Википедија

Авганистанската девојка

Авганистанско девојче — фотографски портрет од 1984 година на Шарбат Гула, авганистански бегалец во Пакистан за време на Советско-Авганистанската војна. Фотографијата, направена од американскиот фоторепортер Стив Мекари во близина на пакистанскиот град Пешавар, се појавила на насловната страница на National Geographic во јуни 1985 година.[1][2][3][4] Додека темата на портретот првично останала непозната, таа била идентификувана на почетокот на 2002 година: Гула, етнички Паштун од авганистанската провинција Нангархар, била 12-годишно дете кое живеела во пакистанскиот град Насир Баг.

Авганистанската девојка
Година 1984
Тематика Шарбат Гула
Сопственик Стив Мекери
Изложба на Стив МекКари од Брисел во мај 2017 година

Во светлината на Студената војна, портретот бил опишан како „Мона Лиза од Третиот свет“ [5] во однос на истоимената слика од 16 век од Леонардо да Винчи .[6][7] Сликата на Гула станала „амблематична“ во некои општествени кругови како „девојка/жена бегалка сместена во некој далечен логор“ која заслужува сочувство од западниот гледач,[8] и исто така како симбол на Авганистан кон Западот.[9] Си-Ен-Ен ја нарекол „најпознатата фотографија на светот“.[10]

Насловна фотографија за National Geographic

уреди

Шарбат Гула била една од учениците во неформалното училиште во бегалскиот камп Насир Баг во 1984 година. Нејзината фотографија била направена од фотографот на National Geographic Society, Стив Мекари, на слајдови Kodachrome 64, со фотоапарат Nikon FM2 и леќа Nikkor 105mm Ai-S F2.5.[11] Претпечатеното ретуширање на фотографијата го направил Graphic Art Service, со седиште во Мариета, Џорџија. Мекари не го запишал името на личноста што го фотографирал.

Фотографијата, насловена Авганистанска девојка, се појавила на насловната страница на National Geographic во јуни 1985 година. Сликата на нејзиното лице, со црвена марама лабаво обвиена над нејзината глава и нејзините очи вперени директно во камерата, била прогласена за „најпрепознатливата фотографија“ во историјата на списанието, а насловната страница е една од најпознатите фотографии на National Geographic .[12] Списанието „Американ Фото“ вели дека сликата има „невообичаена комбинација на мрзливост и гламур“.[13] Зелените очи на Гула биле предмет на многу коментари.[14][15]

Идентификување на субјектот

уреди

Мекари направил неколку неуспешни обиди во текот на 1990-тите да ја пронајде и идентификува темата на фотографијата.[16] Во јануари 2002 година, тим на National Geographic отпатувал во Авганистан за да ја пронајдат. Откако дознал дека бегалскиот камп Насир Баг наскоро треба да се затвори, Мекари се распрашал за останатите жители, од кои едниот го познавал братот на Гула и можел да испрати известување до нејзиниот роден град. Неколку жени лажно се идентификувале како Авганистанската девојка. Освен тоа, откако им ја покажале фотографијата од 1984 година, неколку млади мажи погрешно ја идентификувале како нивна сопруга.

Тимот ја пронашол Гула, тогаш на околу 30-годишна возраст, во оддалечен регион на Авганистан; таа се вратила во родната земја од бегалскиот камп во 1992 година. Нејзиниот идентитет бил потврден од Џон Дагман со помош на автентикација на ирисот.[17] Таа се присетила дека била фотографирана. Таа била фотографирана само во три наврати: во 1984 година и за време на потрагата по неа, кога продуцент на National Geographic направил идентификациони фотографии кои довеле до повторното обединување со Мекари. Таа никогаш не ја видела Девојката од Авганистан додека не ѝ била прикажана во 2002 година.

Како побожен муслиман, Гула обично носи бурка [18] и се двоумела дали да го запознае Мекари, бидејќи тој бил маж надвор од семејството. Откако ја пронашол Гула, National Geographic ги покривал трошоците за медицински третман за нејзиното семејство и аџилак во Мека.[19]

Тема: Шарбат Гула

уреди

Ран живот

уреди

Како Паштуни по етничка припадност и од рурално потекло, семејството на Гула побегнало од нивното село во источен Нангархар за време на бомбардирањето на Авганистан од страна на Советскиот Сојуз, кога таа имала околу шест години. Заедно со нејзиниот татко, брат и три сестри, таа пешачела низ планините во Пакистан до бегалскиот камп Насир Баг во 1984 година, каде што била фотографирана.[18]

Апсење во 2016 година од пакистанските власти

уреди

На 26 октомври 2016 година, пакистанската Федерална истражна агенција ја уапсила Гула бидејќи живеела во Пакистан со фалсификувани документи.[20] Таа била осудена на петнаесетдневен притвор и депортирана во Авганистан.[21][22]

Евакуација во Италија во 2021 година

уреди

По преземањето на Авганистан од страна на Талибанците во 2021 година, правата на жените биле скратени под нивното конзервативно владеење, а жените од висок профил биле загрозени или заплашувани. Фотографијата од Авганистанската девојка ја направила Гула глобално позната, па оттука и нејзината истакнатост ја довела во опасност.[23] Таа побарала помош за да ја напушти земјата и била евакуирана во Италија со поддршка на нејзината влада како одговор на апелите од непрофитните организации.[23][24]

Наследство

уреди

Американската воена кампања во Авганистан

уреди

Интересот за фотографијата се зголемил по нападите од 11 септември, кога администрацијата на Џорџ В. Буш почнала да ги промовира правата на авганистанските жени за време на американската воена кампања во Авганистан.[25]

Фотографиите на Гула биле прикажани како дел од насловната приказна за нејзиниот живот во изданието на National Geographic од април 2002 година и таа била тема на телевизиски документарец, „Потрага по авганистанската девојка“, кој се емитувала во март 2002 година. Како нејзино признание,[26] National Geographic го основал Авганистанскиот фонд за девојки, добротворна организација со цел да ги едуцира авганистанските девојки и млади жени.[27] Во 2008 година, опсегот на фондот бил проширен за да вклучи момчиња и името било променето во Авганистански детски фонд.[28]

Критика

уреди

Написот од 2019 година во индискиот магазин The Wire, кој го опишал интервјуто со Гула од 2002 година, вели дека таа била налутена од фотографијата која била направена и објавена без нејзина согласност. Писателот на The Wire сугерира дека тоа е затоа што „не е добредојдено девојка од традиционалната паштунска култура да го открива своето лице, да споделува простор, да воспоставува контакт со очите и да биде фотографирана од маж кој не припаѓа на нејзиното семејство“.

Наводи

уреди
  1. ↑ „'Afghan girl' from famous National Geographic cover is given refuge in Italy“. NBC News (англиски). 2021-11-25. Посетено на 2023-09-06.
  2. ↑ Suliman, Adela (2021-11-27). „'Afghan Girl' from National Geographic cover evacuated to Rome, Italian government says“. Washington Post (англиски). ISSN 0190-8286. Посетено на 2023-09-06.
  3. ↑ Ruotolo, Hada Messia,Nicola (2021-11-25). „'Afghan Girl' from National Geographic magazine cover granted refugee status in Italy“. CNN (англиски). Посетено на 2023-09-06.
  4. ↑ Ragobeer, Emily. „Afghan war: Iconic face of the refugee struggle“. www.aljazeera.com (англиски). Посетено на 2023-09-06.
  5. ↑ Wendy S. Hesford; Wendy Kozol, уред. (2005). Just Advocacy?: Women's Human Rights, Transnational Feminisms, and the Politics of Representation. Rutgers University Press. стр. 1. ISBN 9780813535890.
  6. ↑ Zoroya, Greg (2002-03-13). „National Geographic tracks down Afghan girl“. USA Today. Gannett Company. Архивирано од изворникот на 2012-02-28. Посетено на 2012-02-14.
  7. ↑ „Hollywood movie poster at the Kabul Cinema“. Meridian International Center. Архивирано од изворникот на 2012-12-22. Посетено на 2012-12-04.
  8. ↑ Cain, Maureen; Howe, Adrian (2008-11-03). Women, Crime and Social Harm: Towards a Criminology for the Global Age. Bloomsbury Publishing. стр. 87–. ISBN 9781847314703. Архивирано од изворникот на 20 February 2017. Посетено на 7 September 2015.
  9. ↑ Ribhu (12 March 2019). „You'll Never See the Iconic Photo of the 'Afghan Girl' the Same Way Again“. The Wire. Посетено на 31 January 2020.
  10. ↑ Simons, Jake Wallis (2015-03-23). „The story behind the world's most famous photograph“. CNN (англиски). Посетено на 2023-09-06.
  11. ↑ „Portfolio“. Nikon World (Summer. изд.). Nikon. 4 (1): 9. 1988. OCLC 2265134. Архивирано од изворникот на 2013-06-20. Посетено на 2012-01-14.
  12. ↑ McCurry, Steve (10 April 2001). „National Geographic: Afghan Girl, A Life Revealed“. The Washington Post. OCLC 56914684. Архивирано од изворникот на 1 June 2013. Посетено на 2012-01-14.
  13. ↑ „Photographer of the Year: Steve McCurry“. American Photo. XIII: 43–54: 45. July–August 2002. Архивирано од изворникот на 2017-02-20.
  14. ↑ In Focus: National Geographic Greatest Portraits. National Geographic Society. 2010-09-15. стр. 355–. ISBN 9781426206474. Архивирано од изворникот на 20 February 2017. Посетено на 7 September 2015.
  15. ↑ Rathgeb, Christian; Uhl, Andreas; Wild, Peter (2012-11-08). Iris Biometrics: From Segmentation to Template Security. Springer Science & Business Media. стр. 3–. ISBN 9781461455714. Архивирано од изворникот на 20 February 2017. Посетено на 7 September 2015.
  16. ↑ Hesford, Wendy S.; Kozol, Wendy (2005). Just Advocacy?: Women's Human Rights, Transnational Feminisms, and the Politics of Representation. Rutgers University Press. стр. 1–. ISBN 9780813535890. Архивирано од изворникот на 20 February 2017. Посетено на 7 September 2015.
  17. ↑ Daugman, John. „How the Afghan Girl was Identified by Her Iris Patterns“. Архивирано од изворникот на 2012-01-12. Посетено на 2012-01-14.
  18. ↑ 18,0 18,1 Newman, Cathy (April 2002). „Afghan Girl: A Life Revealed“. National Geographic Magazine. Архивирано од изворникот на 2012-01-13. Посетено на 2012-01-14.
  19. ↑ „'Afghan girl' cameraman tells stories behind pictures“. The Bosnia Times. October 30, 2013. Архивирано од изворникот на April 23, 2014. Посетено на July 26, 2016.
  20. ↑ Boone, Jon (2016-10-26). „National Geographic 'Afghan Girl' arrested in Pakistan living under false papers“. The Guardian (англиски). ISSN 0261-3077. Архивирано од изворникот на 2016-10-26. Посетено на 2016-10-26.
  21. ↑ „Pakistan to deport National Geographic's 'Afghan Girl' Sharbat Gula next week“. ABC News. AP. 5 November 2016. Архивирано од изворникот на 5 November 2016. Посетено на 5 November 2016.
  22. ↑ Lynne O'Donnell and Riaz Khan (November 9, 2016). „Pakistan deports National Geographic's iconic 'Afghan Girl'“. Toronto Sun. Посетено на 2016-11-13.
  23. ↑ 23,0 23,1 Gross, Jenny (November 27, 2021). „'Afghan Girl' from 1985 National Geographic cover takes refuge in Italy“. The New York Times. Архивирано од изворникот на November 29, 2021. Посетено на 12 December 2021.
  24. ↑ „National Geographic green-eyed 'Afghan Girl' evacuated to Italy“. The Guardian. Associated Press. 25 November 2021. Архивирано од изворникот на 26 November 2021. Посетено на 26 November 2021.
  25. ↑ Whitlock, Gillian (2010-02-15). Soft Weapons: Autobiography in Transit. University of Chicago Press. стр. 71–. ISBN 9780226895277. Архивирано од изворникот на 20 February 2017. Посетено на 7 September 2015.
  26. ↑ Braun, David (7 March 2003). „How They Found National Geographic's 'Afghan Girl'“. National Geographic News. National Geographic Society. Архивирано од изворникот на 12 January 2012. Посетено на 2012-01-14.
  27. ↑ „National Geographic Society: Afghan Girls Fund“. National Geographic Society. August 2004. Архивирано од изворникот на 2004-12-06. Посетено на 2009-03-15.
  28. ↑ „National Geographic Society: Afghan Children's Fund“. National Geographic Society. Архивирано од изворникот на 2011-12-24. Посетено на 2012-01-14.

Надворешни врски

уреди
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Авганистанската_девојка&oldid=5233864“