Загадувач
Загадувач — супстанца внесена во животната средина која има несакани ефекти или негативно влијае врз природните ресурси. Загадувачот може да предизвика долгорочни или краткорочни последици врз растенијата, животните и луѓето. Некои загадувачи се биоразградливи и затоа не остануваат долготрајно во животната средина. Меѓутоа, разградливите производи на некои загадувачи се самите загадувачи како што се производите DDE и DDD произведени од разградувањето на DDT.
Различни видовина загадувачи во природата
уредиЗагадувачите, кон кои животната средина има низок впивачки капацитет се нарекуваат загадувачи на залиха.[1] (на пр. постојани органски загадувачи како што се ПХБ, небиоразградлива пластика и тешки метали). Овој вид на загадувачи се акумулираат во животната средина постепено. При зголемена концентрација на загадувачите воедно и нивната штета за животната средина се зголемува. Загадувачите во залиха можат да создадат потешкотии за идните генерации, бидејќи штетата од истите не е моментална туку истата настанува подоцна.[1] Научниците службено оцениле дека планетарните граници на безбедно ниво на хемиски загадувачи (нови ентитети) веќе се надминати.[2]
Позначајни загадувачи
уреди- Жива (Hg)
- Неразградлив органски загадувач (POPs)
- Озон
- Цврсти честички (PM)
- Упорни фармацевтски загадувачи на животната средина (EPPP)
- Полициклични ароматични јаглеводороди (PAHs)
- Испарливи органски соединенија (VOCs)
Средни загадувачи
уредиСредните загадувачи се оние загадувачи кои помалку штетно влијаат на животната средина.
Светлински загадувачи
уредиСветлинското загадување е влијанието што антропогената светлина го има врз видливоста на ноќното небо. Исто така тука се опфаќа и еколошкото светлосно загадување кое го опишува ефектот на вештачката светлина врз поединечните организми и врз структурата на екосистемите како целина.
Зони на влијание
уредиЗагадувачите може да се дефинираат и според нивните зони на влијание, хоризонтално и вертикално.[1]
Хоризонтална зона
уредиХоризонталната зона се однесува на областа која е оштетена од одреден загадувач. Локалните загадувачи предизвикуваат штета во близина кај изворот на емисиите. Регионалните загадувачи предизвикуваат штета подалеку од изворот на емисија.[1]
Вертикална зона
уредиВертикалната зона се однесува на тоа дали штетата е на ниво на земјата или е атмосферска. Површинските загадувачи предизвикуваат штета преку акумулирање на површината на Земјата. Глобалните загадувачи предизвикуваат штета со концентрирање на загадувачоите на атмосферата.
Регулација
уредиМеѓународно
уредиЗагадувачите можат да ги преминат меѓународните граници и затоа се потребни меѓународни регулативи за нивна контрола. Стокхолмската конвенција за постојани органски загадувачи, која стапи на сила во 2004 година, е меѓународен правно обврзувачки договор за контрола на постојаните органски загадувачи. Регистрите за испуштање и пренос на загадувачи (PRTR) се системи за собирање и пренесување на информации за трансферите на токсичните хемикалии кои се испуштаат од индустриски и други капацитети.
Европска унија
уредиЕвропскиот регистар за емисии на загадувачи е вид на PRTR што обезбедува пристап до информации за годишните емисии на индустриските капацитети во земјите-членки на Европската унија, како и во Норвешка.
Соединетите Држави
уредиСтандарди од Законот за чист воздух. Според Законот за чист воздух, Националните стандарди за квалитет на амбиенталниот воздух (NAAQS) се развиени од Агенцијата за заштита на животната средина (EPA) за шест вообичаени загадувачи на воздухот, исто така наречени „критериумски загадувачи“: цврстите честички; смог и озон; јаглерод моноксид; сулфур оксиди; азотни оксиди; и олово.[3] Националните стандарди за емисии за опасни загадувачи на воздухот се дополнителни стандарди за емисии што ги поставува EPA за токсични загадувачи на воздухот.[4]
Стандарди од Законот за чиста вода. Според Законот за чиста вода, Агенцијата за заштита на животната средина (EPA) ги објави националните стандарди за пречистителни станици за комунални отпадни води, исто така наречени Стандарди за третман на работи кои се во јавна сопственост, во Регулативата за второстепен третман.[5] Националните стандарди за индустриски загадувачо се нарекуваат упатства за постоечки извори и Стандарди за изведба на нов извор, и моментално покриваат над 50 индустриски категории.[6] Дополнително, Законот бара од државите да објавуваат стандарди за квалитет на водата за поединечни водни тела за да обезбедат дополнителна заштита кога националните стандарди се недоволни.[7]
Стандарди од Законот за зачувување и обновување на ресурси. Законот за зачувување и обновување на ресурсите (RCRA) го регулира управувањето, превозот и отстранувањето на комуналниот цврст отпад, опасниот отпад и подземните резервоари за складирање.[8]
Поврзано
уреди- Конвенционален загадувач - Закон за чиста вода на Соединетите Држави
- Список на проблеми на животната средина
- Показател на стандарди за загадувачи
- Загадување
Наводи
уреди- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Tietenberg, Tom (2006). Economics of Pollution Control, Chapter 15 in Environmental and Natural Resource Economics, 7th Edition, Pearson, Boston.
- ↑ Persson, Linn; Carney Almroth, Bethanie M.; Collins, Christopher D.; Cornell, Sarah; de Wit, Cynthia A.; Diamond, Miriam L.; Fantke, Peter; Hassellöv, Martin; MacLeod, Matthew (2022-01-18). „Outside the Safe Operating Space of the Planetary Boundary for Novel Entities“. Environmental Science & Technology. doi:10.1021/acs.est.1c04158. ISSN 0013-936X.
- ↑ „NAAQS Table“. Criteria Air Pollutants. Washington, D.C.: U.S. Environmental Protection Agency (EPA). 2016.
- ↑ „National Emission Standards for Hazardous Air Pollutants“. EPA. 25 јануари 2018.
- ↑ EPA. "Secondary Treatment Regulation." Code of Federal Regulations, Предлошка:USCFR
- ↑ „Effluent Guidelines“. EPA. 28 февруари 2018.
- ↑ „Standards for Water Body Health“. EPA. 28 февруари 2018.
- ↑ Предлошка:Uspl, Одд. 42 од Законикот на САД ст. 6901 et seq. October 21, 1976. Amended by Предлошка:Uspl, 8 ноември 1984.