Миленичка (италијански: La favorita) — голема опера во четири чина од Гаетано Доницети со либрето на француски јазик од Алфонс Роаје и Гистав Ваез, засновано на театарската претстава Ле конт де Коминж (Le comte de Comminges) од Бакилар д'Арно со додатоци од Ежен Скриб врз основа на приказната за Леонора де Гусман. Операта се однесува на романтичните борби на кралот на Кастилја, Алфонсо XI, и неговата љубовница, „миленичката“ Леонора, наспроти позадината на политичките лукавства на повлекувањето на Мавританска Шпанија и животот на Католичката црква. Праизведбата била прикажана на 2 декември 1840 година во Кралската музичка академија (Salle Le Peletier) во Париз.

Миленичка
La favorita
Голема опера од Гаетано Доницети
Изведувачи на праизведбата, Розин Столц и Жилбер Дипре во четвртиот чин
Либретист
ЈазикФранцуски, италијански
Засновано назаснована на Le comte de Comminges
Премиера
2 декември 1840 (1840-12-02)

Позадина уреди

Првично, Доницети компонирал опера под името Le Duc d'Albe како негово второ дело за Операта во Париз. Сепак, режисерот Леон Пије се спротивставил на операта без истакната улога за неговата љубовница, мецосопранот Розин Столц. Затоа, Доницети ја напуштил Le Duc d'Albe и позајмил многу работи од L'Ange de Nisida, нереализиран проект од 1839 година, за да ја создаде Миленичката.

Доницети го напишал целиот завршен чин за три до четири часа, со исклучок на каватина и дел од дуетот, кои биле додадени во текот на пробите.[1]

Синопсис уреди

Време: 1340 г.
Место: Кралство на Кастилја

Љубовен триаголник во кој се вклучени кралот на Кастилја, Алфонсо XI, неговата љубовница („миленичката“) Леонора и нејзиниот љубовник Фернандо, приказната се развива во позадината на мавританските инвазии на Шпанија и борбите за моќ меѓу црквата и државата.

Чин 1 уреди

Слика 1

Во манастирот Свети Јаков, монасите тргнуваат на богослужба. Со Фернанд (тенор) влегува супериорниот Балтазар (бас), татко на кралицата на Кастилја. Балтазар знае дека Фернанд е обземен со нешто. Фернанд признава дека се заљубил во убава, но сè уште непозната дама. Неговата вера во Бога останува, но тој сака да го напушти манастирот во потрага по неа. Балтазар налутено го испраќа Фернанд од манастирот, предупредувајќи го за опасностите од надворешниот свет. Тој предвидува дека Фернанд еден ден ќе се врати во манастирот, како разочаран но помудар човек.

Слика 2

Фернанд ја пронаоѓа својата дама Леонор (мецосопран), ѝ ја изјавува својата љубов и ја добива нејзината за возврат, но тој сè уште не е свесен за нејзиниот вистински идентитет. Таа договора да се сретне со него на островот Леон, на кој со брод го носат со врзани очи. Него го среќава Инес (сопран), нејзината придружничка, која му ја нагласува потребата за тајност. Влегува Леонор. Таа му вели дека никогаш не можат да се венчаат и дека не смеат повторно да се сретнат, но му дава документ за да му помогне во иднината. Набргу потоа се најавува доаѓањето на кралот и Леонор заминува. Фернанд е оставен да претпоставува за нејзината висока општествена положба. Читајќи го документот што таа му го оставила, тој наоѓа провизија во армијата – можност за напредување.

Чин 2 уреди

Алфонс (баритон) ги победи Маврите и го зазеде Алказар. Во разговор со дворјанинот Дон Гаспар (тенор), кралот го изразува своето задоволство од храброста на Фернанд. Сам, кралот ја изразува својата љубов кон Леонор и желбата да се разведе од кралицата и да се ожени со неа. Тој сфаќа дека тоа ќе предизвика противење на неговиот моќен тест Балтазар, кого го подржува папата. Леонор влегува и ја изразува својата болка што останува негова љубовница, а не неговата кралица. Кралот се сомнева дека ја губи нејзината наклонетост. Дон Гаспар влегува со вест дека е откриено писмо во кое се открива дека Леонор има љубовник. Таа не негира, но во тој момент Балтазар влегува во намера да го принуди кралот да се откаже од плановите за кралски развод.

Чин 3 уреди

Алфонс треба да му оддаде почит на Фернанд за неговата улога во војната. Тој го прашува Фернанд каква награда би сакал и Фернанд бара да се ожени со жената која го вдахновила во неговата храброст. Алфонс ја прашува која е таа, а Фернанд покажува на Леонор. Кралот е зачуден кога дознава дека Фернанд е неговиот успешен соперник. Со ненадејна промена на мислењето, тој им наредува на Фернанд и Леонор да се венчаат во рок од еден час. Леонор е оставена со измешани чувства на страв и задоволство. Таа одлучува дека Фернанд мора да биде известен за нејзиното минато и ја испраќа Инес тоа да му го соопшти. Но, без да дознае Леонор, Инес е уапсена пред да може да го види. Фернанд ја дознава вистината дури по свадбената свеченост. Сметајќи дека е обесчестен од кралот, тој го крши мечот, ја напушта Леонор и му се доверува на Балтазар.

Чин 4 уреди

Ќерката на Балтазар, кралицата, починува од љубомора и тага, а нејзиното тело е испратено кај него во манастирот Свети Џејмс. Се упатуваат молитви за нејзино упокојување. Фернанд се подготвува да влезе во својот нов религиозен живот. Леонор влегува во состојба на исцрпеност и се онесвестува пред крстот. На почетокот Фернанд ја отфрла, но на крајот трогнат од нејзината љубов и искреност, тој е подготвен повторно да ѝ се предаде, но веќе е доцна, Леонор повторно колабира и умира во неговите раце.[2]

Аранжмани уреди

Во 1840 година, Рихард Вагнер изготвил аранжмани на делото за пијано, за флејта и за виолинско дуо.[1]

Антонио Паскули компонирал концерт на теми од операта за обоа и пијано/оркестар (околу 1879 година).

Наводи уреди

  1. 1,0 1,1 Grove's Dictionary of Music and Musicians, 5th ed, 1954, Eric Blom, ed.
  2. Opera japonica The synopsis by Simon Holledge was first published at operajaponica.org and appears here by permission.

Надворешни врски уреди