Википедија

Базалт: Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
Нема опис на уредувањето
с clean up, removed: |ref=harv (6) using AWB
Ред 6:
Обично е ситнозрнест поради долгото ладење на [[лава]]та на површината од земјата. Може да биде со порфирна структура, т.е. да содржи поголеми кристали во матрична форма. Може да има везикуларна или флуидална текстура. Базалтот обично е црн или сив. Базалтните [[магма|магми]] се оформуваат со декомпресивно топење на земјината кора. Повеќе од 90% од сите вулкански карпи на Земјата се базалт.<ref name="UnivAuckland">{{cite web|url=https://flexiblelearning.auckland.ac.nz/rocks_minerals/rocks/basalt.html | title=Basalt | publisher=The University of Auckland | website=Geology: rocks and minerals |year=2005| accessdate=}}</ref>
 
[[Плиниј Постариот]] го користел зборот базалт.
 
== Типови на базалт ==
Ред 15:
 
== Петролошки карактеристики ==
Базалтот е карактеристичен по калцитниот плагиокласен [[фелдспат]] и [[пироксени|пироксенот]]. [[Оливин]] исто така може да се најде во значајна мерка. Во базалтот може да се најдат и оксиди на железо или оксиди на железо и титаниум, како што се [[магнетит]], улвоспинел и [[илменит]]. Поради присуството на тие материјали, базалтот има силни магнетни својства.
 
Во теолеитичкиот базалт има пироксени и калциум богат со плагиоклас. Матрицата на карпата често содржи [[кварц]], тридимит или [[кристобалит]].
Во високоалуминиумскиот базалт присутни се фенокристали на фелдспат. Алкалниот базалт е без ортопироксени.
Базалтот има високотемпаратурна течна и цврста фаза. Блиску до земјината површина има 1200&nbsp;°C.
Повеќето телеолити се создаваат на околу 50-100 километри под површината, а алкалниот базалт се создава веројатно на 150-200 километри под површината.
 
Ред 26:
45-55% SiO<sub>2</sub>, 2-6% алкали, 0,5-2,0% TiO<sub>2</sub>, 5-14% FeO и 14% или повеќе Al<sub>2</sub>O<sub>3</sub>. Составот на CaO вообичаено е околу 10%, а MgO има од 5 до 12%.
 
Високо алуминиумскиот базалт има 17-19% Al<sub>2</sub>O<sub>3</sub>.
 
== Морфологија и текстура ==
Ред 38:
== Литература ==
{{refbegin}}
* A. Y. Ozerov, ''The evolution of high-alumina basalts of the Klyuchevskoy volcano, Kamchatka, Russia, based on microprobe analyses of mineral inclusions.'' Journal of Volcanology and Geothermal Research, v. 95, pp. 65-79&nbsp;65–79 (2000).
* A. W. Hofmann, ''Sampling mantle heterogeneity through oceanic basalts: isotopes and trace elements.'' Treatise on Geochemistry Volume 2, pages 61-10161–101 Elsevier Ltd. {{page|year=2003|isbn=978-0-08-044337-9|pages=}} In March, 2007, the article was available on the web at https://web.archive.org/web/20070628183205/http://www1.mpch-mainz.mpg.de/%7Egeo/hofmann/Hofmann.mantle_heterogen1.pdf.
* A. V. Sobolev and others, ''The amount of recycled crust in sources of mantle-derived melts.'' Science, v. 316, pp. 412-417&nbsp;412–417 (2007). http://www.sciencemag.org/cgi/content/abstract/316/5823/412
* {{Cite book|ref=harv|last=Alexander Ablesimov|first=N. E.|last2=Zemtsov|first2=A. N.|title=Релаксационные эффекты в неравновесных конденсированных системах. Базальты: от извержения до волокна|language=Russian|trans-title=Relaxation effects in nonequilibrium condensed systems. Basalts from eruption to fiber|year=2010|location=Moscow}}
* {{Cite book|ref=harv|last=Francis|first=Peter|last2=Oppenheimer|first2=Clive|title=Volcanoes|year=2003|publisher=Oxford University Press|location=Oxford|isbn=978-0-19-925469-9|edition=2nd|pages=}}
* {{Cite book|ref=harv|last=Gill|first=Robin|title=Igneous rocks and processes : a practical guide|year=2010|publisher=Wiley-Blackwell|location=Chichester, West Sussex, UK|isbn=978-1-4443-3065-6|pages=}}
* {{Cite book|ref=harv|last=Hall|first=Anthony|title=Igneous petrology|year=1996|publisher=Longman Scientific & Technical|location=Harlow|isbn=9780582230804|pages=}}
* {{cite journal|last=Sobolev|author2=Albrecht|first=Alexander V. W. Hofmann|last3=Kuzmin|first3=Dmitry V.|last4=Yaxley|first4=Gregory M.|last5=Arndt|first5=Nicholas T.|author6=Sun-Lin Chung|last7=Danyushevsky|first7=Leonid V.|last8=Elliott|first8=Tim|last9=Frey|first9=Frederick A.|author10=Michael O. Garcia|author11=Andrey A. Gurenko|author12=Vadim S. Kamenetsky|author13=Andrew C. Kerr|author14=Nadezhda A. Krivolutskaya|author15=Vladimir V. Matvienkov|author16=Igor K. Nikogosian|author17=Alexander Rocholl|author18=Ingvar A. Sigurdsson|author19=Nadezhda M. Sushchevskaya|author20=Mengist Teklay|last-author-amp=yes |title=The Amount of Recycled Crust in Sources of Mantle-Derived Melts|journal=Science|date=20. 4. 2007|volume=316|issue=5823|pages=412-417|bibcode=2007Sci...316412S|doi= |pmid=17395795 |url=http://eprints.utas.edu.au/2614/1/Science2007.pdf}}
* {{Cite book|ref=harv|editor-last=Siegesmund|editor-first=Siegfried|editor-last2=Snethlage|editor-first2=Rolf|title=Stone in architecture properties, durability|year=2013|publisher=Springer Science & Business Media|isbn=978-3662100707|edition=3rd|pages=}}
* {{Cite book|ref=harv|last=Young|first=Davis A.|title=Mind over magma : the story of igneous petrology|year=2003|publisher=Princeton University Press|location=Princeton, N.J.|isbn=978-0-691-10279-5|pages=}}
{{Refend}}
 
Ред 60:
* [http://volcanoes.usgs.gov/images/pglossary/PillowLava.php Pillow lava USGS]
 
{{Нормативна контрола}}▼
 
 
▲{{Нормативна контрола}}
[[Категорија:Вулкански карпи]]
[[Категорија:Петрологија]]
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Базалт“