Црква „Св. Јоаким Осоговски“ - Крива Паланка

црква во Крива Паланка

Свети Јоаким Осоговски — главна манастирска црква на Осоговскиот манастир, сместен над градот Крива Паланка.[1]

Свети Јоаким Осоговски

Поглед на црквата, заедно со другата манастирска црква (од лево)

македонска православна црква
Епархија Кумановско-осоговска
Архијерејско намесништво Кривопаланечко
Местоположба

Карта

Координати 42°12′31″N 22°21′44″E / 42.20861° СГШ; 22.36222° ИГД / 42.20861; 22.36222
Место Крива Паланка
Општина Крива Паланка
Држава Македонија
Општи податоци
Покровител Свети Јоаким Осоговски
Изградба 1847
Завршено 1851
Архитектонски опис

Историја

уреди

Изградена во периодот од 1847 до 1851 г. по иницијатива и лично вложување на жителите на Крива Паланка и околните села. Црквата претсатвува католикон на истоимениот манастир кој се наоѓа на околу 5 километри оддалеченост од Крива Паланка, во пазувите на Осоговските Планини.[2]

Архитектура

уреди

Местоположбата на локацијата надвор од градот, а со тоа и подалеку од строгите османлиски регулативи, му овозможиле на архитектот Андреја Дамјанов да ја изгради својата прва петкуполна црква. Сите негови претходни градби биле обликувани базиликално, со или без слепи куполи, а покриени само со двоводни покриви (Кратово, Велес, Печењевац, Турековац, Штип), а со оваа црква отвора ново поглавје од своето творештво во кое доминираат трикорабни петкуполни градби (Смедерево, Чичево, Сараево, Мостар). Осоговската црква е прва од тоа поглавје, но во исто време многу специфична и различна од останатите.[2]

Мајсторството и вештината на Дамјанов дошле до полн израз при осмислувањето и изградбата на овој објект. Тој успеал да извлече максимум од една тесна и стрмна локација и доста успешно на неа да ја смести големата црква.[2]

Типологија

уреди

Во основа, наосот претсатвува еден не многу издолжен правоаголник, поделен на три надолжни сегменти со два реда по три столба и според тоа навидум наликува на неговите трикорабни решенија. Тоа што е специфично е што столбовите меѓусебно и со обиколните ѕидови се поврзани со лакови и на тој начин целиот простор го делат на дванаесет травеи. Секој травеј е покриен со одделна купола и така е добиено дванаесеткуполно решение. Од нив, пет куполи се носени на високи осумстрани тамбури и се распоредени во форма на грчки крст, а останатите седум се слепи куполи кои делумно или воопшто не излегуваат над покривната површина.[2]

Централниот корпус на објектот, наосот, е обиколен со тремови, но само од јужната и западнта страна. Според видливите почетоци на лакови и куполи, се претпоставува дека трем бил планиран и на северната страна, но никогаш не бил изведен најверојатно поради малата дистанца меѓу објектот и карпата на северната страна.[2]

Поврзано

уреди

Наводи

уреди
  1. Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Jasmina., Hadžieva-Aleksievska; Јасмина., Хаџиева-Алексиевска; 1813-1878., Дамјанов, Андреја; Елизабета., Касапова (2001). Arhitekt Andreja Damjanov, 1813-1878. Skopje: J. Hadžieva Aleksievska, E. Kasapova. ISBN 9989962413. OCLC 52760451.CS1-одржување: бројчени имиња: список на автори (link)

Надворешни врски

уреди