Декантер
Декантер или преточник — сад што се користи за декантирање на течност (како вино) што може да содржи талог. Декантерите[1] имаат разновиден облик и изглед и традиционално се изработуваат од стакло или кристал. Нивната зафатнина обично е еднаква на стандардно шише вино (0,75 литри).[2]
Карафата, што исто така традиционално се користи за послужување алкохолни пијалаци, на изглед е слична на декантерот, но не е со затка.
Историја уреди
Низ историјата на виното, декантерите одиграле значајна улога во послужувањето на вино. Декантерите се полнеле со вино од амфори и се носеле на трпеза каде што полесно ги ракувал еден слуга.
Старите Римјани биле првоначалници во употребата на стаклото како материјал. По падот на Западното Римско Царство, производството на стакло станало оскудно, поради што поголемиот дел декантери биле направени од бронза, сребро, злато или глина. Венецијанците повторно ги вовеле стаклените декантери за време на ренесансата и први го вовеле образецот на долг тенок врат кој се отвора кон широко тело, зголемувајќи ја изложената површина на виното, овозможувајќи му заемодејство на виното со воздухот.
Во 1730-тите, британските производители на стакло ја вовеле затката за да ја ограничат изложеноста на воздух. Оттогаш, има мала промена во основниот облик на декантерот.[2]
Иако се замислени за вино, други алкохолни пијалаци, како што се коњак или едносладно шкотско виски, често се чуваат и служат во декантери со затки. Одредени коњаци и сладни виски се продаваат во декантери.
Процес на декантирање уреди
Течноста од друг сад се тура во декантерот за да се одвои мала зафатнина течност што го содржи талогот од поголема зафатнина на „чиста“ течност, која е без талог. Во тој процес, талогот се остава во првичниот сад, а бистрата течност се пренесува во декантерот. Ова е аналогно на преточувањето, но се изведува непосредно пред послужувањето.
Декантери се користат за послужување на вина кои имаат талот во изворното шише. Овој талог може да биде резултат на многу старо вино или на вино кое не било филтрирано или прочистено за време на процесот на производство на вино . Во поголемиот дел од современото производство на вино, потребата за декантирање за оваа намена е значително намалена, бидејќи многу вина повеќе не произведуваат значителна количина на талог како што стареат.[2]
Декантирачки лулки уреди
Корпи наречени лулки за декантирање, обично направени од плетен материјал или метал, се користат за декантирање шишиња што биле складирани легнати без потреба да се вртат исправено, со што се избегнува кревање на талогот. Тие се особено корисни во рестораните, за послужување на вино нарачано за време на оброк, но се помалку важни дома, каде што шишето може да стои исправено претходниот ден.[3]
Постојат посложени декантирачки машини што овозможуваат полесно непречено турање, без да се нарушува талогот.
Аерација уреди
Друга причина за декантирање на виното е да се дозволи да „дише“. Декантерот е наменет да го подражава учинокот од вртење на чашата за вино за да ги поттикнува процесите на оксидација што предизвикува ослободување на повеќе ароматични соединенија. Покрај тоа, се смета дека има корист за виното со измазнување на некои од поострите аспекти на виното (како танини или потенцијални вински дефекти како меркаптаните).
Многу писатели за вино, како што е авторката Карен МекНил во книгата Винска Библија (The Wine Bible), се залагаат за декантирање за целите на аерација, особено вина со многу танини како вината бароло, бордо, каберне совињон, порто и рона, притоа забележувајќи дека декантирањето може да биде штетно за понежни вина како кјанти и пино ноар.[4]
Сепак, учинокот на декантирањето е тема на расправа, при што некои стручњаци за вино, како што е енологот Емил Пејно, тврдат дека продолжената изложеност на кислород всушност дифузира и растура повеќе ароматични соединенија отколку што поттикнува, за разлика од учинокот од изложеноста во помал обем и ослободувањето што го има вртењето на виното во чаша за пиење.[2]
Дополнително, објавено е дека процесот на декантирање за време од неколку часа нема учинок на омекнување на танините. Омекнувањето на танините се случува за време на производството на вино и стареењето во дабова бочва кога танините минуваат низ процес на полимеризација што може да трае со денови или недели. Декантирањето само го менува воспримањето на сулфитите и другите хемиски соединенија во виното преку оксидација, што може да им даде на некои пијачи чувство на помеки танини во виното.[5]
Во согласност со ставот дека декантирањето може да ги исфрли аромите, стручњакот за вино Керин О'Киф претпочита да го остави виното полека и природно да еволуира во шишето, така што ќе се отвори неколку часа претходно, практика што ја предлагаат производителите на вино како што се Бартоло Маскарело и Франко Бјонди Санти.[6]
Други стручњаци за вино, како што е писателката Џенсис Робинсон, ја истакнуваат естетската вредност на користењето декантер, особено оној со елегантен изглед и направен со проѕирно стакло, и веруваат дека за сите, освен за најкревките вина, нема многу значителна штета на виното со декантирање.[7]
Поврзано уреди
Наводи уреди
- ↑ „Decanters“. Посетено на 12 January 2019.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Robinson, Jancis (2006). The Oxford Companion to Wine (Third. изд.). Oxford University Press. стр. 223-225. ISBN 0-19-860990-6.
- ↑ Asimov, Eric (2012-03-07). „Middle Ground in Decanting“. The New York Times.
- ↑ MacNeil, K (2001). The Wine Bible. Workman Publishing. стр. 93-95. ISBN 1-56305-434-5.
- ↑ „Decanting: Aeration -- friend and enemy of wine“. Wine Spectator. November 15, 2003. Архивирано од изворникот на October 11, 2008. Посетено на June 17, 2008.
- ↑ „The Great Debate: To Decant or Not?“. Wine Enthusiast. May 21, 2015. Архивирано од изворникот на 2017-07-02. Посетено на 2023-12-14.
- ↑ Robinson, Jancis (2003). Jancis Robinson's Wine Course (Third. изд.). Abbeville Press. стр. 20–25. ISBN 0-7892-0883-0.
