Галилео Галилеј: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с →‎Натамошни истражувања: Правописна исправка, replaced: Ио → Ија
с Јазично подобрување, replaced: сателит → месечина (6), Сателит → Месечина, сечинаите → сечините (3), сечинаи → сечини (4)
Ред 11:
Додека бил на универзитетот, Галилеј експериментирал со нишала, го проучувал паѓањето на предметите и и се посветил на [[астрономија]]та. Седејќи во катедралата, забележал голема бронзена светилка што се ниша на синџир поради провевот. Го измерил нишањето според својот пулс и се изненадил што секој замав трае исто, без оглед дали светилката се нишала неколку сантиметри или многу повеќе. Увидувајќи дека нишалото е правилен природен показател на времето, открил мал пулсиметар, а пред крајот на животот конструирал и часовник со нишало.<ref name="a"/>
Во 1592г. Галилеј се преселил на север, во [[Падова]], каде што почнал долгогодишна врска со Марина Гамба. Тие никогаш не се венчале, но имале три деца. нивните две ќерки биле испратени во [[манастир]], а синот Винченцо бил себичен и често го доведувал во неволја својот татко.<ref name="a"/>
[[Језуити]]те во [[Рим]] биле одушевени кога Галилеј им ги покажал сателититемесечините на [[Јупитер]]; топло го пречекале кардиналите, па дури и папата. но врз основа на овие сателитимесечини Галилеј почнал да застапува мислење дека [[Сонцето]] е во центарот на вселената, што во 1543 г. го тврдел и [[Коперник]]. Тоа значело дека [[Земјата]] со сигурност се врти околу [[Сонцето]], што дирекно се судрило со [[Библијата]]. инквизицијата во [[Рим]] го осудила Галилеј на доживотен затвор, иако казната подоцна била сменета во постојан домашен притвор во неговата вила во Арчетри. Умрел во 1642г., а папата [[Јован Павле II]] го помилувал во 1992г., полни 359 години по казната за ерес.<ref name="a"/>
 
Во [[јуни]] [[2010]] година, Музејот на историјата на науката во [[Фиренца]], на една [[аукција]], ги купил [[Прст|палецот]] и средниот прст на Галилеј. Прстите, заедно со еден [[заб]] и дел од [[пршлен]]ите, биле исечени кога трупот на Галилеј бил префрлен од еден во друг [[гроб]], во [[1737]] година.<ref>„Окото на Ајнштајн и средниот прст на Галилеј се чуваат како музејски експонати“, ''Дневник'', година XIX, број 5874, петок, 25 септември 2015, стр. 22-23.</ref>
Ред 24:
[[Податотека:04. Галилеево топче.ogv|мини|десно|250п|Опит со Галилеево топче кој ја прикажува различната [[пловност]] на едно исто тело во зависност од средината во која се наоѓа. Во [[вода]], топчето има извесна пловност, но кога на неа ќе ѝ се додаде [[етанол]] (кој има помала густина), тој ја разретчува и топчето потонува подолу (има намалена пловност). <small>Извел: проф. Оливер Зајков. Институт за физика на Природно-математичкиот факултет во Скопје.</small>]]
[[Податотека:05. Епрувета што плива и тоне.ogv|мини|десно|250п|Опит со [[епрувета]] што плива и тоне. Епруветата е полна со воздух и ставена во пластично шише со вода. Кога шишето ќе се притисне, водата се накачува, таа има повеќе потисок врз епруветата, намалувајќи ја нејзината [[пловност]] и со тоа таа оди подолу. <small>Извел: проф. Оливер Зајков. Институт за физика, ПМФ, Скопје.</small>]]
Во 1609г. Галилеј слушнал за стаклото што зголемува, што го открил холандскиот оптичар [[Ханс Липерсхеј]]. Иако никогаш не се запознале, Галилеј констуирал свој инструмент и потоа ја зголемил моќта на зголемувањето од 3 до 30 пати, изработувајќи го така првиот астрономски [[телескоп]]. Галилеј заработил малку пари или добил некакви ветувања кога ѝ го понудил [[телескоп]]от на војската, а потоа го употребил инструментот за набљудување на небото. Прво забележал дека [[Месечината]] не е мазна и совршена сфера како што тврдел Аристотел, туку нерамна, релјефна површина со планини и со [[кратер]]и. На 7 јануари 1610 г. Галилеј го набљудувал [[Јупитер]]. Видел обоени прстени на планетата, но и чудни светли точки, две од десна страна на планетата и една од левата. мислел дека тоа се оддалечени ѕвезди, но следната ноќ уочил дека сите три точки преминале на левата страна од [[Јупитер]]. Кога на 13 јануари видел уште една светла точка, сфатил дека тоа не се [[ѕвезди]], туку четири мали месечини – [[јупитерови месечини|сателитимесечини]] – што кружат околу планетата. сите биле вчудовидени бидејќи знаеле дека Земјата е во центарот на вселената, но тие четири сателитимесечини кружеле околу [[Јупитер]], а не околу [[Земјата]]. СателититеМесечините кои ги добиле имињата Ија, Европа, Ганимед и Калиста, денес во негова чест се викаат месечините на Галилеј.<ref name="a"/>
 
==Временска одредница==
Ред 37:
*1606г. Раѓање на синот Винченцо.
*1609г. Дознава за стаклото што зголемува што го направил Ханс Липерсхеј, а потоа прави свој телескоп, го усовршува и го продава на војската.
*1610г. Ги набљудува [[Месечината]] и [[Јупитер]] и ги открива неговите четири сателитимесечини. Ги објавува резултатите во Ѕвезден гласник( Siderus nuncius).
*1611г. Заминува во [[Рим]] за да им ги покаже сателититемесечините на [[Јупитер]] на језуитите и станува член на Accademia dei Lincei. На почесната вечера, грчкиот математичар го смислува името „[[телескоп]]“ за инструментот на Галилеј.
*1614г. Неговите ставови за движењето на [[Земјата]] во вселената во чиј центар е [[Сонцето]], отец Томазо Качини ги дочекува како опасни и еретички.
*1623г. Ја објавува првата книга Истражувач.