Зоран Заев: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
Ознака: Изворно уредување 2017 |
Подобрување на структурата на статијата |
||
Ред 33:
| footnotes = <small>* Од 3 јануари до 31 август 2020 година, претседател на преодната македонска Влада бил Оливер Спасовски, согласно [[Пржински договор|Пржинскиот договор]]. Вториот премиерски мандат на Заев започнува од 31 август.</small>
}}
'''Зоран Заев''' (р. {{роден на|8|октомври|1974}} во {{роден во|Струмица}}) — [[Македонија|македонски]] [[политичар]] и [[економист]] кој од 2017 година е [[премиер на Македонија]]. Заев бил [[градоначалник на Струмица]] од 2005 до 2016 година, а пред да стане градоначалник, од 2003 година бил пратеник во [[македонското Собрание]]. По заминувањето на [[Бранко Црвенковски]], Заев го презел раководството на [[СДСМ]] во 2013 година.
== Младост и рана кариера ==
Зоран Заев е роден во 1974 година во [[Струмица]], тогаш во [[СФР Југославија]]. Израснал во земјоделско и традиционално семејство, опкружен со членови на семејството кои, според неговата владина биографија, биле „просперитетни бизнисмени, активни и почитувани во социо-политичката и економската сфера на македонското општество“.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://vlada.mk/pretsedatel/ZoranZaev|title=Претседател на Владата на Република Северна Македонија|last=|first=|date=|work=vlada.mk|archive-url=|archive-date=|dead-url=|accessdate=31 август 2020}}</ref>
Од 2003 до 2005 година Заев бил пратеник во македонското Собрание.
На [[Локални избори во Македонија (2005)|локалните избори во 2005 година]] победил како кандидат за градоначалник на Струмица од редовите на СДСМ. По изборната победа ја презел функцијата од претходникот од ВМРО-ДПМНЕ.
▲Зоран Заев е роден во 1974 година во [[Струмица]], тогаш во [[СФР Југославија]]. Израснал во земјоделско и традиционално семејство, опкружен со членови на семејството кои, според неговата владина биографија, биле „просперитетни бизнисмени, активни и почитувани во социо-политичката и економската сфера на македонското општество“.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://vlada.mk/pretsedatel/ZoranZaev|title=Претседател на Владата на Република Северна Македонија|last=|first=|date=|work=vlada.mk|archive-url=|archive-date=|dead-url=|accessdate=31 август 2020}}</ref> Заев станал член на Социјалдемократскиот сојуз на Македонија во 1996 година. Во 1997 година дипломирал на Економскиот факултет во Скопје каде продолжил со постдипломски студии по монетарна економија и финансии. Истата година бил вработен во семејното трговско друштво „Тргопродукт“ од Струмица каде напредувал до директорската функција која ја презел во 2001 година. Во периодот од 1998 до 2003 година дополнително вршел неколку други функции, членувајќи во управните одбори на неколку локални компании и бил претседател на управниот одбор на јавното комунално претпријатие на Струмица.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://sdsm.org.mk/organizacija/pretsedatel|title=Претседател на СДСМ – Зоран Заев|last=|first=|date=|work=sdsm.org.mk|archive-url=|archive-date=|dead-url=|accessdate=31 август 2020}}</ref> Од 2003 до 2005 година бил пратеник во македонското Собрание.
Заев добил уште два мандати како градоначалник на локалните избори во 2009 и во 2013 година. Тој се повлекол од функцијата по [[Македонски парламентарни избори (2016)|парламентарните избори]] во декември 2016 година.
▲=== Градоначалник на Струмица ===
▲На [[Локални избори во Македонија (2005)|локалните избори во 2005 година]] бил кандидат за градоначалник на Струмица од редовите на СДСМ. По изборната победа ја презел функцијата од претходникот од ВМРО-ДПМНЕ. На 17 јули 2008 година, Заев бил уапсен заедно со уште петмина соработници и бил осомничен за законски прекршувања при изградбата на [[Трговски центар Глобал|трговскиот центар „Глобал“]] во Струмица. Заев обвинил дека се работи за монтиран случај, политички прогон и обид за негов линч. Случајот бил затворен по аболиција од тогашниот претседател на државата [[Бранко Црвенковски]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://emagazin.mk/za-shto-se-raboti-vo-slucha-ot-global-za-ko-antikorupciska-otvara-slucha-za-zaev/|title=Сите детали за предметот „Глобал“ за кој Антикорупциска го става на тапет премиерот Заев|last=|first=|date=9 мај 2019|work=emagazin.mk|archive-url=|archive-date=|dead-url=|accessdate=31 август 2020}}</ref> Заев добил уште два мандати како градоначалник на локалните избори во 2009 и во 2013 година. Тој се повлекол од функцијата по [[Македонски парламентарни избори (2016)|парламентарните избори]] во декември 2016 година.
Заев бил назначен за вршител на должноста претседател на СДСМ во септември 2008 по одржаниот партиски конгрес.<ref>Извештај од А1 телевизија</ref> По завршувањето на претседателскиот мандат на Црвенковски во 2009 година, Црвенковски се вратил на чело на СДСМ, а Заев станал потпретседател на партијата.<ref>[http://alsat-m.tv/mk/vesti/zemja/13211.html Извештај од Алсат Телевизија: Црвенковски се врати во СДСМ]</ref> Во јуни 2013, Заев бил избран за претседател на СДСМ по оставката на Црвенковски поради лошиот изборен резултат на [[Локални избори во Македонија (2013)|локалните избори во 2013]].
Ред 52 ⟶ 57:
Заев, како претставник на СДСМ, бил учесник во преговорите за надминување на политичката криза помеѓу лидерите на најголемите македонски партии со странски посредници.<ref>[http://dnevnik.mk/default.asp?ItemID=0DD63B7828DB344686076A4702DA95B1 Хан доаѓа со решение за кризата]</ref> Партиските лидери го потпишале [[Пржинскиот договор]], во кој се предвидувало техничка влада за организирање предвремени парламентарни избори во 2016 и формирање на [[Специјално јавно обвинителство]] (СЈО) со цел да ги истражи наодите за криминал од објавените снимки.<ref>[http://vecer.mk/makedonija/katica-i-14-obviniteli-na-specijalna-zadacha Катица и 14 обвинители на специјална задача]</ref> Во април 2016 претседателот [[Ѓорге Иванов]] донел одлука за помилување на 56 лица опфатени во истрагите на СЈО, помеѓу кои Груевски и Заев, но подоцна одлуката за аболиција била повлечена поради притисок од домашната и меѓународната јавност.<ref>[http://a1on.mk/wordpress/archives/601482 Иванов помилува 56 лица]</ref> По [[Македонски парламентарни избори (2016)|изборите во декември 2016]], Заев формирал парламентарно мнозинство помеѓу партиите на СДСМ, [[ДУИ]], [[Движење Беса|Беса]] и [[Алијанса за Албанците]]. На 17 мај 2017 тој станал мандатар откако Иванов му доделил мандат за формирање влада.<ref>[http://www.dw.com/mk/%D0%B7%D0%B0%D0%B5%D0%B2-%D0%B3%D0%BE-%D0%B4%D0%BE%D0%B1%D0%B8-%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82-%D0%B2%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B0-%D1%81%D0%B5-%D0%BE%D1%87%D0%B5%D0%BA%D1%83%D0%B2%D0%B0-%D0%BD%D0%B0%D0%B1%D1%80%D0%B7%D0%BE/a-38875236 Заев го доби мандатот, Владата се очекува набрзо]</ref>
== Претседател на Владата ==
=== Прв премиерски мандат ===
Вечерта на 31 мај Собранието на Македонија со 62 гласа „за“ ја избрало [[Влада на Македонија од 2017|владата на Заев]] која ја сочинувале 25 министри.<ref>[http://www.utrinski.mk/default.asp?ItemID=56D9A33B719DFE44B5C4E2869AC8435F Нова етапа во Македонија, избрана владата на СДСМ] Утрински Весник (31 мај 2017)</ref> Прв чекор на неговата влада во надворешната политика бил потпишување на договор за добрососедство со [[Бугарија]] во август 2017.<ref>[http://www.telma.com.mk/vesti/zaev-dogovorot-so-bugarija-e-vo-soglasnost-so-nacionalnite-interesi-na-makedonija Заев: Договорот со Бугарија е во согласност со националните интереси на Македонија] Телма (26 јули 2017)</ref> Во септември биле донесени законот за минимална плата од 12 илјади денари, законот за укинување на радиодифузната такса, а била вратена и евтината тарифа на струјата.<ref>[http://fokus.mk/zakonot-za-minimalna-plata-izglasan-so-nitu-eden-glas-protiv/ Законот за минимална плата изгласан со ниту еден глас против]</ref><ref>[https://www.mkd.mk/makedonija/politika/ukinata-e-radiodifuznata-taksa Укината е радиодифузната такса]</ref>
Ред 59 ⟶ 65:
Поради неговите залагања за [[Преспански договор|Договорот со Грција]] во средината на декември 2018 година Заев заедно со грчкиот премиер [[Алексис Ципрас]] бил номиниран за [[Нобеловата награда за мир]] за 2019 година од страна на добитничката на наградата во 2015 година, Тунижанката Уидед Бушамауи.<ref>[https://www.dw.com/mk/%D0%B7%D0%B0%D0%B5%D0%B2-%D0%B8-%D1%86%D0%B8%D0%BF%D1%80%D0%B0%D1%81-%D1%9C%D0%B5-%D0%B1%D0%B8%D0%B4%D0%B0%D1%82-%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B8-%D0%B7%D0%B0-%D0%BD%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0-%D0%BD%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0-%D0%B7%D0%B0-%D0%BC%D0%B8%D1%80/a-46767643 Заев и Ципрас ќе бидат предложени за Нобелова награда за мир]</ref>
=== Втор премиерски мандат ===
По победата на коалицијата предводена од СДСМ на [[Македонски парламентарни избори (2020)|парламентарните избори во 2020 година]], Заев продолжува да служи на премиерската функција откако успева да состави влада преку постизборна коалиција со ДУИ. До изборот на втората влада предводена од Заев на 31 август, [[Оливер Спасовски]] бил претседател на техничка влада согласно [[Пржинскиот договор]].
== Наводи ==
{{наводи
== Надворешни врски ==
| |||