Унгарија: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
Нема опис на уредувањето |
|||
Ред 51:
| established_date1 = 896
| established_event2 = Призната за Царство
- Прв крал: [[Стефан I (Унгарија)|Стефан I на Унгарија]]
| established_date2 = 1000 декември
| established_event3 = Моментално трета република
| established_date3 = 23 октомври
| HDI_year = 2013
| HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady-->
Ред 79:
| footnote1 = Се користи и [[.eu]] како дел од Европската Унија.
}}
'''Унгарија''' ([[унгарски јазик|унгарски]]: ''Magyarország'' {{IPA-hu|ˈmɒɟɒrorsaːɡ||hu-Magyarország.ogg}}) е држава во [[Средна Европа]], што се граничи со [[Австрија]], [[Украина]], [[Романија]], [[Србија]], [[Хрватска]], [[Словенија]] и [[Словачка]]. Локално е позната како Земја на [[Унгарци]]те. Главен град на Унгарија е [[Будимпешта]]. Химна на Унгарија е ''[[Isten, áldd meg a magyart]]'' (''Боже, благослови го Унгарецот''). Во Унгарија живеат околу 10
== Историја ==
{{Main|Историја на Унгарија}}
[[Податотека:Crown, Sword and Globus Cruciger of Hungary2.jpg|thumb|left|150px|Круната на Свети Стефан Унгарски.]]
Денешната територија на Унгарија во стариот век била провинција [[Панонија]], дел од [[Римската империја]]. Во [[4 век]] на таа територија се населиле [[Хуни]]те под водство на [[Атила]]. Покасно таа територија ја населиле и германски племиња. По Германците дошле и [[Авари]]те и [[Словени]]те, што покасно резултирало со доаѓање на
Во [[1001]] година Унгарците го прифатиле [[христијанство]]то и кнезот [[Иштван I]] се крунисал во крал. Во [[1526]] година за време на [[Мохачка битка (1526)|Мохачката битка]] Турците
Во [[1848]] година Унгарците дигнале востание против Монархијата за национални права, но не успеале во тоа. По востанието политиката на монархијата кон Унгарците се менува и тогаш е формирана [[Австроунгарија]].
Во [[Првата светска војна]] Австроунгарија била дел од Силите на оската заедно со [[Германија]] и [[Италија]]. Кога Австроунгарија ја изгубила војната, државата се поделила на два дела: [[Австрија]] и Унгарија, додека делови потпаднале во рамките на [[Југославија]], [[Романија]] и [[Чехословачка]].
Во [[Втората светска војна]] Унгарија повторно ја подржала Германија и
== Географија и клима ==
{{Main|Географија на Унгарија}}
[[Податотека:Hungary topographic map.jpg|thumb|left|130px|Карта на Унгарија.]]
Околу половина од територијата на Унгарија е составена од рамница, поточно од [[Панонска Низина|Панонската низина]]. Највисоката надморска висина на Унгарија во рамницата е 183 метри.
Трансданубија е ридски предел и има мали планини. Овие се најисточните точки на [[Алпи]]те на запад, Средните планини во центрот и [[Мешек]] планините на југ. Највисок врв во овој регион е [[Ирот ко]] со висина од 882 метри.
Ред 106:
== Политички систем ==
{{Main|
[[Податотека:Parliament Building Budapest Hungary.jpg|thumb|left|130px|Унгарскиот парламент.]]
[[Претседател на Унгарија|Претседателот на Унгарија]] има церемонијална улога и е избран од парламентот на секои пет години. [[Премиер на Унгарија|Премиерот]] е избран од [[Национално собрание на Унгарија|парламентот на Унгарија]] и може да биде сменет само ако му се изгласа недоверба. Извршната власт, односно владата, е највисоката институција на Унгарија и премиерот е претседател на [[Влада на Унгарија|Владата]]. Премиерот го избира кабинетот на министри, но може истите да ги распушти. Националното собрание на Унгарија е еднодомна институција и има 386 пратенички места и се избираат на парламентарни избори за мандат од четири години.
Ред 122:
{{Main|Економија на Унгарија}}
[[Податотека:Magyar Nemzeti Bank épülete, Szabadság tér és Hold utca sarok. - 2005, Budapest.jpg|thumb|left|130px|Национална банка на Унгарија.]]
Унгарија ги одржала своите први избори во [[1990]] година, после комунистичкиот режим во државата и успешно ја трансформирала својата
Унгарија постојано има раст на економија. Приватниот сектор во државата сочинува околу 80% од
Официјална валута во Унгарија е [[унгарска форинта|унгарската форинта
== Население и јазик ==
Ред 144:
}}
95% од населението на Унгарија се [[Унгарци]] со мајчин јазик [[Унгарски јазик|унгарски]]. Најголеми малцински етнички заедници во Унгарија се [[
Официјален јазик во Унгарија е [[унгарски јазик]].
Ред 158:
Мнозинството од населението на [[Унгарија]] биле [[христијанизација|христијанизирани]] во текот на [[10 век]]. Првиот унгарски крал, Свети [[Иштван I]] го зел [[Западно христијанство|западното христијанство]], иако неговата мајка, ''Саролт'', била крстена по источниот обред. Унгарија останала претежно католичка земја до [[16 век]], односно до појавата на [[Протестантска реформација|реформацијата]] и [[Лутеранство]]то, каде [[Калвинизам|калвинизмот]] бил прифатен од скоро цела популација. Во втората половина на [[16 век]], сепак, [[Исусовци|Езуитите]] предводени преку својата кампања на [[Контрареформација]] меѓу [[Унгарци]]те, успеале ниовниот процент да го намалат. До [[17 век]], Унгарија веќе била католичка земја. Во некои од источните делови на земјата околу [[Дебрецен]], сѐ уште постојат протестантски заедници. [[Православие]]то во Унгарија е на религијата главно на некои национални малцинства во земјата, особено, [[Романци]], [[Руси]], [[Украинци]] и [[Срби]].
Според последните податоци, 5
==Унгарија како тема во уметноста и во популарната култура==
Ред 170:
<gallery>
Слика:Hortobagy-ziehbrunnen.jpg|Бунар во [[Хортобаѓ]] (''Hortobágy'')
Слика:Views of Balatonfüred and Lake Balaton from Tihany Peninsula, Hungary.jpg|Езеро [[
Слика:Szeged400.jpg|[[Сегедин]] (''Szeged'')
Ред 178:
</gallery>
</center>
== Поврзано ==▼
* [[Будимпешта]]▼
* [[Унгарски јазик]]▼
* [[Хуни]]▼
* [[Австроунгарија]]▼
== Надворешни врски ==
Ред 188 ⟶ 194:
* [http://www.hungarianhistory.com Историја на Унгарија]
* [http://translations.bookfinder.hu/indexa.htm Превод на литературни творби на унгарски]
▲== Поврзано ==
▲* [[Будимпешта]]
▲* [[Унгарски јазик]]
▲* [[Хуни]]
▲* [[Австроунгарија]]
Ред 201:
{{Нормативна контрола}}
[[Категорија:Унгарија|
[[Категорија:Средна Европа]]
[[Категорија:Држави во Европа]]
| |||