Непчен крајник (латински: tonsilla palatina) — парен лимфоидно-епителен орган кој се наоѓа на страничниот ѕид на фарингеалното (голтничкото) стеснување во т.н. крајничка јама. Составен е од голем број лимфни јазолчиња кои се прекриени со епител. Најизразен е во периодот од четвртата до шеснаесеттата година од животот, а после тоа постепено атрофира. Има облик на бадем и многу променливи димензии, бидејќи крајниците често се зголемуваат при воспалителни процеси од различна етиологија.[1] [2]

Зад непчените лаци се гледаат зголемени непчени крајници

Надворешната страна на крајниците е покриена со фарингеалниот субмукозен слој и се потпира на страничниот ѕид на орофаринксот, односно на букал-фарингеалниот дел на мускулот на горниот констриктор на голтнкот. Внатрешната страна е свртена кон луменот на фаринксот и може да се види кога устата е широко отворена. Таа е нерамна, т.е. покриена со крајнички јамички.

Артериите на непчените крајници потекнуваат од асцендентните непчени, јазичните, асцендентните фарингеални и мали непчени артерии. Вените се влеваат во фарингеалните вени, птеригоидниот сплет и надворешната непчена вена. Гранките на јазично-фарингеалниот нерв, јазичниот нерв и малите непчлени нерви учествуваат во ревитализацијата на крајниците.

Оперативната постапка со која целосно се отстрануваат непчените крајници се нарекува тонзилектомија, додека нивното делумно отстранување се нарекува тонзилотомија.

Поврзано уреди

Наводи уреди

  1. Славољуб В. Јовановић, Надежда А. Јеличић (2000). Анатомија човека – глава и врат. Београд: Савремена администрација. ISBN 978-86-387-0604-4.
  2. Славољуб В. Јовановић, Нева Л. Лотрић (1987). Дескриптивна и топографска анатомија човека. Београд, Загреб: Научна књига.