Лејтист (Караваџо)

Лејтист е познато дело – слика, масло на платно од Микеланџело Мериси да Караваџо, насликана во 1596 година, порано постоела во две верзии, една во колекцијата Вајлденштајн и друга во музејот Ермитаж, во Санкт Петербург. Постојат дилеми за тоа кој е насликан на сликата. Според некои, моделот бил еден од пријателите на уметникот. Други експерти сметаат дека младиот човек на сликата е самиот Караваџо, кој се сликал пред огледало во моментот кога се преселил во Рим а немал порачки, па затоа и пари за да плати за модело.[1].

Лејтист
Suonatore di liuto
италијански: Suonatore di liuto
Творец Караваџо (?)
Година c. 1596
Димензии 100 см × 126.5 см
Место Колекција Вајлденштајн

Денес ова дело се вбројува меѓу попознатите на Караваџо. Воедно според композицијата и севкупната ликовна атмосфера, ова дело е едно од неговите најинтимни творби. Тоа е класично составена слика, без секундарни симболички елементи. Современиците веќе го обвиниле Караваџо дека немаал идеја. Сепак, целта на авторот не била да прераскажува, неговиот Лутист е чисто уметничко дело.[2]. Денес сликата постои во вкупно три верзии. Лејтист од „Санкт Петербург“, следната година Караваџо започнал да работи на уште две други верзии,кои се разликувале се во некои детали од оригиналното дело. Другата е во музејот Метрополитен во Њујорк и во Колекцијата Вајлденштајн.

Опис уреди

Караваџо, најчесто, најзначајните свои дела ги реализирал во своето ателје. Неговата приврзаност кон ентериерот, му овозможувала, студиозно, сконцентрирано, во сликарската тишина, да ги опфати сефкупните негови ликовни размислувања и постапки. Тој е исклучителен мајстор на светло-темното, сликар на посебното осветлување кое на некој начин содржи и своевидна театрална наративност и амбиент со што драматиката и драматичноста на своите дела ја донел до една специфична сликарска снага и значење. На сликата е прикажан мотивот младич со лејта во рацете, пред него е виолина, на маса, а од десната страна е букет со цвеќиња Колку и да изгледа декоративно, во сликата самите мотиви носат одредена симболика а амбиентот не е само одредена чисто сликарска претстава туку и психологија, расположба и состојба која варира емотивно и мисловно во трите насликани верзии кои се варијација на тема.[3].

Стил уреди

Сликата ги содржи основните стилски одлики на овој голем автор. Чувство за реалистички детали. Перспектива. Прецизност. Неверојатна игра и доловување на светлината. Чувство за атмосферата. Ова е една од ретките слики на Караваџо, која е интимна, сликарска, без големите теолошки и митолошки теми. Неговиот стил е своевиден ран барок во кој се насетуваат дури и некои елементи на подоцнежниот класицизам и специфичен историски реализам. [4].

Техника на сликање уреди

Караваџо спаѓа меѓу авторите кои го довеле до совршенство масленото сликарство. Во ликовната постапка, покрај инсистирањето на реалниот приказ, точен и прецизен до еден совршен реалистички метод, Караваџо инсистирал и на специфична употреба на светло темното, односно специфичната претстава на светлината, што зборува дека користел метод на лазурно поставување на колоритот во неколку транспарентни слоеви, со што постигнувал длабочина, специфична колористичка гама и педантност во изработката најверојатно првично подлогата ја припремал со густи наслаги на битумен, а врз него употребувал окер, оловно бела и нијанси на згасито жолта со што правел истакнати граници помеѓу темното – мракот и светлината која најчесто извирала од еден извор и била фокусирана во осветлувањето на ликовите и портретите. Во ова дело, тој го променува колоритот – посветол, побогат со поширока палета а ја променува густината на црната гама како основен простор во кој ги сместува мотивите.[5].

Влијание уреди

Во рамките на историјата на уметноста Караваџо ги продолжува чистите сликарски традиции, особено во барокот индиректно тој ќе повлијае врз сликарската постапка на Рембрант ван Рајн, неговата улога и влијание особено ќе биде присутна кај сликарите кои ќе се изразуваат во класичниот и романтичниот стил (Жак-Луј Давид, Жан Огист Доминик Енгр, Ежен Делакроа), но, во ова дело се чувствува и далечно наговестување на импресионистичката директност а директно влијание врз исликарството на Бартоломео Муриљо [6].

Библиографија уреди

  • Giovanni Baglione, Le vite de' pittori, scultori et architetti dal pontificato di Gregorio XIII del 1572 in fino a' tempi di Papa Urbano Ottavo nel 1642, Roma: Stamperia d'Andrea Fei, 1642.
  • Ferdinando Bologna, L'incredulità del Caravaggio e l'esperienza delle "cose naturali", Torino: Bollati Boringhieri, 1992.
  • Предлошка:Cita libro
  • Keith Christiansen, "Some observations on the relationship between Caravaggio's two treatments of the 'Lute-player'", in The Burlington Magazine, 132 (1990), pp. 21–26.
  • Keith Christiansen, Caravaggio, New York, Metropolitan Museum, 2000
  • R. Julian, Caravage, Paris, 1961
  • Christoph Luitpold Frommel, "Caravaggios Frühwerk und der Kardinal Francesco Maria del Monte", in Storia dell'Arte, 9/10 (1971), pp. 5–52.
  • Denis Mahon, "The singing 'Lute-player' by Caravaggio from the Barberini collection, painted for cardinal Del Monte, The Burlington magazine, 132 (1990), pp. 5-20.
  • Memorie dei pittori messinesi, Messina: presso Giuseppe Pappalardo, 1821.
  • Franca Trincheri Camiz, "The castrato Singer: from informal to formal portraiture", Artibus et historiae, vol. IX, 18 (1988), pp. 171–186.
  • Franca Trinchieri Camiz, "La 'Musica' nei quadri del Caravaggio", in Caravaggio: nuove riflessioni, Quaderni di Palazzo Venezia, 6 (1989), Roma: Palombini, 1989, pp. 199–220.
  • Franca Trinchieri Camiz, "Music and Painting by Caravaggio's in Cardinal del Monte's Household", in Metropolitan Museum journal, 26 (1991), pp. 213–226.
  • Karin Wolfe, "Caravaggio: another 'Lute player'", in The Burlington Magazine, 127 (1985), pp. 451–452
  • Sybille Ebert-Shiffer, Caravaggio dilettante di musica? in AA. VV. La musica al tempo di Caravaggio, a c. di Stefania Macioce ed Enrico de Pascale, Roma, Gangemi, 2010, pp. 29–40
  • K. Hermann- Fiore, Il suonatore di Liuto, in www.Pierreci,com/album/caravaggio/2010
  • A. Moir, Caravaggio, New York, 1982
  • Maurizio Marini, Caravaggio pictor praestantissimus, Roma, Newton Compton, ed. 2005
  • A. Czbor, Autoritratti del giovane Caravaggio in Acta Historiae Artium Acadamiae Scientiarum Hungaricae, II, 1955, pp. 201–213
  • Mina Gregori, Caravaggio, Bergamo, 1994
  • Mia Cinotti, Caravaggio, Bergamo, 1991
  • Giacomo Berra, il musico" augellin", in La musica al tempo di Caravaggio, cit., pp. 41–74== Надворешни врски ==

Надворешни врски уреди

Наводи уреди

  1. Caravaggio (Michelangelo Merisi da Caravaggio). 1571-1610
  2. Caravaggio
  3. Caravaggio’s “The Lute Player”
  4. The Lute Player
  5. „The lute player 1596 - by Caravaggio“. Архивирано од изворникот на 2020-09-19. Посетено на 2020-12-22.
  6. „Caravaggio: The Lute Player, ca. 1597“. Архивирано од изворникот на 2007-09-14. Посетено на 2020-12-22.