Вилино сито

Вилино сито или белотрн (науч. Carlina acaulis) — повеќегодишно двокотиледоно цветно растение од фамилијата Asteraceae, по потекло од алпските региони на централна и јужна Европа. Специфичното име acaulis ( нов латински значи „без стебло“, од латински caulis „стебло“ или „стебленце“) и вообичаените имиња се описни за начинот на кој нејзината цветна глава лежи директно на базална розета од листот . Растението го добило името по Карло Велики кој барал лек против чумата. Тој сонувал ангел кој му рекол да фрли стрела на небото и да види во кое растение ќе удри стрелата. Ова растение му донело олеснување на чумата. Растението што го удрила стрелата било Carlina acaulis, корените на растението биле дистрибуирани меѓу населението по што чумата се намалила.

Carlina acaulis
Научна класификација
Царство:	Plantae
Нерангирано:	Tracheophytes
Нерангирано:	Angiosperms
Нерангирано:	Eudicots
Нерангирано:	Asterids
Ред:	Asterales
Фамилија:	Asteraceae
Род:	Carlina
Вид:	C. acaulis
Биномен назив
Carlina acaulis L.

Carlina acaulis

Опис

Боцките, пиннатилобни листови растат во базална розета приближно 20 см во пречник. Цветовите имаат големина до 10 см цветови со сребрено-бели делови околу центарот. Цветовите на дискот се цевчести и жолто-кафеави во боја. За да се заштити поленот, главата се затвора на влажно време, феномен со кој народот го предвидувал претстојниот дожд. Времето на цветање е помеѓу август и септември. Ризомот е добро развиен, вретенест и вертикално поставен.

Растението претпочита варовити почви и суви пасишта во средини од долини до надморска височина од 2.800 метри.

Подвидови

Постојат два подвида:

• Carlina acaulis subsp. acaulis
• Carlina acaulis subsp. simplex

Употреба

Ризомот содржи голем број етерични масла, особено антибактерискиот карлина оксид. Коренот порано се користел во хербалната медицина како диуретик и лек за настинки.

Додека е млад, пупката со цут може да се готви и јаде на сличен начин како артичока, поради што го добил прекарот ловџиски леб .

Понекогаш се култивира како карпесто растение, или се суши и закачува како украс на куќите.

Се користи во народната медицини како:

• диуретик;
• дијафоретик;
• спазмолитик;
• холагог;
• седатив;
• тоник.

Делува против микроби, габа па се употребува надворешно за лечење рани. Најчесто се употребува за болести урогениталниот тракта и кај грчеви во дигестивном тракт.

Во баскиската култура традиционално се користел како симбол на среќата, фиксиран на предната врата од куќата и бил даден од божицата Мари .

Хемиски состав на дрогата

Како дрога се користи коренот (Carlinae radix) кој содржи:

• етерично масло (околу 2%);
• инулин (околу 20%);
• танин;
• смола;
• восок;
• горчливи материјали.

Галерија

Лисна розета

главичест цвет