Заеднички, но диференцирани одговорности
Заеднички, но диференцирани одговорности (ЗНДО) — принцип што бил формализиран во Рамковната конвенција на Обединетите нации за климатски промени (UNFCCC) на Самитот на Земјата во Рио де Жанеиро во 1992 година. Принципот ЗНДО е спомнат во член 3 став 1.., [1] на UNFCCC и член 4 став 1. [2] Тоа бил првиот меѓународен правен инструмент за справување со климатските промени и најсеопфатниот меѓународен обид за справување со негативните влијанија врз глобалната животна средина. [3] Принципот признава дека сите држави имаат заедничка обврска да се занимаваат со животната средина, но негира еднаква одговорност на сите држави во однос на заштитата на животната средина.
На Самитот за Земјата, државите ја признале разликата во економскиот развој меѓу развиените и земјите во развој. Индустријализацијата продолжила во развиените земји многу порано отколку во земјите во развој. ЗНДО се заснова на односот помеѓу индустријализацијата и климатските промени. [4] Колку е поиндустриски развиена една земја, толку е поголема веројатноста дека придонела за климатските промени. Државите постигнале договор дека развиените земји придонесуваат повеќе за деградација на животната средина и треба да имаат поголема одговорност за ублажување на климатските промени отколку што треба да имаат земјите во развој. Затоа, би можело да се каже дека принципот се заснова на принципот „Загадувачот плаќа“ каде историскиот придонес кон климатските промени и соодветната способност за борба против климатските промени стануваат мерки на одговорност за заштита на животната средина. [5]
Концептот за ЗНДО еволуирал од поимот „заедничка грижа“ во Конвенцијата за основање на Интерамериканска комисија за тропска туна од 1949 година [6] и „заедничко наследство на човештвото“ во Конвенцијата на Обединетите нации за поморското право, 1982 [7]. [8]
Цели
уредиОпшто земено, постојат три цели за договорен диференцијален третман; да се донесе суштинска еднаквост во рамка за правда, да се поттикне соработката меѓу државите и да се обезбедат стимулации за државите да ги спроведат своите обврски. [9]
На Самитот на Земјата, принципот ЗНДО бил воспоставен за да се информира светот дека загадувањето ги надминува политичките граници и дека заштитата на животната средина треба да се постигне преку средства за соработка. UNFCCC 1992 година, член 3 став 1, „Страните треба да го заштитат климатскиот систем во корист на сегашните и идните генерации на човештвото, врз основа на правичност и во согласност со нивните заеднички, но диференцирани одговорности и соодветните способности. Според тоа, развиените земји треба да го преземат водството во борбата против климатските промени и негативните ефекти од нив.“
Позадина: Диференцијални третмани
уредиПринциопот не бил првиот диференцијален третман на земјите во меѓународните договори. Имало и други протоколи и договори кои користеле принцип на диференцијален третман:
- Монтреалски протокол за супстанции кои ја осиромашуваат озонската обвивка (Монтреалски протокол)
- Вашингтон поморски договор
- Дел IV од Општата спогодба за царини и трговија (ГАТТ) 1979 година [10]
- принципот 23 од Декларацијата на Конференцијата на Обединетите нации за човековата средина 1972 година [11]
Критика
уредиТод Стерн, тогашниот американски специјален пратеник за климатски промени, во својот почетен говор на церемонијата на дипломирање во Дартмут во 2012 година изјавил дека светот повеќе не може да има две различни категории на земји кои имаат различна одговорност за ублажување на климатските промени. Наместо тоа, земјите треба да следат диференцијација на континум, каде што од државите се бара енергично да дејствуваат според нивните сопствени околности, способности и одговорности. Тој нагласи споделување на одговорноста за намалување на емисиите на јаглерод меѓу сите земји, наместо група земји да го преземат најголемиот дел од одговорноста за ублажување.
Стоун тврди дека значењето на зборот „диференцирано“ може да биде проблематично бидејќи секој договор го разликува. [12] Тој, исто така, вели дека принципот не е „ниту универзален, ниту очигледен“. [13]
Калет истакнува дека со принцопот може да биде тешко да се утврди постоењето на специфични вообичаени норми. [14]
Раџамани изјавил дека земјите во развој би имале неправедна економска предност бидејќи нема да се соочат со истите ограничувања како развиените земји. Договорот за климатски промени би бил неефикасен без учество на земјите во развој. САД сугерираат дека земјите во развој не прават доволно за да го задоволат својот дел од „заедничката одговорност за проблемот“ со климатските промени. Меѓутоа, земјите во развој тврдат дека нивните емисии на јаглерод се суштински за нивниот опстанок, додека оние на развиените земји се „луксузни емисии“. [15]
Наводи
уреди- ↑ „United Nations Framework Convention on Climate Change“ (PDF). UNFCCC. 1992. стр. 4. Посетено на 24 September 2016.
The Parties should protect the climate system for the benefit of present and future generations of humankind, on the basis of equity and in accordance with their common but differentiated responsibilities and respective capabilities. Accordingly, the developed country Parties should take the lead in combating climate change and the adverse effects thereof
- ↑ „United Nations Framework Convention On Climate Change“ (PDF). UNFCCC. 1992. стр. 5. Посетено на 24 September 2016.
All parties, taking into account their common but differentiated responsibilities and their specific national and regional development priorities, objectives and circumstances...
- ↑ Harris, Paul G. (1999). „Common But Differentiated Responsibility: The Kyoto Protocol and United States Policy“. New York University Environmental Law Journal. 27.
- ↑ Cullet, Philippe (1999). „Differential Treatment in International Law: Towards a New Paradigm of Inter-state Relations“. European Journal of International Law. 10, 3: 578.
- ↑ Rajamani, Lavanya. „The Principle of Common but Differentiated Responsibility and the Balance of Commitments under the Climate Regime“. Review of European Community & International Environmental Law. 9, 2: 122. ISSN 0962-8797.
- ↑ „Convention for the Establishment of an Inter-American Tropical Tuna Commission“ (PDF). Inter-American Tropical Tuna Commission. 31 May 1949. Архивирано од изворникот (PDF) на 13 May 2016. Посетено на 24 September 2016.
... by tuna fishing vessels in the eastern Pacific Ocean which by reason of continued use have come to be of common concern and desiring to co-operate in the gathering and interpretation of factual information to facilitate maintaining the populations of these fishes...
- ↑ „United Nations Convention on the Law of the Sea“ (PDF). United Nations. 1982. Посетено на 24 September 2016.
... the General Assembly of the United Nations solemnly declared inter alia that the area of the seabed and ocean floor and the subsoil thereof, beyond the limits of national jurisdiction, as well as its resources, are the common heritage of mankind, the exploration and exploitation of which shall be carried out for the benefit of mankind as a whole, irrespective of the geographical location of States,
- ↑ „United Nations Convention on the Law of the Sea“ (PDF). United Nations. 1982. Посетено на 24 September 2016.
... the General Assembly of the United Nations solemnly declared inter alia that the area of the seabed and ocean floor and the subsoil thereof, beyond the limits of national jurisdiction, as well as its resources, are the common heritage of mankind, the exploration and exploitation of which shall be carried out for the benefit of mankind as a whole, irrespective of the geographical location of States,
- ↑ Cullet, Philippe (1999). „Differential Treatment in International Law: Towards a New Paradigm of Inter-state Relations“. European Journal of International Law. 10, 3: 552–553.
- ↑ „Differential and more favourable treatment reciprocity and fuller participation of developing countries“. World Trade Organization. Посетено на 28 September 2016.
4. Any contracting party taking action to introduce an arrangement pursuant to paragraphs 1, 2 and 3 above or subsequently taking action to introduce modification or withdrawal of the differential and more favourable treatment so provided shall:
- ↑ „Declaration of the United Nations Conference on the Human Environment“. United Nations Environment Programme (UNEP). United Nations Environment Programme (UNEP). 1972. Архивирано од изворникот на 2015-03-14. Посетено на 23 September 2016.
Without prejudice to such criteria as may be agreed upon by the international community, or to standards which will have to be determined nationally, it will be essential in all cases to consider the systems of values prevailing in each country, and the extent of the applicability of standards which are valid for the most advanced countries but which may be inappropriate and of unwarranted social cost for the developing countries.
- ↑ Stone, Christopher D. (2004). „Common But Differentiated Responsibilities In International Law“. The American Journal of International Law. 98, 2 (2): 276–301. doi:10.2307/3176729. JSTOR 3176729.
- ↑ Stone, Christopher D. (2004). „Common But“. The American Journal of International Law. 98, 2 (2): 281. doi:10.2307/3176729. JSTOR 3176729.
- ↑ Cullet, Philippe (1999). „Differential Treatment in International Law: Towards a New Paradigm of Inter-state Relations“. European Journal of International Law. 10, 3: 579.
- ↑ Rajamani, Lavanya. „The Principle of Common but Differentiated Responsibility and the Balance of Commitments under the Climate Regime“. Review of European Community & International Environmental Law. 9, 2: 128–129.