Хамбург: Разлика помеѓу преработките
[проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето |
поправка на правопис |
||
Ред 1:
{{About|германски град}}
{{Infobox German state
|Name = Слободен и
|German_name = Freie und Hansestadt Hamburg
|image_photo = Hamburg Rathaus.jpg
Ред 36:
'''Хамбург''' ({{lang-de|Hamburg}}, [[Долногермански јазик|долногермански]]/[[Западен долногермански јазик|долносаксонски]]: ''Hamborg'') — [[Список на градови во Германија со повеќе од 100.000 жители|втор најголем град]] во [[Германија]] и [[Најголеми градови на Европската Унија|седми најголем град]] во [[Европска Унија|Европската Унија]].<ref>{{нмс|url=http://www.citymayors.com/features/euro_cities1.html |title= Најголемите градови во Европа|work=Статистика на градоначалникот|accessdate=29 декември 2009}}</ref> Градот е дом на преку 1,8 милиони луѓе, додека [[Хамбург (метрополитенска област)|метрополитенската областа Хамбург]] (вклучува делови од соседните [[Покраини на Германија|покраини]] [[Долна Саксонија]] и [[Шлезвиг-Холштајн]]) има повеќе од 4,3 милиони жители. [[Пристаниште Хамбург|Хамбуршкото пристаниште]] е третото најголемо пристаниште во Европа (по пристаништата во [[Ротердам]] и [[Антверпен]]) и се наоѓа помеѓу дваесетте најголеми во светот.
Службеното име на Хамбург е ''Слободен и
Хамбург е главниот сообраќаен јазол во [[Северна Германија]] и е еден од најбогатите градови во Европа. Станал медиумски и индустриски центар, со фабрики и објекти на [[Ербас]], Блом + Фос и Аурубис. Радискиот и телевизиски јавен дифузер
Градот е главно туристичко одредиште, како за домашните така и за странските посетители, остварувајќи околу 7,7 милиони ноќевања во 2008 година.<ref>{{нмс|url=http://www.statistik-nord.de/uploads/tx_standocuments/Tourismus_HH_0812.pdf|title=Ноќевања во 2008|work=Статистичко биро на Северна Германија|language=германски|accessdate=29 декември 2009}}</ref> Хамбург се нашол на 23. место во светот по квалитетот на живот во 2009 година,<ref name="theage.com.au">{{cite news|url=http://www.theage.com.au/executive-style/culture/melbourne-pips-sydney-again-in-livability-stakes-20090617-chzy.html|location=Мелбурн|work=The Age|first=Паола|last=Тотаро|title=Мелбурн го достигна Сиднеј повторно во квалитетот на живот|date=18 јуни 2009}}</ref>, повисоко во некои слични списоци<ref name="theage.com.au"/>, а во 2010 година градот се најде на 10. место во светот.
Ред 48:
Хамбург се наоѓа на јужната точка на полуостровот [[Јитланд]], точно помеѓу [[континентална Европа]] на југ, [[Скандинавија]] на север, [[Северно Море|Северното Море]] на запад и [[Балтичко Море|Балтичкото Море]] на исток. Хамбург се наоѓа на реката [[Елба]], на нејзиното устие со [[Алстер (река)|Алстер]] и [[Биле]]. Центарот на градот се наоѓа околу [[Биненалстер]] („Внатрешен Алстер“) и [[Аусеналстер]] („Надворешен Алстер“) двете првично создадени со заградување на реката Алстер и создавање на езерата. Островот [[Нојверк]] и двата помали соседни острови Шархерн и Нигехерн, кои се наоѓаат во [[Национален парк Ваденско Море|националниот парк Ваденско Море во Хамбург]], се исто така дел од Хамбург.<ref>Документ за националниот парк Ваденско Море во Хамбург {{Citation |title= Закон за националниот парк Ваденско Море во Хамбург |url=http://www.landesrecht.hamburg.de/jportal/portal/page/bshaprod.psml?doc.id=jlr-WattMGHArahmen&st=lr&showdoccase=1¶mfromHL=true#focuspoint|date=1990-04-09 |accessdate=2011-02-26 }} {{de}}</ref>
Населбите [[Нојенфелде]], [[Кранц (Хамбург)|Кранц]], Франкоп и [[Финкенвердер]] се дел од регионот [[Алтес Ланд]] („стар крај“), најголемиот регион за производство на
=== Клима ===
Хамбург има [[океанска клима]]. Климата во Хамбург е под влијание
Најтоплите месеци во Хамбург се јуни, јули и август, со високи температури од 19,9 до 22,2 °С. Најладни се декември, јануари и февруари, со температури од -1,4 до 0,0 °С.<ref name=WMO />
Ред 142:
{{Главна|Историја на Хамбург}}
[[Податотека:Limes.saxoniae.wmt.png|мини|''Limes Saxoniae'', границите помеѓу [[Саси]]те и словенските [[Ободрити]], создадени околу 810
Првото историско име за градот било, според извештаите на [[Клавдиј Птоломеј]], '''
Но, градот го добил неговото денешно име, Хамбург, од првата постојана градба на местото, замок чија изградба била наредена од царот [[Карло Велики]] во 808
Во 834 година, Хамбург бил назначен за седиште на [[Католичка црква|римокатоличката]] [[кнез-епископ|кеневска епископија]], чиј прв епископ, [[Ансгар]], станал познат како
Хамбург бил уништуван и окупиран неколку пати. Во 845 година, флота на 600 [[Викинзи|викиншки]] брода впловиле во [[Елба|реката Елба]] и го уништиле Хамбург, кој во тоа време, бил град од околу 500 жители.<ref name="verg15"/> Во 1030 година, градот бил опожарен од кралот [[Мешко II Ламберт]] од [[Полска]]. [[Валдемар II|Валдемар II од Данска]] го нападнал и окупирал Хамбург во 1201 и во 1214 година. [[Црна смрт|Црната смрт]] убила најмалку 60% од населението на Хамбург во 1350 година.<ref>{{citation |last=Снел |first=Мелиса |url=http://historymedren.about.com/od/theblackdeath/a/greatmortality_2.htm |title= Големата смртност |publisher=Historymedren.about.com |accessdate=2009-04-19 |year=2006}}</ref> Хамбург имал неколку големи пожари,
[[Податотека:Seal City of Hamburg 1241 replica.jpg|thumb|left|Печатот од 1241 година]]
[[Податотека:Hamburg.Karte1320.rekonstruiert.Gaedechen.jpg|thumb|Хамбург во 1320 година]]
[[Податотека:Jmdavid hamburg.jpg|thumb|Хамбург во 1811 година]]
Во 1189 година, со царска повелба, [[Фридрих I Барбароса]] му доделил на Хамбург статус на [[слободен царски град]] и ја ослободил од даноци областа од Долна Елба до Северното Море. Во 1265 година, наводно
По распадот на [[Свето
Во 1860 година, државата Хамбург прифатила републикански устав. Хамбург станал град-држава во рамките на [[Северногерманска Конфедерација|Северногерманската Конфедерација]] (1866–71), на [[Германска Империја|Германската Империја]] (1871–1918) и во текот на периодот на [[Вајмарска Република|Вајмарската Република]] (1919–33). Хамбург го искусил својот најбрз развој во текот на втората половина на 19-от век, кога неговото население се зголемило за четирипати на 800.000 жители, како растела [[Атлантски Океан|прекуатлантската]] трговија на градот, помагајќи му да
Големата епидемија на [[колера]] во 1892 година била лошо водена од градските власти, кои сè уште задржале необичен степен на независност за германски град во тоа време. Околу 8.600 умреле во најголемата германска епидемија во доцниот 19-ти век и последната голема
=== Втора светска војна ===
[[Податотека:Hamburg after the 1943 bombing.jpg|thumb|[[Бомбардирање на Хамбург во Втората светска војна|Хамбург по бомбардирањето во 1943]]]]
[[Податотека:Bombing of Hamburg.ogg|мини|десно|300п|Киножурнал за американското бомбардирање на Хамбург]]
Во [[Нацистичка Германија|Третиот Рајх]], Хамбург бил ''[[Административна поделба на Нацистичка Германија|гау]]'' од 1934 до 1945. Во текот на [[Втора светска војна|Втората светска војна]], Хамбург претрпел серија на британски [[Бомбардирање на Хамбург во Втората светска војна|воздушни напади]], кои уништиле многу од станбените подрачја, како и пристанишната област. На 23 јули 1943, [[огнена стихија]] развиена како последица на британските бомбардирање, ширејќи се од ''Hauptbahnhof'' (централна железничка станица) и брзо минувајќи на југоисток, целосно уништила некои окрузи, како што се [[Хамерброк]], [[Билброк]] или [[Хам-Југ]]. Овие густо население окрузи на работничката класа минале низ драматични демографски промени, како последица на илјадниците луѓе починати во пламенот. Додека некои од уништените окрузи биле обновени како резиденциски области по војната, други како Хамерброк се чисто комерцијални, без нималку постојано население. Бомбардирање, со кодно име [[Операција Гомора]] спроведена од [[Кралски воздушни сили|РАФ]], убивајќи околу 40.000 цивили; прецизната бројка не е
Се верува дека најмалку 42.900 луѓе загинале во<ref name="kz-neuengamme">[http://www.kz-gedenkstaette-neuengamme.de Спомен-плоча Концентрационен логор Нојенгаме]</ref> во [[Концентрационен камп Нојенгаме|Нојенгаме]], [[Нацистички концентрациони кампови|концентрационен камп]] (се наоѓа околу 25 километри надвор од градот, во мочуриштата), најмногу поради епидемии и во [[СС Кап Аркона (1927)|бомбардирањето на евакуација]] на крајот на војната.
=== Повоена историја ===
Хамбург им се предал без борба на [[Британски вооружени сили|британските сили]] на 3 мај 1945 година.<ref>Ortwin Pelc, Kriegsende in Hamburg, Hamburg 2005</ref> По [[Втора светска војна|Втората светска војна]], Хамбург бил во [[Окупациски зони на Германија|Британската окупациска зона]] и станал покраина на тогашната [[Западна Германија|Сојузна Република Германија]] во 1949 година. На 16 февруари 1962 година, [[Поплава на Северното Море во 1962|поплата на Северното Море таа година]] предизвикала нивото на Елба да се искачи на највисоко историско ниво, поплавувајќи една петтина од Хамбург и убивајќи повеќе од 300 луѓе. Во 1961, [[
[[Внатрешна германска граница|Внатрешната германска граница]] — само 50 километри источно од Хамбург - го делела градот од поголемиот дел од неговата околина и понатаму ја намалила глобалната трговија на Хамбург. По [[Повторно обединување на Германија|повторното обединување на Германија]] во 1990 година и пристапот на некои [[Источна Европа|источноевропски]] и [[балтички држави]] во [[Европска Унија|ЕУ]] во 2004 година, [[Пристаниште Хамбург|пристаништето во Хамбург]] има амбиции за
▲Хамбург се предал без борба на [[Британски вооружени сили|британските сили]] на 3 мај 1945.<ref>Ortwin Pelc, Kriegsende in Hamburg, Hamburg 2005</ref> По [[Втора светска војна|Втората светска војна]], Хамбург бил во [[Окупациски зони на Германија|Британската окупациска зона]] и станал покраина на тогашната [[Западна Германија|Сојузна Република Германија]] во 1949. На 16 февруари 1962, [[Поплава на Северното Море во 1962|поплата на Северното Море таа година]] предизвикала нивото на Елба да се искачи на историско ниво, поплавувајќи една петтина од Хамбург и убивајќи повеќе од 300 луѓе. Во 1961, [[the Beatles]] станале познат по свирењето музика во клубови во Хамбург.
▲[[Внатрешна германска граница|Внатрешната германска граница]] — само 50 километри источно од Хамбург - го делела градот од поголемиот дел од неговата околина и понатаму ја намалила глобалната трговија на Хамбург. По [[Повторно обединување на Германија|повторното обединување на Германија]] во 1990 и пристапот на некои [[Источна Европа|источноевропски]] и [[балтички држави]] во [[Европска Унија|ЕУ]] во 2004, [[Пристаниште Хамбург|пристаништето во Хамбург]] има амбиции за повратување на неговата позиција како најдлабоко пристаниште за контејнерски превоз во регионот и негов главен комерцијален и трговски центар.
== Демографија ==
Ред 266 ⟶ 265:
Хамбург има архитектонски значајни градби во широк спектар од стилови. Меѓутоа, има и неколку [[Облакодер|облакодери]]. Од друга страна, црквите како што се [[Црква Свети Никола (Хамбург)|Свети Никола]], највисоката градба во светот во 19-от век, се важни знаменитости. На панорамата на Хамбург карактеристички се високите кубиња на главните цркви (''Hauptkirchen'') [[Црква Свети Михаил (Хамбург)|црква Свети Михаил]] (наречена „Мишел“), [[Црква Свети Петар (Хамбург)|црква Свети Петар]], [[Црква Свети Јаков (Хамбург)|црква Свети Јаков]] (''St. Jacobi'') и [[Црква Света Катарина (Хамбург)|црква Свети Катарина]] покриени со бакарни плочки и се разбира [[Телевизиска кула Хајнрих Херц|телевизиската кула Хајнрих Херц]], некогаш јавно достапна радио и телевизиска кула.
Многуте потоци, реки и канали во Хамбург се пречени од преку 2.300 мостови, повеќе отколку [[Амстердам]] или [[Венеција]].<ref>{{Citation |title= Хамбург– Зелена метропола на вода |url=http://www.hamburg.de/umwelt/wasser/150782/stadt-am-wasser.html |date=2007-07-01 |author= Биро |publisher=[[Политика на Хамбург|Behörde für Stadtentwicklung und Umwelt]] |location= Хамбург |accessdate=2008-09-24 }} {{de}}</ref> Хамбург има повеќе моста во рамките на градот отколку
[[Градски дом (Хамбург)|Градскиот дом]] (собрание) е богато украсена неоренесансна зграда завршена во 1897. Кулата е 112 метри висока. Нејзината фасада, 111 метри долга, отсликува императори на Светото
Најголемиот европски градски развој (до 2008), [[Хафен Сити]], ќе има домови за 10.000 жители и 15.000 работници. Планот ги вклучува проектите од [[Рем Колхас]] и [[Ренцо Пјано]]. [[Филхармониска сала Елба|Филхармониската сала Елба]] ''(Elbphilharmonie)'', се очекува да биде завршена до средината 2012, ќе има концерти во салата на врвот на еден стара магацин, проектирана од швајцарската фирма ''[[Herzog & de Meuron]]''.<ref>{{Citation |author= Биро |title= Филхамониската сала Елба од Herzog & de Meuron |url=http://www.archnewsnow.com/features/Feature223.htm |date=2007-04-05 |accessdate=2008-08-23 |publisher=ArchNewsNow.com }}</ref><ref>{{Citation |last= Јегер |first= Фалк |title= Вода за живот и работа. Хамбуршкиот Хафен Сити |url=http://www.goethe.de/kue/arc/dos/dos/sls/en3356905.htm |publisher= [[Гете-Институт]] |month= мај |year=2008 |accessdate=2008-08-23 |archiveurl = http://web.archive.org/web/20080602083717/http://www.goethe.de/kue/arc/dos/dos/sls/en3356905.htm <!-- Bot retrieved archive --> |archivedate = 2008-06-02}}</ref>
|