Список на месечеви мориња
список на статии на Викимедија
Ова е список на месечеви мориња (латински: maria), кои претставуваат големи и темни базалтни низини на Месечината. Опфатени се и други базалтни низини, вклучувајќи еден „океан“ (oceanus), како и образби од видовите „езеро“ (lacus), „блато“ (palus) и „залив“ (sinus). Овие секако не се истоветни на нивните земски пандани, кои содржат вода. Денешниот номенклатурен систем е воведен во 1651 г. од италијанскиот астроном Џовани Батиста Ричоли.[1] Ричолиевата карта ја нацртал неговиот сонародник Франческо Марија Грималди, во чија чест е наречен и еден позначаен кратер.
Мориња и океан
уреди| Име | Латински | Г.Ш. | Г.Д. | Пречник (км) |
|---|---|---|---|---|
| Змиско Море | Mare Anguis | 22,6° С | 67,7° И | 150 |
| Источно Море | Mare Orientale | 19,4° Ј | 92,8° З | 327 |
| Јужно Море | Mare Australe | 38,9° Ј | 93,0° И | 603 |
| Море на Брановите | Mare Undarum | 6,8° С | 68,4° И | 243 |
| Море на Ведрината | Mare Serenitatis | 28,0° С | 17,5° И | 707 |
| Море на Влагата | Mare Humorum | 24,4° Ј | 38,6° З | 389 |
| Море на Дождовите | Mare Imbrium[2] | 32,8° С | 15,6° З | 1.123 |
| Море на Кризите | Mare Crisium | 17,0° С | 59,1° И | 418 |
| Море на Нектарот | Mare Nectaris | 15,2° Ј | 35,5° И | 333 |
| Море на Облаците | Mare Nubium | 21,3° Ј | 16,6° З | 715 |
| Море на Островите | Mare Insularum | 7,5° С | 30,9° З | 513 |
| Море на Пареите | Mare Vaporum | 13,3° С | 3,6° И | 245 |
| Море на Плодноста | Mare Fecunditatis | 7,8° Ј | 51,3° И | 909 |
| Море на Работ | Mare Marginis | 13,3° С | 86,1° И | 420 |
| Море на Спокојот | Mare Tranquillitatis | 8,5° С | 31,4° И | 873 |
| Море на Студот | Mare Frigoris | 56,0° С | 1,4° И | 1.596 |
| Море на Умноста | Mare Ingenii | 33,7° Ј | 163,5° И | 318 |
| Московско Море | Mare Moscoviense | 27,3° С | 147,9° И | 277 |
| Пенесто Море | Mare Spumans | 1,1° С | 65,1° И | 139 |
| Смитово Море | Mare Smythii | 1,3° С | 87,5° И | 373 |
| Спознаено Море | Mare Cognitum | 10,0° Ј | 23,1° З | 376 |
| Хумболтово Море | Mare Humboldtianum | 56,8° С | 81,5° И | 273 |
| Океан на Бурите | Oceanus Procellarum | 18,4° С | 57,4° З | 2.568 |
Езера
уредиПокрај морето, доста застапена е и образбата наречена месечево езеро (lacus), која претставува помала базалтна низина од слично потекло:
| Име | Латински | Г.Ш. | Г.Д. | Пречник (км) |
|---|---|---|---|---|
| Езеро на Времето | Lacus Temporis | 45,9° С | 58,4° И | 117 |
| Езеро на Добрината | Lacus Bonitatis | 23,2° С | 43,7° И | 92 |
| Езеро на Есента | Lacus Autumni | 9,9° Ј | 83,9° З | 183 |
| Езеро на Жалоста | Lacus Doloris | 17,1° С | 9,0° И | 110 |
| Езеро на Заборавот | Lacus Oblivionis | 21,0° Ј | 168,0° З | 50 |
| Езеро на Зимата | Lacus Hiemalis | 15,0° С | 14,0° И | 50 |
| Езеро на Истрајноста | Lacus Perseverantiae | 8,0° С | 62,0° И | 70 |
| Езеро на Летото | Lacus Aestatis | 15,0° Ј | 69,0° З | 90 |
| Езеро на Мекоста | Lacus Lenitatis | 14,0° С | 12,0° И | 80 |
| Езеро на Надежта | Lacus Spei | 43,0° С | 65,0° И | 80 |
| Езеро на Омразата | Lacus Odii | 19,0° С | 7,0° И | 70 |
| Езеро на Превосходството | Lacus Excellentiae | 35,4° Ј | 44,0° З | 184 |
| Езеро на Пролетта | Lacus Veris | 16,5° Ј | 86,1° З | 396 |
| Езеро на Радоста | Lacus Gaudii | 16,2° С | 12,6° И | 113 |
| Езеро на Раскошот | Lacus Luxuriae | 19,0° С | 176,0° И | 50 |
| Езеро на Самотијата | Lacus Solitudinis | 27,8° Ј | 104,3° И | 139 |
| Езеро на Смртта | Lacus Mortis | 45,0° С | 27,2° И | 151 |
| Езеро на Соништата | Lacus Somniorum | 38,0° С | 29,2° И | 384 |
| Езеро на Среќата | Lacus Felicitatis | 19,0° С | 5,0° И | 90 |
| Езеро на Стравот | Lacus Timoris | 38,8° Ј | 27,3° З | 117 |
Заливи и блата
уредиСродни површински облици на Месечината се „заливот“ (sinus) и блатото (palus):
| Име | Латински | Г.Ш. | Г.Д. | Пречник (км) |
|---|---|---|---|---|
| Блато на Гниежот | Palus Putredinis | 26,5° С | 0,4° И | 161 |
| Блато на Епидемиите | Palus Epidemiarum | 32,0° Ј | 28,2° З | 286 |
| Блато на Сонот | Palus Somni | 14,1° С | 45,0° И | 143 |
| Залив на Верноста | Sinus Fidei | 18,0° С | 2,0° И | 70 |
| Залив на Виножитата | Sinus Iridum | 44,1° С | 31,5° З | 236 |
| Залив на Грубоста | Sinus Asperitatis | 3,8° Ј | 27,4° И | 206 |
| Залив на Жегата | Sinus Aestuum | 10,9° С | 8,8° З | 290 |
| Залив на Љубовта | Sinus Amoris | 18,1° С | 39,1° И | 130 |
| Залив на Слогата | Sinus Concordiae | 10,8° С | 43,2° И | 142 |
| Залив на Средината | Sinus Medii | 2,4° С | 1,7° И | 335 |
| Залив на Росата | Sinus Roris | 54,0° С | 56,6° З | 202 |
| Залив на Успехот | Sinus Successus | 0,9° С | 59,0° И | 132 |
| Залив на Честа | Sinus Honoris | 11,7° С | 18,1° И | 109 |
| Луников Залив | Sinus Lunicus | 31,8° С | 1,4° З | 126 |
Во некои списоци се води и Блатото на Маглите (Palus Nebularum) 38,0° СГШ, 1,0° ИГД. Меѓутоа, треба да се напомене дека овој назив не е признаен од Меѓународниот астрономски сојуз.
Поврзано
уредиНаводи
уреди- ↑ Moore, Patrick (1983). The Guinness book of astronomy facts and feats. Enfield, Middlesex: Guinness Superlatives Ltd. стр. 25. ISBN 0-85112-258-2.
- ↑ „Moon Mare/Maria“. Gazetteer of Planetary Nomenclature. USGS Astrogeology. Посетено на 2010-08-20.
Извори
уреди- Ewen A. Whitaker, NASA Catalogue of Lunar Nomenclature, NASA RP-1097, 1982, no ISBN.
- Ben Bussey and Paul Spudis, The Clementine Atlas of the Moon, Cambridge University Press, 2004, ISBN 0-521-81528-2.
- Antonín Rükl, Atlas of the Moon, Kalmbach Books, 1990, ISBN 0-913135-17-8.
- Ewen A. Whitaker, Mapping and Naming the Moon, Cambridge University Press, 1999, ISBN 0-521-62248-4.
Надворешни врски
уреди| „Список на месечеви мориња“ на Ризницата ? |
- Атлас на Месечината Архивирано на 22 јули 2003 г. — НАСА (англиски)
- Фотографски атлас на месечината — Дигитален месечев обиколувач (англиски)
- Месечева номенклатура — USGS (англиски)