Филозофија на композицијата

Филозофија на композицијата (1846) e есеј напишан од Едгар Алан По кој ја обработува неговата теорија за тоа колку добро пишуваат писателите кога пишуваат добро. По се потсетува на начинот на којшто ја напишал својата најпозната поема Гавран за да ја илустрира својата идеја, која претставува намерен контраст на таканаречената теорија на "спонтана творба" која Колриџ ја предлага како објаснување за своето ремек-дело Кублај Кан.

Насловната корица на книгата од 1846 година, каде е содржан есејот на По

Филозофија на композицијата за првпат се појавува во април 1846 година во Греамово Списание.

Поовата филозофија на композицијата

Во основа, есејот воведува три теории на По во врска со литературата.

Должина

По сметал дека сите дела треба да бидат кратки, со исклучок на романите. "Има," тој пишува, "една јасна граница... за сите книжевни дела - границата на едно дејство." Тој особено го прокламира оваа правило во рамките на поезијата, но исто така смета дека расказот е супериорна литературна форма во однос на романот токму поради тоа што тој се покорува на ова правило што и резултира со неговата мала обемност.

"Единство на ефектот"

Во овој есеј, По пишува дека едно дело треба да биде напишано само тогаш кога авторот ќе одлучи како истото ќе заврши и каков емоционален одговор, односно ефект тоа треба да предизвика. Оваа своја идеја По ќе ја дефинира како "единство на ефектот". Во мигот кога ќе биде познат конечниот ефект, писателот треба да одлучи и начинот на кој сите останати елементи што го создаваат делото, како на пример тонот, темата, местото, ликовите, судирот и заплетот, ќе го подзасилат неговото влијание.

Метод

По ја порекнува интуицијата и уметничката инспирација, сметајќи дека пишувањето е методско и аналитичко, а не спонтано. По вели дека ниту еден автор не го признава ова, поради тоа што најголем број писатели "едноставно треперат во мигот кога ќе помислат дека треба да ѝ дозволат на јавноста да ѕирне зад сцената... кон созреаните фантазии отфрлени во очај... кон внимателните избори и одбивања."

Гарванот

Во Филозофија на композицијата, По се навраќа на начинот на кој тој го создава Гавран. Тој тврди дека поемата ја има разработено од секој аспект. На пример, вели дејството во поемата намерно се случува во една бурна ноќ, бидејќи така гавранот би морал да бара засолниште. Намерно избира бледа статуа за да стои во контраст со темните пердуви на птицата. Статуата е на Палада за да ја пробуди идејата за мудроста, односно онаа на која асоцираат првите два стиха од поемата:

"Еднаш среде полноќ една, покрај стари книги седнат,

дури водев в соба бледна со тајната ука спор... " [1] Архивирано на 27 септември 2007 г.

Ниту еден дел од песната не е случаен, туку секој стих е плод на писателовата потполна контрола врз песната .

Дури и зборот Nevermore, според По, е заснован врз логиката изведена од "единството на ефектот". Звукот на буквите, особено на самогласката "о", пишува По, има поголемо значење од самиот збор. И претходно По користи зборови како "Ленор" за да го предизвика истиот ефект.

Сепак, Поовото објаснување на процесот на пишување на Гарванот е толку строго логично, што некои критичари сметаат дека есејот претставува еден вид сатира или пак планирана измама.

Надворешни врски

• "Филозофија на композицијата" - Целосниот текст онаков каков што е за првпат испечатен во Греамовото Списание во 1846 година.
• Едгар Алан По. "Филозофија на композицијата Архивирано на 29 август 2006 г." (целосен текст).