Унгарско сиво говедо
Унгарско сиво говедо (унгарски: Magyar szürke szarvasmarha, Magyar alföldi) е стара раса на унгарско говедо која служела за исхрана. Денес со закон е заштитена и спаѓа во едни од оригиналните унгарски раси.
Овој вид припаѓа на подолска група на говеда (сиво-степско говедо) и многу е добро адаптирана на барањата на екстезивниот сточарски систем.[1] Видот се оформил во Панонската Низина.[2]
Особености
уредиУнгарското сиво говедо е касностасно, но витко и доста високо. Бикот достигнува висина од 145-155 см и тежина од 800 - 900 кг, додека кравата достига височин од 135-140 см и тежина од 500-600 кг.
Крзното е нерамно, а бојата се прелева од сребренобела до пепеласто сива. Телињата се раѓаат со црвенкасто-жолто крзно. Унгарското сиво говедо е многу издржливо, лесно се размножува и долговечно е. Роговите се исправени нагоре, долги се и благо завиткани.
Историја
уредиСпоред извори, сивото говедо стигнало на денешните простори заедно со Унгарците во 9 век од исток. Први слики на сивото говедо можат да се видат во Унгарската илустрирана хроника која е напишана во 14 век.
Во средниот век оваа говедо е одгледувано за исхрана и се извезувало надвор од границата на Унгарија по целата западна Европа.[3] Говедото било на цена поради извонредно квалитетно месо така што одгледувањето било исплатливо.[3]
Денес Унгарското сиво говедо сè повеќе се одгледува како туристичка атракција по националните паркови, потоа по зоолошките градини во Европа како раритет, но може и понатаму да се најде во некои краеви во слободно држење, како на пример во Боцфелде во жупанији Зала и во западните делови на Унгарија. Овие стада служат како банки на гени и за расплодуввање, особено поради податоците дека се исклучиво отпорни на многу болести кои ги погаѓаат денешните типови на високомлечни и високомесни говеда.[4]
-
Стара селска запрега
-
Традиционални чувари на крави
-
Група на сиви говеда на пасење во Синпетра, северна Унгарија
Извори
уреди- Bellon Tibor: A magyar szürkemarha, Budapest, Timp Kft. Унгарско сиво говедо
- Történelmi állatfajtáink enciklopédiája, szerk. Tőzsér János, Bedő Sándor, Budapest, Mezőgazda Kiadó. Унгарско сиво говедо
- Bellon Tibor: A Tisza néprajza: Ártéri gazdálkodás a tiszai Alföldön, Budapest, Timp Kft. Унгарско сиво говедо
- Az Alföld gazdálkodása / Állattenyésztés, szerk.: Novák László Ferenc, Nagykőrös, Arany János Múzeum. Унгарско сиво говедо
- Matolcsi János: Állattartás őseink korában, Budapest, Gondolat Könyvkiadó. Унгарско сиво говедо
- Hankó Béla: A magyar háziállatok története ősidőktől máig, Budapest, Művelt Nép, 1954
- Dr. Bodó Imre: Magyar szürke szarvasmarha, Debrecen, Hortobágyi Nemzeti Park Igazgatóság, 1987 [!1988],. Унгарско сиво говедо
- A magyar szürke szarvasmarha / Szakmai kiadvány, Budapest, Magyar Szürke Szarvasmarhát Tenyésztők Egyesülete, 1994
Наводи
уредиПоврзано
уредиНадворешни врски
уреди„Унгарско сиво говедо“ на Ризницата ? |
- Magyar Szürke Szarvasmarhát Tenyésztők Egyesülete
- Magyar néprajzi lexikon – Állattenyésztés
- Magyar Néprajz II. Gazdálkodás / SZARVASMARHATARTÁS
- Bellon Tibor: Az alföldi mezővárosok fejlődésének gazdasági háttere
- Takáts Sándor: Buda két árulója; Írások a török korról, többek között a marhakereskedelemről és „-szöktetésről”
- Gecsenyi Lajos: Gazdasági és társadalmi változások Győrött a 16-17. század fordulóján
- Jung Eszter: A Zrínyiek társzekerei
- Dominkovits Péter: „Számosállat”-tolvajlások a 17. századi Sopron vármegyében
- A 32/2004. (IV. 19.) OGY határozat