Јанис Рицос: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето
дополнување
Ред 1:
{{Без извори|датум=октомври 2009}}
{{Инфокутија за писател
| name = [[Податотека:Златен венец.svg|20px]] Јанис Рицос
Ред 24 ⟶ 23:
| footnotes =
}}
'''Јанис Рицос''' ({{lang-el|Γιάννης Ρίτσος}}; {{роден на|1|мај|1909}} - {{починал на|11|ноември|19901995}}) — [[Грција|грчки]] [[поет]] и лауреат на [[Струшките вечери на поезијата]] во [[1985]] година.
 
==Биографија==
Се смета за еден од четворицата најголеми грчки поети на [[XX век]], заедно со [[Костис Паламас]] и [[Нобелов лауреат|нобеловците]] [[Јоргос Сеферис]] и [[Одисејас Елитис]]. [[Франција|Францускиот]] [[поет]] [[Луј Арагон]] еднаш има речено дека Рицос е "''најголемиот поет на нашата епоха''." Девет пати неуспешно е предложуван за [[Нобелова награда за литература]]. Сепак, кога ја добива [[Лениновата награда за мир]] (позната и како ''Сталиновата награда за мир'' пред [[1956]] година) изјавува: "''оваа награда ми е поважна отколку Нобеловата''".
Јанис Рицос е роден во Моненмвазија, на југот на [[Пелопонез]], а рано останал без родители. Според некои кажувања, уште во седмата година од животот започнал да пишува стихови. Исто така, покажувал голема склоност кон [[Сликарство|сликарството]] и кон [[Театар|театарот]]. За време на [[Граѓанската војна во Грција]], во [[1948]] година, Рицос бил заробен и [[Затвор|затворен]] на [[Остров|островот]] [[Лемнос]], а следната година бил преместен на островот Макронисос. Таму, бил во заробеништво со [[Композитор|композиторот]] [[Микис Теодоракис]], кој компонирал музика на стиховите на Рицос. Во периодот 1948-[[1952]], Рицос бил повеќепати затворан во разни [[Логор|логори]]. Подоцна, за време на владеењето на воената хунта, Рицос повторно бил апсен и затворан, а во [[1970]] година бил ставен во домашен притвор на островот Сам. Рицос бил пријател со [[Пикасо]], а кога [[Пабло Неруда]] го поканил да гостува на меѓународниот поетски фестивал во [[Лондон]], [[Диктаторство|диктаторскиот]] режим му забранил да патува во странство.<ref>„Јанис Рицос во центарот на вниманието“, ''Утрински весник'', година XVI, број 4715, петок, 19 февруари 2015, стр. 15.</ref>
==Творештво==
СеРицос се смета за еден од четворицата најголеми грчки поети на [[XX век]], заедно со [[Костис Паламас]] и [[Нобелов лауреат|нобеловците]] [[Јоргос Сеферис]] и [[Одисејас Елитис]]. [[Франција|Францускиот]] [[поет]] [[Луј Арагон]] еднаш има речено дека Рицос е "''најголемиот поет на нашата епоха''“, додека нобеловецот Франсоа Моријак рекол дека „''делото на Рицос му чини чест на целото човештво''“."<ref>„Јанис ДеветРицос пативо неуспешноцентарот на вниманието“, ''Утрински весник'', година XVI, број 4715, петок, 19 февруари 2015, стр. 15.</ref> Рицос бил деветпати е предложуван за [[Нобелова награда за литература]], но никогаш не ја добил. Сепак, кога ја добивадобил [[Лениновата награда за мир]] (позната и како ''Сталиновата награда за мир'' пред [[1956]] година), Рицос изјавуваизјавил: "''оваа награда ми е поважна отколку Нобеловата''".
 
Во 1985 година, Рицос го добил „Златниот венец“ на [[Струшки вечери на поезијата|Струшките вечери на поезијата]] при што присуствувал на фестивалот и лично ја примил наградата. По тој повод била издадена книга со избор од неговата поезија на [[грчки јазик]], со напореден превод на [[македонски јазик]]. Предговор на [[Книга|книгата]], под наслов „Пред делото на Јанис Рицос“, [[напишал Гане Тодоровски]], кој заедно со [[Паскал Гилевски]] бил приредувач на песните.<ref>„Јанис Рицос во центарот на вниманието“, ''Утрински весник'', година XVI, број 4715, петок, 19 февруари 2015, стр. 15.</ref>
Неговата поезија често е забранета во [[Грција]], поради нејзината [[комунизам|лево-ориентирана]] содржина. Меѓу поважните дела од опусот на Рицос се издвојуваат ''Трактор'' ([[1934]]), ''Пирамиди'' ([[1935]]), ''Епитаф'' ([[1936]]), и ''Бдеење'' ([[1941]]–[[1953]]).
 
Меѓу поважните дела од опусот на Рицос се издвојуваат:<ref>„Јанис Рицос во центарот на вниманието“, ''Утрински весник'', година XVI, број 4715, петок, 19 февруари 2015, стр. 15.</ref>
Во главно Рицос пишува песни во политички контекст, "служејќи му на [[комунизмот]] со својата уметност" како што го опишуваат неговото творештво современите [[филологија|филолози]]. Една од ретките песни што ги одбегнува социјалните теми е неговата позната ''Месечева соната'':
* ''Трактор'' ([[1934]]),
* ''Пирамиди'' ([[1935]]),
* ''Епитаф'' ([[1936]]),
* ''Будење'' ([[1941]]–[[1953]]).
 
Исто така, позната е неговата драма „Атина под оружје“.
 
Најмногу, Рицос пишувал песни во политички контекст, „служејќи му на [[комунизмот]] со својата уметност“ како што го опишуваат неговото творештво современите [[филологија|филолози]]. Оттука, долго време, неговата поезија била забранета во [[Грција]], поради нејзината [[комунизам|лево-ориентирана]] содржина. Сепак, дури и во песните со политичка и социјална тематика, Рицос ги одбегнува реториката и екскламативноста и неговата [[поезија]] изобилува со суптилни преливи и лирски пасажи. Исто така, во голем дел од неговото творештво доминираат песните со чиста лирско-интимна содржина во кои преовладуваат темите поврзани со домот и светлината. Една од неговите песни што ги одбегнува социјалните теми е позната ''Месечева соната'':
 
:''Знам дека сите патуваме да љубиме сами,''
Ред 36 ⟶ 46:
:''Знам. Пробав. Не помага.''
:''Дозволи ми да дојдам со тебе.''
 
== Наводи ==
{{наводи}}
 
== Надворешни врски ==