Џем: Разлика помеѓу преработките

Одземени 5 бајти ,  пред 6 години
→‎Историја: илустрација
[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
→‎Историја: илустрација
Ред 19:
'''Џем''' е слатко кое се добива со вриење и конзервирање на некои [[Овошје|плодови]] во еквивалентната тежина на [[шеќер]]. Џемот е храна од плодови зовриени во шеќер а воедно и начин да се консумираат некои горчливи и тврди овошја како дуња кои не се многу вкусни во нивната природна состојба.
 
[[Податотека:Le_confiturier_1689.jpg|мини|Трактат за џемот од 1689|255.994x255.994px]]
 
== Историја ==
Во 73 п.н.е., [[Плиниј Постариот|Плиниј Постар<nowiki/>иот]] во неговата ''Природна историја'' објавувил рецепти за конзервација од неговото време<span> </span>: приготвување на овошјето во мед, шербет или во вино. Во 4 век, [[Свети Паладиј Антиохиски|Паладиј]] во неговата расправа за земјоделство ([[Латински јазик|латински]]: ''De Re Rustica)'' исто така споменал рецепти за приготвено овошје.[[Податотека:Fotothek_df_tg_0007614_Landwirtschaft_^_Verarbeitung_^_Obst.jpg|мини|Правење џем во 17 век.|лево|236.989x236.989пкс]]Околу 1000 година, шеќерот (од трска, кристализиран) бил воведен во Европа, а со тоа и џемот. Во [[Среден век|Средниот век]], под називот "џем" се подразбирале сите [[Кондиторски производи|слатки]] приготвени во шеќерен сируп или мед<span> </span>: бонбони, кандирано овошје и слично<ref name=":0">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.paincroquant.com/confiture.php|title=Confiture|work=www.paincroquant.com|accessdate=2017-11-19}}</ref>.
[[Податотека:Fotothek_df_tg_0007614_Landwirtschaft_^_Verarbeitung_^_Obst.jpg|мини|Правење џем во 17 век.|лево]]
Во 73 п.н.е., [[Плиниј Постариот|Плиниј Постар<nowiki/>иот]] во неговата ''Природна историја'' објавувил рецепти за конзервација од неговото време<span> </span>: приготвување на овошјето во мед, шербет или во вино. Во 4 век, [[Свети Паладиј Антиохиски|Паладиј]] во неговата расправа за земјоделство ([[Латински јазик|латински]]: ''De Re Rustica)'' исто така споменал рецепти за приготвено овошје.
 
Џемот, онаков каков што го знаеме денес се нарекувал ''елеуктериум'' (латински " eleucterium") од месопотамиската фармакопеја и се користел како лек. Разни рецепти на џем се служеле како последно послужено јадење односно десерт за време на гозбите во [[Среден век|Средниот век]]<ref name=":0" />.
Околу 1000 година, шеќерот (од трска, кристализиран) бил воведен во Европа, а со тоа и џемот. Во [[Среден век|Средниот век]], под називот "џем" се подразбирале сите [[Кондиторски производи|слатки]] приготвени во шеќерен сируп или мед<span> </span>: бонбони, кандирано овошје и слично<ref name=":0">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.paincroquant.com/confiture.php|title=Confiture|work=www.paincroquant.com|accessdate=2017-11-19}}</ref>.
 
Џемот, онаков каков што го знаеме денес се нарекувал ''елеуктериум'' (латински " eleucterium") од месопотамиската фармакопеја и се користел како лек. Разни рецепти на џем се служеле како последно послужено јадење односно десерт за време на гозбите во [[Среден век|Средниот век]]<ref name=":0" />. [[Податотека:Le_confiturier_1689.jpg|мини|Трактат за џемот од 1689|305.994x305.994пкс]]Долго сметан како луксузен производ, џемот се популаризирал на почетокот на 19 век со откривањето на [[шеќерна репка]].<ref name=":0" /> Денес се смета за храна со слаба хранлива вредност која содржи многу јаглехидрати и малку растителни влакна. Поголемиот дел од [[Витамин|витамините]] исчезнуваат за време на готвењето.
 
== Техники на подготовка ==
Ред 37 ⟶ 36:
Во минатото џемот бил приоритетен начин да се зачуваат плодовите од брзо скапување (на пример : јагоди, кајсии, [[Капина|боровинки]]) после жетвата. Шеќерот и испарувањето на водата, овозможуваат џемот да се конзервира. Ако количеството на шеќер не е доволно за да се обезбеди оваа конзервација на собна температура, се добива [[компот]]. За џем се користи бел кристализиран шеќер бидејќи нерафинираниот шеќер може да содржи нечистотии кои може да го расипат џемот.
 
Во текот на подготовката на џемот во домашни услови, понекогаш се случува да се појави [[мувла]] на површината, обично од видот ''Aspergillus glaucus''. За да се избегне ова, потребно е плодовите да се[[Пастеризација| п<nowiki/>астеризираат]] а теглите да бидат беспрекорно измиени и цврсто затворени за да се обезбеди оптимално зачувување. Со капаци на завртка, се затвораат додека џемот е се уште жежок. Со вакви мерки на претпазливост се овозможува конзервација и до неколку години.[[File:Кифли со џем од модри сливи.jpg|thumb|right|210x210px|Кифли со џем од модри сливи]]
 
== Видови џемови ==
Може да се направи џем од сите овошје<span> </span>: кајсија, костен, јагода, малина, портокал, диња, боровинки, рибизли, сливи, ревен и др. За смесата да се нарече џем треба да содржи, најмалку 55% шеќер (додаден шеќер + овошен шеќер) и 35 <abbr class="abbr" title="gramme">g</abbr> овошје. Покрај тоа, треба да се разликува џем кој содржи најмалку 35 % овошје и џем кој содржи најмалку 45 %. Во [[Средна Европа|централна Европа,]] традиционално се подготвува многу густ џем од модра слива, кој наликува на паста, без додаден шеќер.
 
=== Рецепти ===
[[File:Кифли со џем од модри сливи.jpg|thumb|right|250px|Кифли со џем од модри сливи]]
[[Податотека:Roll_and_jam.jpg|мини|Леб со џем.|246.989x246.989пкс]]
Постојат многу рецепти за џем а плодовите од кои истиот се приготвува варираат според локацијата или локалната традиција :
 
Ред 61 ⟶ 57:
 
=== Желе ===
<span>'''Ж'''</span>'''еле''' е џем во кој не е зачувана пулпата на овошјето. Сокот од овошјето, може да се приготви со шеќер за да се добие желе. Ако при подготовката се добие течност, истата се нарекува '''сируп'''. Се прави желе од овошја како дуња, јаболка и слични.[[Податотека:Roll_and_jam.jpg|мини|Леб со џем.]]
 
=== [[Мармалад|Мармелади]] ===
''Види статија'': [[Мармалад]]
5.486

уредувања