Авестиски јазик
Авестиски јазик — мртов источноирански јазик. Јазикот е значаен по тоа што е литургиски јазик за религијата Зороастризам и името на јазикот потекнува од збирката свети текстови наречени Авести.
| Авестиски | ||
|---|---|---|
| Застапен во | литургиски јазик на Зороастризмот | |
| Изумрен | 1 милениум, сè уште се користи како литургиски јазик | |
| Јазично семејство | ||
| Писмо | авестиска азбука, гуџаратско писмо (во Индија) | |
| Јазични кодови | ||
| ISO 639-1 | ae | |
| ISO 639-2 | ave | |
| ISO 639-3 | ave | |
| Linguasphere | 58-ABA-a | |
 Авестиски текст | ||
|
| ||
Фонологија Уреди
Самогласки:
- a ā ə ə̄ e ē o ō å ą i ī u ū
Согласки:
- k g γ x xʷ č ǰ t d δ ϑ t̰ p b β f
- ŋ ŋʷ ṇ ń n m y w r s z š ṣ̌ ž h
Согласки Уреди
| усни | забни | алвеоларни | непчени | меконепчени | лабио-веларни | глотални | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| носни | m /m/ | n /n/ | ń [ɲ] | ŋ /ŋ/ | ŋʷ /ŋʷ/ | ||||||||
| експлозивни | p /p/ | b /b/ | t /t/ | d /d/ | č /tʃ/ | ǰ /dʒ/ | k /k/ | g /ɡ/ | |||||
| фрикативни | f /ɸ, f/ | β /β/ | ϑ /θ/ | δ /ð/ | s /s/ | z /z/ | š /ʃ/ | ž /ʒ/ | x /x/ | γ /ɣ/ | xʷ /xʷ/ | h /h/ | |
| априксимантни | y /j/ | w /w/ | |||||||||||
| вевни | r /r/ | ||||||||||||
Самогласки Уреди
| предни | централни | задни | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| кратка | долга | кратка | долга | кратка | долга | |
| затворена | i /i/ | ī /iː/ | u /u/ | ū /uː/ | ||
| средна | e /e/ | ē /eː/ | ə /ə/ | ə̄ /əː/ | o /o/ | ō /oː/ |
| отворена | a /a/ |
ā /aː/ | å /ɒː/ | |||
| носна | ą /ã/ | |||||
Примери Уреди
| латиница |
авестиски |
гуџаратски |
| ahiiā. yāsā. nəmaŋhā. ustānazastō.1 rafəδrahiiā.maniiə̄uš.2 mazdā.3 pouruuīm.4 spəṇtahiiā. aṣ̌ā. vīspə̄ṇg.5 š́iiaoϑanā.6vaŋhə̄uš. xratūm.7 manaŋhō. yā. xṣ̌nəuuīṣ̌ā.8 gə̄ušcā. uruuānəm.9:: (du. bār)::ahiiā. yāsā. nəmaŋhā. ustānazastō. rafəδrahiiā.maniiə̄uš. mazdā. pouruuīm. spəṇtahiiā. aṣ̌ā. vīspə̄ṇg. š́iiaoϑanā.vaŋhə̄uš. xratūm. manaŋhō. yā. xṣ̌nəuuīṣ̌ā. gə̄ušcā. uruuānəm.:: |
|
અહીઆ। યાસા। નામંગહા। ઉસ્તાનજ઼સ્તો।૧ રફ઼ાધરહીઆ।મનીઆઉસ્̌।૨ મજ઼્દા।૩ પોઉરુઉઈમ્।૪ સ્પાણ્તહીઆ। અષ્̌આ। વીસ્પાણ્ગ્।૫ સ્̌́ઇઇઅઓથઅના।૬વંગહાઉસ્̌। ક્સરતૂમ્।૭ મનંગહો। યા। ક્સષ્̌નાઉઉઈષ્̌આ।૮ ગાઉસ્̌ચા। ઉરુઉઆનામ્।૯:: (દુ। બાર્)::અહીઆ। યાસા। નામંગહા। ઉસ્તાનજ઼સ્તો। રફ઼ાધરહીઆ।મનીઆઉસ્̌। મજ઼્દા। પોઉરુઉઈમ્। સ્પાણ્તહીઆ। અષ્̌આ। વીસ્પાણ્ગ્। સ્̌́ઇઇઅઓથઅના।વવંગહાઉસ્̌। ક્સરતૂમ્। મનંગહો। યા। ક્સષ્̌નાઉઉઈષ્̌આ। ગાઉસ્̌ચા। ઉરુઉઆનામ્।:: |
Користена литература Уреди
- Beekes, Robert S. P. (1988), A Grammar of Gatha-Avestan, Leiden: Brill, ISBN 90-04-08332-4.
- Hoffmann, Karl; Forssman, Bernhard (1996), Avestische Laut- und Flexionslehre, Innsbrucker Beiträge zur Sprachwissenschaft 84, Institut fur Sprachwissenschaft der Universität Innsbruck, ISBN 3-85124-652-7.
- Kellens, Jean (1990), „Avestan syntax“, Encyclopedia Iranica, 3/sup, London: Routledge & Kegan Paul
- Skjærvø, Prod Oktor (2006), Old Avestan, fas.harvard.edu.
- Skjærvø, Prod Oktor (2006), Introduction to Young Avestan, fas.harvard.edu.
