Индустриска револуција: Разлика помеѓу преработките
[проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
с Робот: Автоматизирана замена на текст (-философ +филозоф) |
Нема опис на уредувањето |
||
Ред 2:
{{Внимание}}
[[Податотека:Maquina vapor Watt ETSIIM.jpg|thumb|300px|Парната машина на Џејмс Ват]]
'''Индустриската револуција''' претставува периодот од крајот на [[XVIII век|XVIII]] до почетокот на [[XIX век]], кога се случиле големи промени во земјоделството, производството и транспортот, што имало голем ефект врз социоекономските и културни услови во [[Британија]]. Промените последователно се прошириле во [[Европа]], [[Северна Америка]],
== Предвечерието на Индустриската Револуција ==
По [[големите географски откритија]] во текот на [[XVI век|XVI]] век, [[Шпанија]] и [[Португалија]] станале најсилни држави во светот. Тие владееле со огромни [[Колонија|колонии]], од каде што добивале многу злато и други скапоцености. Имале силна флота и војска, и според тоа биле многу моќни, но сепак, од втората половина на XVI век односот на силите се променил. Тогаш во [[Холандија]] започнала [[Холандската
== Причини, почеток и тек на Револуцијата ==
Во втората половина на XVIII век во Англија биле создадени услови за премин кон крупно [[Капитализам|капиталистичко]] производство, бидејќи ограничените можности на мануфактурното производство не можеле да ги задоволат потребите на пазарите во градовите и во англиските колонии. Мануфактурното производство создало услови за изнаоѓање нови технички изуми - машини, што биле способни да извршуваат производствени операции и да го зголемат производството. За примена на новите технички изуми во производството најмногу биле заинтересирани капиталистите, бидејќи со тоа се создавале услови за поголемо производство и поголема печалба. Во почетокот на XVIII век во Англија производството на метали многу опаднало, бидејќи топењето руди се вршело во високи печки со помош на дрвен јаглен. Како резултат на тоа, англиските шуми биле сосема исечени. Но, во [[1753
Зголеменото производство на производите предизвикало потреба од брзо пренесување до пазарите, и затоа дошло пронаоѓање на првиот [[пароброд]], во [[1807
Значителен подем бил постигнат и во развитокот на земјоделството. Била унапредена земјоделската техника и започнале да се применуваат нови методи за обработка на земјата. Преминот од ситно земјоделско стопанство кон крупно, со примена на нови агротехнички мерки се нарекува [[земјоделска револуција]]. Како резултат на тоа дошло до брзо пропаѓање на селаните, кои биле приморани да одат во градовите како наемни работници, или да се преселат во други земји, воглавно во [[САД]].
Ред 16 ⟶ 18:
[[Податотека:Luddite.jpg|200px|thumb|Водачот на Лудистите, гравура од 1812 г.]]
Индустриската револуција предизвикала длабоки промени не само во производството, туку и во општествените односи. Брзиот стопански развој довел до подем на граѓанството - буржоазијата, која ја сочинувале сопственици на фабрики, рудници, банки, и трговци, кои почнале да играат голема улога во економскиот и политичкиот живот на државата. Тие не биле задоволни од својата положба во рамките на [[Феудализам|феудалното општество]] и барале поголеми права и слободи. Со тоа буржоазијата дала голем придонес за постанок и развој на целото општество. Во услови на слободна конкуренција на пазарот доаѓа до пропаѓање на голем број ситни занаетчии и нивно претварање во наемни работници - [[пролетери]]. Големиот прилив на работници од селата во градовите го обезвредниле нивниот труд. Тогаш било нормално да се работи и по 15 часа дневно.
Алчноста на капиталистите станувала се поголема, а со тоа и спротивностите меѓу наемните работници и капиталистите се повеќе се заострувале. Индустрискиот пролетеријат живеел единствено од продавање на својата работна сила на капиталистите. Влошената положба ги натерала работниците да поведат борба против машините со цел да се осветат на алчните капиталисти. Работниците биле несвесни, и наивно верувале дека машините се виновни за нивната сиромаштија и се причина што тие немаат работа. Ова движење на работниците - уништувачи на машини, е познато под името [[Лудизам]] - според легендарниот водач [[Нед Луд]] од [[Нотингем]]. Капиталистите за да ги заштитат своите машини, преку [[Парламент|парламентот]] донеле закон со кој се предвидувала смртна казна за оној кој ке уништел машина. Со тек на време и самите работници увиделе дека причина за нивната сиромаштија не биле машините туку капиталистите и капиталистичкиот општествен систем.
== Научни и технички достигнувања во XIX век ==
Со буржоаските револуции во XIX век, буржоазијата дошла на власт во повеќе европски земји, и нејзината главна цел била да го усоврши производството за поголемо и побрзо збогатување и зацврстување на капиталистичкиот систем. За таа цел требало да се ангажира голем број работници, средства за производство, да се изнајдат начини за поефикасно искористување на природните богатства и да се стимулираат научни истражувачки иницијативи. Сето тоа придонело да се дојде до мошне значајни научни откритија во областа на природните науки, кои овозможиле човекот да стекне огромно знаење за природата во која живеел и за нејзино поефикасно искористување. Големи научни достигнувања биле направени во областа на [[Математика|математиката]] и [[Физика|физиката]] ([[Лангарж]], [[Коши]], [[Поасон]], [[Гаус]], [[Николај Иванович Лобачевски|Лобачевски]], [[Карноа]], [[Клајперон]], [[Кант]], [[Пјер Симон Лаплас|Лаплас]] и др.), во областа на [[Хемија|хемијата]] и [[Биологија|биологијата]] ([[Лавоазје]], [[Берто Монжу]], [[Пјер Кири|Пјер]] и [[Марија Кири]], [[Дмитриј Иванович Менделеев|Менделеев]], [[Ламарк]], [[Кивие]], [[Чарлс Дарвин|Дарвин]], [[Луј Пастер]], [[Рентген]] и др.). На полето на [[Електротехника|електротехниката]] биле пронајдени голем број изуми. Прв човек на [[Електрицитет|електрицитетот]] бил научникот [[Мајкл Фарадеј]] ([[1791]]-[[1867
== Користена литература ==
|