Ромео и Јулија: Разлика помеѓу преработките

Ромео и Јулија е античка љубовна приказна која завршува трагично. Меѓу првите љубовни приказни била онаа на Пирам и Тизба ( Метаморфози, Овидиј ) којашто е слична со приказната на Шекспир. родителите на љубовниците се мразат, а Пирам исто така верува дека неговата љубов Тизба е мртва.<ref>Halio (1998: 93).</ref> Приказната за [[Anthia and Habrocomes]] од Ксенофон од Ефес, напишана во третиот век, исто така содржи слични елементи со драмата Ромео и Јулија, како што е разделбата на љубовниците и напивката која предизвикува лажна смрт.<ref>Gibbons (1980: 33).</ref>

Првата верзија на приказната за Ромео и Јулија е приказната за [[Mariotto and Gianozza]] од Мазучо Салернитано ( [[Masuccio Salernitano]] ) 33 приказна од неговата книга раскази [[Il Novellino]] објавена во 1476г.<ref name="Hosley"/> Salernitano sets the story in [[Siena]] and insists its events took place in his own lifetime. His version of the story includes the secret marriage, the colluding friar, the fray where a prominent citizen is killed, Mariotto's exile, Gianozza's forced marriage, the potion plot, and the crucial message that goes astray. In this version, Mariotto is caught and beheaded and Gianozza dies of grief.<ref>Gibbons (1980: 33–34); Levenson (2000: 4).</ref> Дејството на приказната на Салернитано се случува во Сиена во 13-тиот век, при што инсистирал настаните да се одвиваат токму во овој век во кој и самиот тој живеел и творел. Неговата верзија на приказната ја опфаќа тајната венчавка, фратарот којшто им помага на љубовниците, сцената во која угледен граѓанин умира, прогонството на Mariotto, присилниот брак на Gianozza, сцената со отровот и круцијалното загубено писмо. Во оваа верзија Mariotto е пронајден и смртно казнет ( со отсекување на глава ) а Gianozza умира од тага.

Во 1554г. Матео Бандело ( [[Matteo Bandello]] ) објави своја сопствена верзија на Ромео и Јулија.<ref name="Moore38_44"/> Bandello emphasises Romeo's initial depression and the feud between the families, and introduces the [[Nurse (Romeo and Juliet character)|Nurse]] and [[Benvolio]]. Bandello's story was translated into French by [[Pierre Boaistuau]] in 1559 in the first volume of his ''Histories Tragiques''. Boaistuau adds much moralising and sentiment, and the characters indulge in rhetorical outbursts.<ref>Gibbons (1980: 35–36).</ref> Бандело става акцент на првичната Ромеова депресија и омразата меѓу семејствата, и ги воведува ликовите на Дадилката и Бенволио. Приказната на Бандело е преведена на француски јазик од страна на Пјер Боестуо ( [[Pierre Boaistuau]] ) во 1559г. во неговата книга под наслов „ Трагични приказни ” ( [[Histories Tragiques]] ). Во тоа време постоел тренд на објавување на дела врз основа на италијанските приказни ( novelles ), тие биле многу популарни и интересни за редовните посетители на театарот, па затоа се смета дека Шекспир се идентификувал со збирката приказни насловена како Палатата на задоволствата од Вилијам Пејнтер ( [[William Painter]] ) од 1567г. Оваа збирка содржи и верзија на Ромео и Јулија во проза, под наслов „ Убавата приказна за вистинската и вечна љубов на Ромео и Јулија ” (" The goodly History of the true and constant love of Rhomeo and Julietta " ). Шекспир ја искористи популарноста на следниве дела: „ Трговецот од Венеција ” ( [[The Merchant of Venice]] ), „ Многу врева за ништо ” ( [[Much Ado About Nothing]] ), „ Се е добро штом добро ќе заврши ” ( [[All's Well That Ends Well]] ), „ Мерка за мерка ” ( [[Measure for Measure]] ) и „ Ромео и Јулија ”, сите тие се италијански приказни. Ромео и Јулија е драматизација на преводот на Брук, и Шекспир строго се придржува до поемата, но додава детали и за главните и за споредните ликови ( особено за Дадилката и Меркуцио ).

== Датум и текст ==

 

Не е познато кога Шекспир точно ја напишал „ '''Ромео и Јулија''' ”. Дадилката на Јулија се осврнува на еден земјотрес кој таа вели дека се случил пред 11 години. Земјотрес се случил во Англија во 1580г., при што се смета дека авторот ги издал првите изданија во 1591г иако други земјотреси – и во Англија и во Верона се случиле и на други датуми, различни од 1591г. Но, стилските сличности со драмата „ Сон на една летна ноќ ” ( [[A Midsummer Night's Dream]] ) и други драми напишани во периодот меѓу 1594-95г, само ја потврдуваат претпоставката дека можеби Ромео и Јулија била напишана во истиот тој период. Една од претпоставките е дека Шекспир ја започнал драмата во 1591г. при што подоцна ја завршил во 1595г.<ref name="Arden_Date">Gibbons (1980: 26–27).</ref> But the play's stylistic similarities with ''A Midsummer Night's Dream'' and other plays conventionally dated around 1594–95, place its composition sometime between 1591 and 1595.<ref>Gibbons (1980: 29–31). As well as ''A Midsummer Night's Dream'', Gibbons draws parallels with ''Love's Labour's Lost'' and ''Richard II''.</ref> One conjecture is that Shakespeare may have begun a draft in 1591, which he completed in 1595.<ref>Gibbons (1980: 29).</ref>

Супериорното Q2 издание беше насловено како „ Прекрасната и жална трагедија на Ромео и Јулија ” ( The Most Excellent and Lamentable Tragedie of Romeo and Juliet ). Изданието е печатено во 1599г, од Томас Крид ( [[Thomas Creede]] ), а објавено од Катберт Бурби ( [[Cuthbert Burby]] ). Изданието Q2 има 800 редови пoвеќе за разлика од изданието Q1. На неговата насловна страна пишува „ преправено, додадено и прегледано ”. Всушност, сите подоцнежни кварто и фолио изданија на Ромео и Јулија се базирани на второто Q2 издание, и сите тие се модерни изданија и кои било отстапувања од Q2 во наредните изданија ( без разлика дали се добри или лоши ) им се препишуваат на издавачите и комозиторите, а не на Шекспир.<ref name="Halio_History"/>

 

== Теми и мотиви ==

 

 

=== Љубов ===

Во сцената на балконот, според Шекспир, Ромео случајно го слуша монологот на Јулија, но според верзијата на приказната на Брук, монологот на Јулија никој не го слуша. По правило, девојката треб ада биде скромна и срамежлива за да провери дали нејзиниот додворувач е искрен, но со кршење на ова правило се забрзува заплетот во драмата. Љубовниците го прескокнуваат долгиот процес на додворување, и веднаш разговараат за врска и брак иако се познаваат само една ноќ. Последната сцена со самоубиството, всушност е контрадикторна- според Католичката религија, самоубиствата претставуваат грев кој се казнува во пеколот, додека пак во драмата оној којшто се самоубива за да биде со својата љубов на некој начин се искупува за својот грев и оди во рајот за да биде заедно со својот сакан. Од друга страна пак, иако љубовта на Ромео и Јулија е страсна тие одлучуваат да ја консумираат во својот брак со што не ја губат наклонетоста на публиката.

Во драмата љубовта и сексот се споредуваат со смртта. Низ целото дејство во драмата, Ромео и Јулија заедно со останатите ликови, фантазираат за „ образот на смртта ”, којшто е синоним за „ љубовник ”.Јулија еротски го споредува Ромео со смртта. Веднаш пред нејзиното самоубиство го грабнува ножот на Ромео и вели: „О среќен ножу! Еве ти ја канијата. Овде рѓосувај и пушти ме да умрам”.<ref>''Romeo and Juliet'', V.iii.169–170.</ref><ref>MacKenzie (2007: 22–42).</ref>

 

=== Судбина и шанса ===

 

== Ромео и Јулија во филмот и телевизијата ==

 

== Ромео и Јулија како тема во музиката ==

 

{{Нормативна контрола}}

[[Категорија:Трагедии од Вилијам Шекспир]]