Червона Рута (фестивал)

Червона Рута е постојан биенален сеукраински младински фестивал на современа песна и популарна музика,[1] кој се одржува на секои две години од 1989 година Тоа бил репер каде што била претставена повеќе украинска популарна музика која се оддалечува од традиционалната украинска народна култура поврзана со жанрот „шаровар“. За разлика од советскиот фестивал Песна на годината[1] каде понекогаш се демонстрирала само избрана песна од Украина, Червона Рута дозволувала повеќе пејачи и песни.

Фестивалот е посветен на украинскиот текстописец, композитор и поет Володимир Ивасјук кој е автор и композитор на широко популарната украинска песна Червона Рута. Името може да се однесува на митолошки или вистински вид на цветни растенија.

Историја

уреди

Идејата и името на фестивалот му припаѓаат на новинарот Иван Лепша, кој го реализирале Тарас Мелник, Кирило Стеценко, Анатолиј Калениченко, Олех Репецки и Иван Малкович. Фестивалот одиграл важна улога во заживувањето на украинската популарна музика и придонел за украинскиот музички бум од 90-тите.[2]

До почетокот на советските реформи како „перестројката“ (Реформата) во 1986 година заедно со „Гласност“ и „Ускорение“, рок музиката низ Советскиот Сојуз била табу тема.[1] Но, имало некои исклучувања како грузиските „Пролетни ритми“ од 1980 година.[1] Имало поговорка: Денес свириш џез (имплицира каква било музика на капиталистичкиот запад создадена од црнците, според Големата советска енциклопедија[3] ) а утре ќе ја продадеш својата татковина.[4]

Првиот фестивал - Черновци 1989 година

уреди

Првиот фестивал Червона Рута се одржал во период од 17-24 септември 1989 година во Черновци на стадионот Буковина. Додека фестивалот бил под близок надзор на републиканската КДБ (украинскиот огранок на КГБ), полицијата и Комунистичката партија на Украина, на фестивалот била изведена украинската химна „Шче не вмерла“, а биле развиорени сини и жолти знамиња.[5] На рок натпреварот учествувале познати бендови „Вопли Видопљасова“, „Брати Хадјукини“, „Квартира № 50“, „Зимовј сад“, Вика Врадиј, Маричка Бурмака, Тризуби Стас и многу други. Вкупно имало преку 500 изведувачи, меѓу кои и пејачи од Европа и Северна Америка.[5] Организаторите на фестивалот и членовите на жирито биле презадоволни од огромниот број на натпреварувачи и квалитетот на нивните изведби.[6] Имало песна за комеморација на Володимир Ивасиук кој бил убиен 10 години пред тоа.[5]

Последниот концерт бил отворен со звуци на трембита, украински издолжена хорна.[5] Луѓето во толпата носеле симболи на Украинската ССР како што се државниот амблем на Украинската ССР и државното знаме на Украинската ССР,[5] и голем оган бил запален на полето за играње.[5]

Големата награда на фестивалот ја примил Васил Жданкин, меѓу другите лауреати беа „Сестричка Вика“ (Вика Врадиј), „Кому вниз“, „Брати Хадиукини“, Едуард Драх, Виктор Морозов, Тарас Курчик, Андриј Миколаичук и други.[5] Кубанецот Жданкин бил тој што спонтано почнал да ја пее украинската химна на затворањето на фестивалот.[5]

На завршниот концерт, кој се одржа на централниот стадион во Черновци, локалната полиција пресече сите манифестации на „национализам“, приведувајќи млади девојки (многу од популарното „Друштво Лајон“) кои биле облечени во жолти блузи и сини здолништа. На стадионот, Георги Гонгаѕе бил нападнат и удрен од милиција по глава.[5]

Росмај Медиа Центар снимиле филм од 6 дела за историјата на фестивалот.[7]

Черновци 2019 година

уреди

Червона Рута се одржала на 17-22 септември повторно во Черновци (родниот град на Володимир Ивасиук ).[8] Тогаш била 30-годишнина од фестивалот.[9]

Влијание

уреди

Рута Фест направил вистинска „револуција“ во украинската култура, која влијаела на поширокото општество. Фестивалот родил нова младинска музика која досега не постоела. Претходно, украинската младина, без домашни идоли, морала да се задоволи со естрадни шоуа од Москва или да слуша западни поп ѕвезди. Многу од песните изведени за прв пат на фестивалот веднаш станале хитови, популарни кај милиони луѓе. Победниците на „Рута-89“ и нивните песни биле најдобри изведувачи на многу топ листи и анкети. Музичарите кои биле релативно нејасни само неколку дена претходно преку ноќ се претвориле во украински младински идоли. За прв пат голем дел од населението, а особено младите, почнале да се восхитуваат на украинската музика, која станала дел од нивниот живот.[10]

Червона Рута започнала и национално шоу-бизнис во Украина. Токму Рута станал првиот клиент за техничката (сцена, звук, светло, студиа за снимање, музичка опрема, репродукција на музичка продукција) и креативна (композитори, аранжери, продуценти на звук, поети итн.) поддршка на вакви настани. За време на првиот Рута фест фестивалските плочи биле распродадени и не задоволувале ниту десетина од побарувачката. И по фестивалот се одржала првата украинска концертна турнеја: 87 концерти на победниците на „Рута-89“ низ цела Украина се одржаа со невиден успех во преполни сали. Музиката на фестивалот почнала да собира огромна публика во стотици илјади гледачи на стадионите и големите плоштади привлечени од уметничката вредност на концертите (порано толку многу луѓе се собирале само за политички собири).[10]

Поврзано

уреди

Наводи

уреди
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Serhiy Kharynovych. The first republican. What was the 1989 festival "Chervona Ruta" (Перший республіканський. Чим був фестиваль «Червона рута» 1989 року?) The Ukrainian Week. 2 January 2017
  2. „Festival Chervona Ruta Preserves Authentic Ukrainian Music“. primetour.ua. Посетено на 2019-09-25.
  3. Excerpt from the Great Soviet Encyclopedia of 1952 (Выдержка из Большой Советской Энциклопедии за 1952 год: ДЖАЗ).
  4. Vladlen Ross.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 5,8 Halyna Tereshchuk.
  6. „Пісенний вибух 1989 року. Фестиваль «Червона рута» наблизив Незалежність України“. Радіо Свобода (украински). Посетено на 2019-09-25.
  7. „Фестиваль «Червона рута–1989» в пісенних фрагментах #RutaFEST - 1989 рік - Відео - Червона рута - Всеукраїнський фестиваль сучасної пісні та популярної музики“. rutafest.art. Архивирано од изворникот на 2023-03-10. Посетено на 2019-09-25.
  8. „The city of Chernivtsi invites to the anniversary Chervona Ruta Music Festival“. EEAS - European External Action Service - European Commission (англиски). Архивирано од изворникот на 2019-09-25. Посетено на 2019-09-25.
  9. "CHERVONA RUTA – 2019" TOWARDS THE 30TH ANNIVERSARY OF THE FESTIVAL IN CHERNIVTSI“. Архивирано од изворникот на 2018-03-30. Посетено на 2019-09-25.
  10. 10,0 10,1 „Червона рута - Всеукраїнський фестиваль сучасної пісні та популярної музики - "ЧЕРВОНА РУТА" - ЯК КУЛЬТУРНИЙ ФЕНОМЕН“. rutafest.art. Архивирано од изворникот на 2023-03-10. Посетено на 2019-09-25.

Надворешни врски

уреди