Сераљо или сераил — заробениот стан што го користат сопругите и конкубините во отоманскиот двор. Терминот харем е генерички термин за домашни простори резервирани за жени во муслиманско семејство, што може да се однесува и на самите жени. Отоманскиот царски харем бил познат на отомански турски како Харем-и Хумајун.

Соба со плочки во Харемот, палата Топкапи, Истанбул
Илустрација на женските конаци во сераљо, од Џон Фредерик Луис
Сала во сераљо
Султанот Селим III пред Портата на среќата, палата Топкапи, Истанбул

Етимологија уреди

Терминот seraglio се користи во англискиот јазик од 1581 година [1] Италијанскиот речник Трекани дава два изводи за потекло на зборот:[2] едниот од турскиот сарај,[3][4] од персискиот sara i ( سرای ),[5] што значи палата, или затворените дворови за сопругите и наложниците на харемот на куќа или палата, другиот (во смисла на заграден простор за диви животни) потекнува од доцниот латински: serraculum , изведен од serare, за затворање, што доаѓа од sera,[6] врата.[7]

Во отоманската култура уреди

Во контекст на модата туркира, сераљото станал предмет на уметнички дела, а најпознат е можеби Моцартовиот Зингшпил, Грабнување од сарајот. Во Персиските писма на Монтескје, еден од главните ликови, Персиец од градот Исфахан, е опишан како станар на сераљо.

„Сераљо“ може да се однесува конкретно на палатата Топкапи, резиденцијата на поранешните отомански султани во Истанбул (познат како „ Цариград). Терминот може да се однесува и на други традиционални турски палати - секој царски принц имал свој - и други големи куќи изградени околу дворовите.

Во Италија уреди

На современ италијански, зборот се пишува serraglio. Тоа може да се однесува на ѕид или конструкција за задржување, на пример на диви животни во кафез; или за одбрана, како што е Сераљо на Вилафранка ди Верона, одбранбен ѕид изграден од Скалигери.[8] Гетата основани во многу италијански градови по објавувањето од страна на папата Павле IV во 1555 година со папската була Cum nimis absurdum првично биле наречени serraglio degli ebrei, „заграда на Евреите“.[9]

Сераљо е и вештачки остров на кој се наоѓа Мантова.

Наводи уреди

  1. Mohja Kahf. Western Representations of the Muslim Woman. University of Texas Press. стр. 5.
  2. "Serraglio", in Treccani: Vocabolario on line. Rome: Istituto della Enciclopedia Italiana. (in Italian) Accessed May 2013.
  3. Sarah Fielding. „Dictionary.com“. Dictionary.reference.com. Посетено на 2014-08-11.
  4. „TheFreeDictionary“. TheFreeDictionary. Посетено на 2014-08-11.
  5. Harper, Douglas. „seraglio“. Online Etymology Dictionary.
  6. "sĕra", entry from Lewis & Short. Latin Word Study Tool, Perseus. Accessed May 2013.
  7. Macdonald, A. M. (ed.) (1972) Chambers Twentieth Century Dictionary London: Chambers ISBN 055010206X; p. 1235
  8. "Serraglio1", in Treccani: Vocabolario on line. Rome: Istituto della Enciclopedia Italiana. (in Italian).
  9. Debenedetti-Stow, Sandra (1992). "The Etymology of "Ghetto": New Evidence from Rome". Jewish History 6 (1/2), The Frank Talmage Memorial Volume: 79–85 (бара претплата)

Надворешни врски уреди