Компактен диск: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
embed {{Нормативна контрола}} with wikidata information
сНема опис на уредувањето
Ред 1:
{{Без извори|датум=ноември 2009}}
[[Податотека:CDlogo.gif|мини|десно|150px|Логото на компактниот диск е инспирирано од логоата на аудио-касетите. Може да се користи само на дискови кои ги имаат имплементирано карактеристиките ''Red Book''.]]
 
'''Компактен диск''' ([[англиски јазик|англиски]]: '''Compact disk'''), е оптички диск кој се користи за зачувување на [[дигитални податоци]]. CD-то е прв пат произведено во [[1982]] и до ден денешен е стандарден [[медиум]] за снимање на [[аудио податоци]]. Еден [[аудио компактен диск]] е составен од една или повеќе [[стерео]] траки, зачувани со помош на 16 [[бит|битно]] PCM [[кодирање]] на [[фрекфенција]] од 44.1 [[Кило Херц|kHz]]. Стандардните компактни дискови имаат [[дијаметарпречник]] од 120 или 80 [[милиметар|милиметри]]. 120 милиметарските можат да содржат отприлика 80 минути аудио податоци. 80 милиметарските се користат за синглови, и можат да соджат околу 20 минути на аудио податоци. Технологијата на компактниот диск подоцна се адаптира да зачувува и чисти податоци кои се познати како [[CD-ROM]], и вклучуваат метод на единешно или повеќекратно запишување на податоците попознати како [[CD-R]] и [[CD-RW]]. Во 2004 годишната продажба на компактни дискови достигна преку 30 билиони дискови.
 
== Историја ==
[[Податотека:Billy Joel 52nd Street album cover.JPG|мини|десно|Албимот ''52nd Street'' (1982) на [[Били Џоел]] — првиот компактен диск во продажба]]
Во раните 70ти197-0ти, користејки видео ласердиск технологија, компанијата Philips, започнала со експерименти за аудио оптички дискови, кои ќе користат [[ФМ]] [[модулација]]. На крајот на 70-тите Philips, Sony и други компании ги представиле своите прототипови за Аудио дискови.
 
Во [[1979]] [[Philips]] и [[Sony]] одлучуваат да се спојат, и формираат работен тим на инженери чија мисија е да дизајнираат нов формат на аудио диск. По неколку години на експерименти тимот го создава „Red Book“, стандардот за компактни дискови.
Ред 17:
Компактниот диск е направен од 1,2 мм дебел диск од многу чиста [[поликарбонат|поликарбонатна]] [[пластика]]. Тенок слој на супер чист [[алуминиум]] се додава на површината (или во некои случаи [[злато]], со цел податоците да се подолготрајни) за да се направи рефлективна, кој потоа се заштитува со [[лак]]. На лакот може да се печати. Податоците се зачувуваат во форма на мали вдлабнатини на површината на дискот. Секоја вдлабнатикна е одприлика 100 [[нанометар|нанометри]], длабока и 500 нанометри широка, а во должина може да варира од 850 нанометри до 3,5 [[микрометар|микрометри]]. Растојанието помеѓу траките, може да биде 16 микрометри. Компактниот диск се чита со помош на фокусиран [[ласер]], на [[бранова должина]] од 780 нанометри. Разликата во висината помеѓу врежаните податоци, создава фазна разлика помеѓу [[светлина|светлината]] која се рефлектира од вдлабнатината и околината. Со мерење на овој интензитет на рефлектирана светлина, со помош на [[фотодиода]], се читаат и податоците кои се врежани.
 
== Облици на дискот и дијаметрипречници ==
 
Дигиталната дата на диксот почнуца од центарот па се до врвовите да дискот, а тоа овозможува адаптација на формати со различна големина. Стандардните CD се достапни во две димензии. Најчестите се 120 милиметри(4,7) инчи дијаметаљрпречник, со 74- или 80-минути аудио капацитет и 650- или 700 МВ капацитет за податоци. Оваа димензија е усвоена од страна на последователните формати како што се
Super Audio CD, DVD, HD DVD, и Blu-ray Disc. Оригинално наменети за CD-сингл биле 80мм дискови, каде што можело да се зачува до 24мин музика или 210 МВ податоци, но за жал овој формат на CD никогаш не станал популарен. Во денешно време еден сингл е сниман на 120 мм CD и кој истовремено е наречцен макси сингл.