Гипс
Гипсот претставува минерал од групата на сулфатите што кристализира моноклински. Обично се појавува во многу убаво развиени кристали кои се развиени по страничниот пинакоид и притоа се плочести или пак игличести, издолжени по кристалографската оска. Многу чести се појавите на близнење, при што таквите примероци имаат изглед на опашка од ластовичка. Бојата на гипсот е обично бела, сива или пак жолтеникава, а во некои случаи може да биде обоен со црвени нијанси. Тврдината му изнесува 2 (по Мосовата скала). Има совршена цепливост. На територијата на Македонија се појавува во многу геолошки формации како хидротермален минерал, но најубавите кристали се сепак во наоѓалиштето во околината на Дебар.
| Гипс | |
|---|---|
 Fibrous Gypsum Selenite showing its translucent property | |
| Општо | |
| Категорија | Сулфат минерал |
| Формула | CaSO4·2H2O |
| Штрунцова класификација | 07.CD.40 |
| Просторна група | Monoclinic 2/m |
| Единична ќелија | a = 5.679(5) Å, b = 15.202(14) Å, c = 6.522(6) Å; β = 118.43°; Z=4 |
| Распознавање | |
| Боја | Colorless to white; may be yellow, tan, blue, pink, brown, reddish brown or gray due to impurities |
| Хабитус | Massive, flat. Elongated and generally prismatic crystals |
| Кристален систем | Monoclinic 2/m – Prismatic |
| Сраснување | Very common on {110} |
| Цепливост | Perfect on {010}, distinct on {100} |
| Прелом | Conchoidal on {100}, splintery parallel to [001] |
| Жилавост | Flexible, inelastic. |
| Цврстина на Мосовата скала | 1.5–2 (defining mineral for 2) |
| Сјај | Vitreous to silky, pearly, or waxy |
| Огреб | White |
| Проѕирност | Transparent to translucent |
| Специфична тежина | 2.31–2.33 |
| Оптички својства | Biaxial (+) |
| Показател на прекршување | nα = 1.519–1.521 nβ = 1.522–1.523 nγ = 1.529–1.530 |
| Двојно прекршување | δ = 0.010 |
| Плеохроизам | None |
| 2V-агол | 58° |
| Споивост | 5 |
| Растворливост | Hot, dilute HCl |
| Наводи | [1][2][3] |
| Поважни видови | |
| Satin spar | Pearly, fibrous masses |
| Selenite | Transparent and bladed crystals |
| Alabaster | Fine-grained, slightly colored |
Галерија уреди
- Необични примери на гипс од целиот свет
-
Green gypsum crystals from Pernatty Lagoon, Mt Gunson, South Australia. Its green color is due to presence of copper ions
-
Desert rose, 47 cm long
-
Classic "ramshorn" gypsum from Santa Eulalia, Chihuahua, Mexico. Size 7.5×4.3×3.8 cm
-
Selenite from the Houston Museum of Natural Science
-
Gypsum with inclusions of green atacamite from Peru
-
Gypsum with crystalline native copper inside
-
Bright, cherry-red gypsum crystals 2.5 cm in height colored by rich inclusions of the rare mineral botryogen
-
Fiery orange gypsum crystals
-
Unusual selenite gypsum from the Red River, Winnipeg, Manitoba, Canada
Наводи уреди
- ↑ Gypsum in Handbook of Mineralogy
- ↑ Gypsum at Mindat
- ↑ Cornelis Klein and Cornelius S. Hurlbut, Jr., 1985, Manual of Mineralogy, John Wiley, 20th ed., pp. 352–353, ISBN 0-471-80580-7
Надворешни врски уреди
Гипс на Ризницата ?- WebMineral data
- Mineral Galleries- Gypsum Архивирано на 14 август 2007 г.
