Јозеф Хајдн: Разлика помеѓу преработките
[проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
с Форматна исправка, replaced: 0 год. → 0 г., 5 год. → 5 г., 7 год. → 7 г., 9 год. → 9 г. |
|||
Ред 9:
== Биографија ==
Хајдн се родил во [[1732]] год. во местото Рорау - австриско село на тромеѓето помеѓу Австрија–Унгарија-Хрватска. Токму поради фактот што во тој дел од Австрија има бројно хрватско население, а и поради тоа што во делата на Хајдн се среќаваат хрватски народни напеви, хрватскиот музиколог Фрањо Кухол кон крајот на 19 век го изнесува фактот дека Хајдн потекнува од Хрватска. Меѓутоа подоцнежните испитувања утврдиле дека сепак тој е од Австрија, иако хрватскиот фолклор има огромно влијание врз неговато творештво. Уште како дете Хајдн ги добил првите инструкции по свирење на [[чембало]], [[виолина]] и пеење.Во [[1740]] год. оди во Виена, каде пристапува кон детскиот хор на школата „Св.Стефан“. Во 17
Опусот на Хајдн е богат и разновиден. Во него среќаваме 104 симфонии, 4 концерти за пијано и оркестар, 3 коцерти за виолина, 2 концерти за виолончело, 77 гудачки квартети, 25 пијано – триа, 21 гудачко трио, 12 сонати за виолина, повеќе од 50 сонати - фантазии И варијации за пијано, повеќе од 200 творби за инструментот наречен баритон, на кој често свирел кнезот Никола Екстерхази, 3 ораториума, 14 миси, 2 реквиеми и други духовни творби, повеќе од 24 опери и оперети, 40 соло песни и многубројни обработки на народни песни од Шкотска и Велс.
Ред 15:
== Творештво ==
=== Симфонии ===
Развојниот пат на Хајдн како симфоничар бил долг и трперлив. Со тек на време бројот на симфомии што ги напишал е се помало, а значењето е се поголемо. 60–тите години на 18 век, тој напишал околу 40 симфонии, 70–тите, околу 30 симфонии, 80–тите околу 20 симфонии, а во 1790 – 1795
Во 80–тите год. на стануваат т.н. “четврти париски симфонии” кои се претходници на неговите најзрели дела наречени “лондонси симфонии“. Заедно со најзрелите симфонии на Моцарт “лондонските симф.” на Хајдн се врв на Европската симфониска музика од 18 век. Во нив е утврден класично симфонискиот стил и сонатната форма, а од друга срана пак тука Хајдн обично се служи со богатството на музичкиот фолклор, посебно хрватскиот. Тие симфонии се жив пример на неговиот голем оптимизам и хуманост. Што се однесува до оркестарот, тој е речиси целосно развиен со флети, обои, фаготи, хорни, труби, гудачи, тимпани и разновидни други ударалки. Во развојниот дел често учествувале сите инструменти, а музичкото дејствие преоѓа од една оркестарска група на друга. Скоро сите сите лондонски симфонии, а и некои претходни почнуваат со увод во бавно темпо кој често е тематски поврзан со градбата на првиот став. Моцартовото влијание е нагласено во се поголемата кантабилност И во емоционалната продлабоченост во бавните ставови. Карактеристичен е фактот дека последните ставови носат богата примена на полифони постапки, а менуетите по својот карактер се повеќе се приближуваат кон скерцото,па се поблиску и до Бетовеновите скерца.
Ред 32:
Најобемните дела на Хајдн од вокалниот род се неговите ораториуми:
„создавање на светот” и „годишни врениња“. Голем поттик за создавање на овие дела Хајдн добива во Лондон слушајќи ги изведбите на ораториумите на Хендл. Во последната етапа од својот живот Хајдн во овие дела повторно се предава целиот и како човек и како уметник. Љубовта за убавините на природата,за животот во неа и за човекот како средишен дел во неа се теми на овие обемни химни со хуманистички карактер. Големиот мајстор на оркестарот во нив дава најуспешни примери на програмската музика во доцниот 18 век. На крајот тие се израз и на оној оптимизам, животна ведрина и радост, но и рафиниран хумор во самиот карактер. За композиции со чија помош Хајдн се борел за поубав и посреќен свет и за похумани односи на луѓето во овој свет
{{Австрија-музичар-никулец}}
{{Нормативна контрола}}
{{DEFAULTSORT:Хајдн, Јозеф}}
[[Категорија:Австриски композитори]]
[[Категорија:Просветителство]]
|