Гавез
Гавез (латински: Symphytum officinale), кој уште се нарекува и голема чевел, црн чевел, волски јазик, килњак, црн корен, е повеќегодишно тревесто растение од фамилијата Boraginaceae.[1]
Изглед на растението
уредиСтеблото е тревно, исправено и достигнува должина од 30 до 60 см. Се разгранува во горниот дел, насекаде е многу влакнесто и цврсто, а внатре шупливо.[2]
Листовите се исто така влакнести.[2]
Цветовите се групирани во соцветни кадрици. Чашката е двојно пократка од круната, која се состои од валкано-розови или жолтеникаво-бели листови кои пораснале заедно, па имаат изглед во форма на ѕвонче. Внатре во круната има кратки папиларни лушпи. Растението цвета од мај до јули.[2]
Се размножува со црни и жолтеникави семиња. Тоа е лековито и благо отровно растение.[2][3]
Живеалиште
уредиЧесто е на низински терен и бара влажни живеалишта како што се ливадите.[2]
Површина
уредиРаспространета е во поголемиот дел од Европа, сè до западен Сибир и Мала Азија. Припаѓа на понтичко-средоземниот цветен елемент.[4]
Важност
уредиОд античко време, гавезот се користел како лековито растение за лекување на артериосклероза, но и за заздравување на рани и изгореници, како и за промовирање на заздравувањето на фрактури на коските. Се користат: коренот, младите гранчиња, стеблото и листот.
Во народната медицина коренот и листовите се користат за лекување на воспалени рани, рани кои тешко зараснуваат, скршеници на коски, бронхитис, респираторни проблеми, катара, пневмонија итн. Не е дозволено да се нанесува на отворени рани.[4][5]
Значајни супстанции
уредиЛистовите содржат значително количество на каротин. Гликоалкалоидот консолидин и циноглицин се присутни во свежите надземни делови. Во коренот, покрај споменатите алкалоиди, има и помали количества на пуринскиот дериват алантоин.
Наводи
уреди- ↑ Чајкановић, Веселин (1985). Речник српских народних веровања о биљкама. Београд: Српска књижевна задруга. стр. 74.
|access-date=бара|url=(help) - ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Петковић, Б. Марин, П. & Божа, П. 1995. Практикум из систематике виших биљака. Наука. Београд.
- ↑ Grdiša, Martina. "Medicinal and Aromatic Plants of our region: Comfrey (Symphytum officinale L.)." Lovački vjesnik 120.6 (2011): 83-83.
- ↑ 4,0 4,1 Којић, М & Јањић, В. 1991. Отровне биљке. Научна књига. Београд.
- ↑ Ostojić, Z. (2008). Black comfrey (Symphytum officinale)-useful and negative sides of the weeds. Gospodarski list, 160(5), 49.
Надворешни врски
уреди- Спорови со студиите на Комфри
- Агенцијата за рак на Британска Колумбија на comfrey
- Најчесто поставувани прашања за лековити билки на comfrey Архивирано на 17 ноември 2006 г.
- PubMed / Medline
- ITIS 32025 2002-09-05.
- НРМ, Шведска 2002-09-05.
- IPNI Symphytum 2002-09-05.
- Флора на Кина 2002-09-05.
- Comfrey за поубав и свилен изглед, „Royal Balm“, 07.07.2018. )