - [[1714]] - на [[Шпанија]], [[1714]] - [[1794]] - на Австрија.
* [[1795]] - [[1814]] - Анексија од страна на [[Франција]].
* Во [[1815]] година прогласување на војводство, заедно во унија со [[Холандија]]
* Со Лондонскиот договор (1839) Луксембург изгуби речиси повеќе од половина од нејзината територија на Белгија, но добива голема автономија.
* [[1867]] - прогласување на независност.
* [[1914]] - [[1945]] година, период на светски војни по кој се присоединува кон унијата на [[Бенелукс]].
* Земја основач на [[ЕУ]]
== Географија и клима ==
{{превод}}
Северниот дел на државата припаѓа на Ардените. Тоа е место со ниски планини. Така наречениот Kneipp го формираат највисокиот дел од земјата со 560 метри, иако de Burgplatz е многу попознат. Останатиот дел од земјата е низок.
Јужниот дел на земјата е позгоден за градење. Овој дел од земјата е познат и како Gutland. Границата со Германија е создадена од Our, Sûre и Moezel
Главниот град е Луксембург (Luxemburg), кој е најголем град во целата држава. Други важни места се Esch-sur-Alzette и Echternach.
Единствени големи места се:
*Clervaux
*Diekirch
*Hosingen
*Larochette
*Marnach
*Remich
*Schengen
*Troisvierges
*Vianden
== Население ==
Голем дел од населението во Луксембург е од соседните земји. Во Луксембург има околу 40% странци. Од странците најголем дел се Португалци (околу 13%).
== Јазик ==
Има три официјални јазици во Луксембург: [[француски јазик|француски]], [[германски јазик|германски]] и [[луксембуршки јазик|луксембуршки]]. Најзборувани се луксембуршкиот (мајчин на 61%), францускиот (мајчин на 10%) и португалскиот (мајчин на 13%). Голем дел од населението ги владее германскиот и [[англиски јазик|англискиот]]. Понекогаш се користи и [[холандски јазик|холандскиот]], но најчесто во банките и туристичкиот сектор.
== Религија ==
[[Податотека:L-Luxembourg12.JPG|мини|upright|Богородичната црква во Луксембург.]]
Постојат поголем број на верски организации во [[Луксембург]]. Најголема заедница е [[Римокатоличка црква|Римокатоличката]], но земјата ги почитува и правата на другите верски заедници. Од прилика 87% од населението се католици, а останатите 13% се протестанти, евреи и муслимани.
Римокатолицизмот е најстарата религија во Луксембург. Луксембург е главниот центар за христијанството во текот на [[Среден век|средниот век]]. Таа успеала да се задржи на големо рамниште во времето на [[Реформација|реформацијата]]. Вкупниот процент на верници е околу 95%. Протестантизмот е втора најголема религија во Луксембург со околу 10.000 верници (1% до 3,2% од населението). Тие се поделени во неколку протестантски цркви и вероисповеди, вклучувајќи ги [[лутеранство]]то, [[калвинизам|калвинизмот]], [[англиканство]]то и [[евангелизам|евангелизмот]].
Денес, во Луксембург живеат околу 1.200 [[Евреи]] од кои 650 активни.
== Окрузи ==
{{Main|Административна поделба на Луксембург}}
{{превод}}
*Capellen
*Clervaux
*Echternach
*Esch-sur-Alzette
*Grevenmacher
*Luxemburg
*Mersch
*Redange
*Remich
*Vianden
*Wiltz
== Природа ==
Познат дел во Луксембург е Klein Zwitserland со Mullerthal. Овде има многу пештери, водопади и шуми. Еден познат водопад е Schiessentümpel.
== Сообраќај и превозни средства ==
Луксембург има Аеродром Luxemburg-Findel, во градот Луксембург
Единствени патишта се:
• A1
• A7
• E29 (Европски_пат)
• N11
== Клима ==
Климата во Луксембург личи на климата во Холандија и Белгија, со свежи лета и меки зими. Луксембург има морска клима. Централниот и јужниот дел Луксембург имаат малку потопла клима. Просечната температура изнесува околу 7 и 9 °C годишно. Просечниот број на дожд изнесува околу 740 mm годишно. Во северниот дел на Луксембург има најмногу дожд, а во јужниот дел на Луксембург најмалку.
== Политички систем ==
== Административна поделба ==
== Економија ==
== Население, јазик и религија ==
== Култура во Луксембург ==
== Музика во Луксембург ==
== Спорт во Луксмбург ==
== Наводи ==
| |||