Википедија

Пингвин

Пингвини
Период: палеоцен-денес,
Генту-пингвин, Pygoscelis papua
Научна класификација
Царство: Животни
Колено: Хордови
Класа: Птици
Инфракласа: Нововилични
Ред: Пингвиновидни
Sharpe, 1891
Семејство: Пингвини
Bonaparte, 1831
Распространетост на пингвините (сите видови)

Aptenodytes
Eudyptes
Eudyptula
Megadyptes
Pygoscelis
Spheniscus

Пингвините (науч. Spheniscidae) се група водни нелетачки птици од редот пингвиновидни (Sphenisciformes) кои живеат речиси исклучиво на јужната полутопка. Бројот на видови изнесува помеѓу 17 - 20, зависно од класификацијата. Спротивно на популарното уверување, само мал број видови живеат на Антарктикот. Повеќето видови, барем 10, живеат во потоплите предели, а еден вид е домашен на Галапагос, на Екваторот.

Најголемиот вид е Царскиот пингвин - возрасните се високи околу 1,1 м и тешки и над 35 кг. Најмал е малиот син пингвин кој расте околу 40см и тежи околу 1кг. Некои преисториски видови растеле многу поголеми, приближно со димензии на возрасен човек и нивни фосили се најдени по целата јужна полутопкиа, сè до 2000 км јужно од Екваторот.

Повеќето пингвини се хранат со ракчиња, риби и лигни, како и со други форми на морски животни кои ги ловат додека нуркаат. Пингвините минуваат приближно половина од времето на суво, а половина во вода.

Особини

уреди

Пингвините се одлично приспособени на водниот живот. Крилјата им еволуирале во перки, неупотребливи за летање во воздух, но всушност пингвините нуркаат под вода како да летаат. Пловноста им е зголемена бидејќи задржуваат слој од воздух внатре во ситните пердуви кои им го покриваат телото. Овој слој од воздух им обезбедува и изолација во студените води. На суво, пингвините одржуваат исправена положба и рамнотежа со помош на крилјата и опашката.

Сите пингвини се двобојни, одзади црни, а однапред бели, што им обезбедува камуфлажа од водните грабливци. Додека пливаат, гледани одоздола, белата боја се претопува со одблесокот од површината, а одозгора црната боја се претопува со темното дно.

Пингвините нуркаат со брзина од 6-12 км/ч, но понекогаш можат да достигнат и до 27 км/ч. Малите пингвини не нуркаат многу длабоко, но големите можат да нурнат и до 500-600 м. Можат да останат под вода повеќе од 20 минути.

При движењето на суво, пингвините или се тетерават на двете нозе, или се лизгаат на стомакот. По потреба можат да скокнат на двете нозе.

Дебелиот слој од ситни пердуви ги изолира во вода и на суво. Можат и да го контролираат дотокот на крв во екстремитетите, со што ја регулираат загубата на топлина. На Антарктикот во суровите зими, забележано е дека пингвините се собираат во групи стиснати еден до друг, со што се штитат од суровиот студен ветер. Покрај тоа, постепено и си ги менуваат местата во групата, така што секој од нив дел од времето е и во средина и на крајот од групата.

Можат да пијат солена вода бидејќи имаат посебна супраорбитална (лат.„над очите“) жлезда која делува слично на бубрезите и ја филтрира солта од крвта.[1][2][3] Солта потоа се излачува како концентрирана течност низ носните канали.

Кога ќе се разделат од партнерот или од младенчето, пингвините се наоѓаат со довикување, дури и во многу големи јата.

 
Средба на пингвин и луѓе за време на Арктичкото лето.

Се чини дека пингвините немаат особен страв од луѓето и слободно им приоѓаат на истражувачите. Веројатно ова произлегува од фактот што пингвините немаат сувоземни природни непријатели, особено во пределите на Антарктикот. Најголем природен непријател на пингвините се леопард-фоките и други морски грабливци (ајкули, орка-китови итн.).

Парење

уреди

Некои видови пингвини живеат во семејство со еден партнер доживотно, други во текот на една сезона. Генерално може да се рече дека пингвините се сериски моногамни, односно исклучиво со еден партнер за определен период. Обично секоја година снесуваат по едно јајце, и двајцата родители се грижат за квачење на јајцето и за одледување на пилето. Родителите наизменично одат по храна во морето.

Кога мајките ќе го загубат пилето, се обидуваат да „украдат“ пиле од друга мајка, но обично не успеваат бидејќи другите мајки помагаат да се отера натрапничката. Кај некои видови, младите пингвини се собираат во големи групи.

Еволуција

уреди

Предците на современите пингвини живееле уште во времето на диносаурусите - пред околу 65 милиони години во областите на Нов Зеланд и Антарктикот. Најстариот фосил е ваиману манеринги кој живеел во раниот палеоцен на Нов Зеланд, или пред околу 62 милиони години. Иако не бил прилагоден на водната средина како денешниот пингвин, овој ваиману исто така не можел да лета, и крилата му биле трансформирани во перки[4].

Фосилите најдени во Перу стари 42 милиони години и во Аргентина околу 38-39 милиони години, укажуваат дека пра-пингвините до тогаш веќе биле раширени во Јужна Америка и кон Атлантикот[5]

Популарна култура

уреди
 
Такс, маскотата на Линукс.

Пингвините се многу популарни кај луѓето, пред сè поради нивниот исправен тетерав од и карактеристична боја и форма. Нивното бело-црно перје потсетува на свечен машки костум. Кај туристите се многу омилени бидејќи слободно им приоѓаат.

Пингвините се предмет на многу забавни и уметнички дела, како нпр. анимираниот филм Среќни стапала и документарниот филм Марш на пингвините.

Слободниот компјутерски оперативен систем „Линукс“ го има пингвниот Такс за свој заштитен знак.

Галерија на видовите

уреди

Наводи

уреди
  • 2 new fossil penguin species found in Peru- [1]
  • Acosta Hospitaleche, Carolina (2004): Los pingüinos (Aves, Sphenisciformes) fósiles de Patagonia. Sistemática, biogeografía y evolución. Doctoral thesis, Department of Natural Sciences and Museum, Universidad Nacional de La Plata. La Plata, Argentina. [in Spanish] PDF fulltext
  • Baker, Allan J.; Pereira, Sergio Luiz; Haddrath, Oliver P. & Edge, Kerri-Anne (2006): Multiple gene evidence for expansion of extant penguins out of Antarctica due to global cooling. Proc. R. Soc. B 273: 11-17. doi:10.1098/rspb.2005.3260 PDF fulltext[мртва врска]
  • Banks, Jonathan C.; Mitchell, Anthony D.; Waas, Joseph R. & Paterson, Adrian M. (2002): An unexpected pattern of molecular divergence within the blue penguin (Eudyptula minor) complex. Notornis 49(1): 29–38. PDF fulltext Архивирано на 24 јули 2007 г.
  • Bertelli, Sara & Giannini, Norberto P. (2005): A phylogeny of extant penguins (Aves: Sphenisciformes) combining morphology and mitochondrial sequences. Cladistics 21(3): 209–239. doi:10.1111/j.1096-0031.2005.00065.x (HTML abstract)
  • Clarke, Julia A.; Olivero, Eduardo B. & Puerta, Pablo (2003): Description of the earliest fossil penguin from South America and first Paleogene vertebrate locality of Tierra Del Fuego, Argentina. American Museum novitates 3423: 1-18. PDF fulltext Архивирано на 24 јули 2007 г.
  • Davis; Lloyd S. & Renner; M. (1995). Penguins . London: T & A D Poyser. ISBN 0-7136-6550-5
  • Fain, Matthew G. & Houde, Peter (2004): Parallel radiations in the primary clades of birds. Evolution 58(11): 2558-2573. doi:10.1554/04-235 PDF fulltext Архивирано на 19 јули 2012 г.
  • Jadwiszczak, Piotr (2006): Eocene penguins of Seymour Island, Antarctica: taxonomy. Polish Polar Research 27(1), 3–62. PDF fulltext Архивирано на 24 јули 2007 г.
  • Jouventin, P; Aubin, T. & T Lengagne (1999) "Finding a parent in a king penguin colony: the acoustic system of individual recognition" Animal Behaviour 57: 1175–1183 [2] Архивирано на 29 мај 2008 г.
  • Ksepka, Daniel T., Bertelli, Sara & Giannini, Norberto P. (2006): The phylogeny of the living and fossil Sphenisciformes (penguins). Cladistics 22(5): 412–441. doi:10.1111/j.1096-0031.2006.00116.x (HTML abstract)
  • Marples, B. J. (1962): Observations on the history of penguins. In: Leeper, G. W. (ed.), The evolution of living organisms. Melbourne, Melbourne University Press: 408-416.
  • Mayr, G. (2005): Tertiary plotopterids (Aves, Plotopteridae) and a novel hypothesis on the phylogenetic relationships of penguins (Spheniscidae). Journal of Zoological Systematics and Evolutionary Research 43(1): 61-71. doi:10.1111/j.1439-0469.2004.00291.x PDF fulltext
  • Sivak, J.; Howland, H. & McGill-Harelstad, P. (1987) "Vision of the Humboldt Penguin (Spheniscus humboldti) in Air and Water " Proceedings of the Royal Society of London. Series B, Biological Sciences. 229(1257): 467-472
  • Slack, Kerryn E.; Jones, Craig M.; Ando, Tatsuro; Harrison G. L. "Abby"; Fordyce R. Ewan; Arnason, Ulfur & Penny, David (2006): Early Penguin Fossils, plus Mitochondrial Genomes, Calibrate Avian Evolution. Molecular Biology and Evolution 23(6): 1144-1155. doi:10.1093/molbev/msj124 PDF fulltext Supplementary Material
  • Wever, E.; Herman, P.; Simmons, J. & Hertzler D (1969) "Hearing in the Blackfooted Penguin, Spheniscus demersus, as Represented by the Cochlear Potentials" PNAS 63(3): 676-680 [3] Архивирано на 19 јуни 2008 г.
  • Williams; Tony D. (1995). The Penguins - Spheniscidae . Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-854667-X
  1. ↑ „Animal Fact Sheets“. Архивирано од изворникот на 2006-07-20. Посетено на 2006-07-21.
  2. ↑ „Humboldt Penguin :: Saint Louis Zoo“. Архивирано од изворникот на 2006-09-28. Посетено на 2006-07-21.
  3. ↑ „African Penguins and Penguins of the World“. Посетено на 2006-07-21.
  4. ↑ Slack et al. 2006
  5. ↑ Contra Baker et al. (2006).
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Пингвин&oldid=4855763“