Чичока: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [непроверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето |
с Меѓународни симоли за единици и некои печатни гешки |
||
Ред 20:
*''Helianthus tomentosus'' <small>Michx.</small>
*''Helianthus tuberosus'' var. ''subcanescens'' <small>A.Gray</small>
}}<br />{{Commons|Helianthus tuberosus|Jerusalem artichoke}}▼
'''Чичока''' ([[науч.]] '''''Helianthus tuberosus'''''), позната и како '''Топинамбур''', или народски '''Репујка''' или '''Див компир''' — повекегодишно растеније кое се одгледувало како лек во [[Северна Америка]] кадешто [[Индијанци]]те ја употребувале како лек. Во [[Англија]] е позната како '''Еврејска артичока'''. Расте многу брзо и достигнува височина од 2-
▲{{Commons|Helianthus tuberosus|Jerusalem artichoke}}
▲'''Чичока''' ([[науч.]] '''''Helianthus tuberosus'''''), позната и како '''Топинамбур''', или народски '''Репујка''' или '''Див компир''' — повекегодишно растеније кое се одгледувало како лек во [[Северна Америка]] кадешто [[Индијанци]]те ја употребувале како лек. Во [[Англија]] е позната како '''Еврејска артичока'''. Расте многу брзо и достигнува височина од 2-3м. Листовите и се крупни, срцолики и влакнести.Има добро развиен корен длабоко во земјата.<ref name=purdue>Purdue University Center for New Crops & Plants Products: [http://www.hort.purdue.edu/newcrop/duke_energy/Helianthus_tuberosus.html ''Helianthus tuberosus'']</ref>
==Карактеристики==
[[File:Sunroot flowers.jpg|thumb|left|Цветови на Чичока]]
Чичоката е кртолеста повеќегодишна билка со масивен корен, со кртоли. Стеблото е исправено и високо 100 -200
{{nutritionalvalue | name=Чичока
Ред 56 ⟶ 55:
Чичората е еден вид на сончоглед од Америка. Растението поради нејзиниот корен кој се јаде, денес се одгледува низ целиот свет. Расте до три метри височина, цветаат жолти цветови и е неверојатно здрав.
Чичоката спаѓа во многу хранлив зеленчук со ниска енергетска вредност. Во 100 грама чичока има 70 kcal. Содржи 17%
До скоро време овој зеленчук бил непознат, а своето место во исхраната го обезбедил поради содржината на инулинот – несварливо растително влакно. Кртолите содржат инулин, поради што се извонредна замена за компирот и се препорачуваат во исхраната на дијабетичарите.
Инулинот е пробиотик, а тоа значи дека го стимулира развојот на „добрите“ бактерии во цревата и тоа на бифидобактериите и ацидофилните бактерии, кои се важни за одржување на здравјето на цревата. Инулинот ги уништува штетните микроорганизми во цревата и на тој начин ги спречува цревните инфекции. Чичоката ја обновува цревната флора и посебно се препорачува после антибиотска терапија, која може да ја наруши нормалната цревна флора.
Ред 74 ⟶ 72:
Помага кај високиот крвен притисок, покачените масти во крвта, кардиоваскуларните болести, анемија, остеопороза, особено дијабетисот и дебелината, а придонесува и до нивна превенција.
Се конзумира
Во исхраната се користи како свежа или во вид на пире, а во медицинската индустрија за издвојување на инулин и други полисахариди. Кртолите во некои земји се користат за производство на шпиритус, а некогаш соцветијата се берат како декоративни цветови. Сортите на чичоката се делат според бојата на обвивката на кртолата и тоа: бели, жолти и црвени. Во Македонија нема селекционирани сорти, туку се одгледуваат главно популации и месни сорти. Од странските сорти, кои може да успеваат и кај нас, се познати „бланк амелиоре”, „хелианти”, „фузо” и „бела”.
| |||