Гипс
Гипсот претставува минерал од групата на сулфатите што кристализира моноклинично. Обично се појавува во многу убаво развиени кристали кои се развиени по страничниот пинакоид и притоа се плочести или пак игличести, издолжени по кристалографската оска. Многу чести се појавите на близнење, при што таквите примероци имаат изглед на опашка од ластовичка. Бојата на гипсот е обично бела, сива или пак жолтеникава, а во некои случаи може да биде обоен со црвени нијанси. Тврдината му изнесува 2 (по Мосовата скала). Има совршена цепливост. На територијата на Македонија се појавува во многу геолошки формации како хидротермален минерал, но најубавите кристали се сепак во наоѓалиштето во околината на Дебар.
| Гипс | |
|---|---|
 Fibrous Gypsum Selenite showing its translucent property | |
| Општо | |
| Категорија | Сулфат минерал |
| Хемиска формула | CaSO4·2H2O |
| Штрунцова класификација | 07.CD.40 |
| Кристална симетрија | Monoclinic 2/m |
| Единична ќелија | a = 5.679(5) Å, b = 15.202(14) Å, c = 6.522(6) Å; β = 118.43°; Z=4 |
| Распознавање | |
| Боја | Colorless to white; may be yellow, tan, blue, pink, brown, reddish brown or gray due to impurities |
| Хабитус | Massive, flat. Elongated and generally prismatic crystals |
| Кристален систем | Monoclinic 2/m – Prismatic |
| Сраснување | Very common on {110} |
| Цепливост | Perfect on {010}, distinct on {100} |
| Прелом | Conchoidal on {100}, splintery parallel to [001] |
| Жилавост | Flexible, inelastic. |
| Цврстина на Мосовата скала | 1.5–2 (defining mineral for 2) |
| Сјај | Vitreous to silky, pearly, or waxy |
| Трага | White |
| Проѕирност | Transparent to translucent |
| Специфична тежина | 2.31–2.33 |
| Оптички својства | Biaxial (+) |
| Показател на прекршување | nα = 1.519–1.521 nβ = 1.522–1.523 nγ = 1.529–1.530 |
| Двојно прекршување | δ = 0.010 |
| Плеохроизам | None |
| 2V-агол | 58° |
| Споивост | 5 |
| Растворливост | Hot, dilute HCl |
| Наводи | [1][2][3] |
| Поважни видови | |
| Satin spar | Pearly, fibrous masses |
| Selenite | Transparent and bladed crystals |
| Alabaster | Fine-grained, slightly colored |
ГалеријаУреди
- Необични примери на гипс од целиот свет
Green gypsum crystals from Pernatty Lagoon, Mt Gunson, South Australia. Its green color is due to presence of copper ions
Desert rose, 47 cm long
Classic "ramshorn" gypsum from Santa Eulalia, Chihuahua, Mexico. Size 7.5×4.3×3.8 cm
Selenite from the Houston Museum of Natural Science
Gypsum with inclusions of green atacamite from Peru
Gypsum with crystalline native copper inside
Bright, cherry-red gypsum crystals 2.5 cm in height colored by rich inclusions of the rare mineral botryogen
Fiery orange gypsum crystals
Unusual selenite gypsum from the Red River, Winnipeg, Manitoba, Canada
НаводиУреди
- ↑ Gypsum in Handbook of Mineralogy
- ↑ Gypsum at Mindat
- ↑ Cornelis Klein and Cornelius S. Hurlbut, Jr., 1985, Manual of Mineralogy, John Wiley, 20th ed., pp. 352–353, ISBN 0-471-80580-7