Терапевтски мониторинг на лекови
Терапевтски мониторинг на лекови (TDM, од англиски: therapeutic drug monitoring) е гранка на клиничката хемија и клиничката фармакологија која се занимава со мерење на концентрацијата на лековите во крвта. Нејзиниот главен фокус се лековите со тесен терапевтски опсег.[1]
Одлики на лековите кои се предмет на TDM
уредиTDM ќе биде корисен ако се исполнети следните услови:
- Лек кој има мал тераписки опсег (антиепилептици, теофилин, аминогликозиди, антибиотици, литиум, дигоксин)
- Постои директна врска помеѓу нивото на лекот или неговиот метаболит во плазмата и фармаколошкиот или токсичниот ефект,
- Терапевтскиот ефект не може лесно да се оценува од страна на клиничката опсервација, ефектот е тешко мерлив (антиепилептици, теофилин, антиаритмици)
- Голема поединечна варијабилност во steady state плазма концентрација во било која дадена доза
- При истовремена терапија на сè поголем број лекови со цел да се утврди правилниот режим на дозирање поради можните интеракции помеѓу лековите
- Достапни соодветни аналитички техники за да се утврди нивото на лекот и метаболитот.
Примери за лекови кај кои вообичаено се раоти TDM се:[1]
- Аминогликозидни антибиотици (гентамицин)
- Антиепилептици (како карбамазепин, фенитоин и валпроична киселина)
- Стабилизатори на расположението, особено литиум
- Антипсихотици (како пимозид и клозапин)
- Биолошки моноклонални антитела (како адалимумаб, цертолизумаб пегол и инфликсимаб)
Наводи
уреди- ↑ 1,0 1,1 Marshall WJ, Bangert SK. Clinical Chemistry, 6th Edition. Edinburgh, London: Mosby Elsevier. 2008. ISBN 978-0-7234-3455-9